Hà Nội nâng cao nhận thức quản lý rủi ro thiên tai cho cộng đồng

Nâng cao năng lực ứng phó

Hằng năm, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai (PCTT) và tìm kiếm cứu nạn (TKCN) thành phố chỉ đạo Ban Chỉ huy PCTT và TKCN các sở, ban, ngành, các quận, huyện, thị xã hoàn thành việc rà soát, xây dựng và phê duyệt phương án PCTT trên địa bàn, làm cơ sở chuẩn bị các điều kiện bảo đảm, sẵn sàng triển khai thực hiện khi có thiên tai xảy ra, bao gồm: Kế hoạch PCTT và TKCN; phương án hộ đê, bảo vệ trọng điểm; phương án cứu trợ và bảo đảm đời sống nhân dân; phương án ứng phó bão mạnh, siêu bão; kế hoạch bảo đảm thoát nước, chống ngập úng khu vực nội thành; phương án ứng phó thiên tai và ứng phó với các tình huống khẩn cấp của các hồ chứa nước; phương án phòng, chống úng ngập ngoại thành và bảo đảm an toàn hồ đập trong mùa mưa bão. Công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức, nâng cao nhận thức về thiên tai đến với người dân và chính quyền các cấp luôn được thành phố, các sở, ngành và địa phương quan tâm, tổ chức thực hiện thông qua nhiều hình thức, nội dung phong phú. Cùng với đó, thành phố Hà Nội cũng tăng cường xây dựng, củng cố lực lượng xung kích PCTT ở cấp xã với nòng cốt là lực lượng dân quân, tự vệ, từng bước nâng cao năng lực dân sự trong ứng phó thiên tai tại cơ sở. Song song đó, việc xây dựng, củng cố, nâng cấp các công trình PCTT, gia cố nhà ở và kết cấu hạ tầng khu vực thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai theo kế hoạch đầu tư công, các dự án, chương trình, đề án của Trung ương và thành phố Hà Nội cũng thường xuyên được quan tâm, đáp ứng tiến độ và hiệu quả.

Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, tuy nhiên việc triển khai Kế hoạch PCTT quốc gia giai đoạn 2016 - 2020 trên địa bàn thành phố Hà Nội vẫn còn một số khó khăn nhất định. Trang thiết bị, vật tư phương tiện tại cấp huyện, cấp xã tuy đã được nâng cấp nhưng chưa đáp ứng được với tình hình thực tế. Lực lượng trực tiếp làm công tác PCTT là kiêm nhiệm, đảm nhiệm nhiều vị trí công việc, chưa được đào tạo chuyên sâu nên còn hạn chế trong tham mưu, báo cáo. Công tác triển khai quy hoạch phòng chống lũ và đê điều sông Đáy theo Quyết định số 1821/QĐ-TTg, của Thủ tướng Chính phủ chưa được thực hiện đồng bộ. Cùng với đó, việc bố trí kinh phí cho duy tu, bảo dưỡng các công trình PCTT còn hạn chế, chưa kịp thời; một số dự án thực hiện dang dở do thiếu vốn.

Nâng cao nhận thức quản lý rủi ro thiên tai cho cộng đồng

Để chủ động ứng phó với diễn biến thiên tai ngày một bất thường, Hà Nội chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện Đề án "Nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, đến năm 2030", ngày 6-4-2021, do Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt, nhằm mục tiêu chung là nâng cao nhận thức về thiên tai, năng lực ứng phó thiên tai cho đội ngũ làm công tác phòng, chống thiên tai, cán bộ chính quyền cơ sở và người dân vùng thường xuyên chịu tác động của thiên tai, góp phần xây dựng cộng đồng cấp xã, huyện an toàn trước thiên tai, có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, hình thành văn hóa phòng ngừa, chủ động và tích cực tham gia vào công tác phòng, chống thiên tai của đại đa số người dân, nhằm góp phần thực hiện tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới, giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại về người, tài sản, môi trường do thiên tai.

Theo đó, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội đề xuất các đơn vị tham mưu cần tiếp tục hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế chính sách. Trong đó, nghiên cứu, bổ sung các quy định, hướng dẫn cụ thể về xác định thiệt hại, mức hỗ trợ sau thiên tai; cơ chế, chính sách, chế độ cho những người làm công tác PCTT. Đẩy mạnh thông tin tuyên truyền, phổ biến pháp luật, nâng cao nhận thức về phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai trong các trường học và tới những cộng đồng dễ bị tổn thương; tiếp tục hướng dẫn và bổ sung trang thiết bị, cơ sở phục vụ PCTT tới cấp xã, phường. Tiếp tục rà soát, điều chỉnh, bổ sung và triển khai thực hiện các quy hoạch đã được phê duyệt; thực hiện đánh giá diễn biến dòng chảy, bùn cát và hiện trạng sạt lở bờ sông, bờ biển. Đồng thời, triển khai đồng bộ, ứng dụng khoa học, công nghệ vào công tác dự báo, cảnh báo thiên tai trên phạm vi cả nước. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế trao đổi kinh nghiệm trong PCTT, thu hút vốn đầu tư, sự ủng hộ, hỗ trợ của cộng đồng quốc tế trong công tác PCTT, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Đặc biệt là tiếp tục quan tâm bổ sung, đa dạng nguồn vốn đầu tư để triển khai thực hiện các dự án trọng điểm, quốc gia, các quy hoạch phòng chống lũ và đê điều đã được phê duyệt...

Hạn chế về nhận thức, thiếu kỹ năng phòng ngừa, ứng phó là những nguyên nhân làm gia tăng rủi ro thiên tai, thiệt hại về người và tài sản. Khắc phục tình trạng này, các cấp, ngành của thành phố Hà Nội đã, đang đẩy mạnh công tác đào tạo, tập huấn, tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm, kỹ năng phòng, chống thiên tai cho người dân, chính quyền cấp cơ sở, qua đó giảm thiểu những thiệt hại do thiên tai gây ra. Theo đó, Ban Chỉ huy PCTT và TKCN đã phối hợp Ban Tuyên giáo; các sở, ban, ngành, quận, huyện, thị xã và các cơ quan thông tấn, báo chí liên quan tổ chức các hoạt động truyền thông, tuyên truyền, phổ biến pháp luật, đào tạo, tập huấn và nâng cao nhận thức cộng đồng về PCTT và TKCN tới người dân với nhiều hình thức và nội dung. Tổ chức hội nghị tuyên truyền công tác PCTT tới các xã, phường, thị trấn nhằm nâng cao nhận thức, tránh tư tưởng chủ quan của người dân trong công tác PCTT và TKCN; bảo đảm nhân lực, vật tư, phương tiện theo phương châm “4 tại chỗ” và kiên quyết xử lý, giải tỏa các trường hợp vi phạm pháp luật về đê điều, công trình thủy lợi trên địa bàn. Tổ chức hội nghị thông tin báo chí Thành ủy về công tác PCTT và TKCN. Tham gia lớp tập huấn cho lực lượng quản lý đê do Tổng cục Phòng, chống thiên tai tổ chức. Phối hợp với Ban Tuyên giáo Thành ủy, ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã tổ chức các hội nghị tuyên truyền công tác PCTT đến các đối tượng trên địa bàn thành phố. Đăng tải các tin, bài tuyên truyền về công tác PCTT và TKCN trên các phương tiện truyền thông đại chúng và các hình thức khác, như phát loa, in băng zôn, tờ rơi, tổ chức các buổi hội thoại tuyên truyền tới nhân dân về công tác PCTT và TKCN, ứng phó, khắc phục hậu quả sự cố, thiên tai. Các sở, ban, ngành phối hợp với quận, huyện, thị xã và các đơn vị liên quan tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến Luật Phòng, chống thiên tai, Luật Đê điều, Luật Thủy lợi, tin cảnh báo thiên tai, các văn bản chỉ đạo của các cấp thông qua hệ thống phát thanh, truyền hình, báo chí, các phương tiện truyền thông đại chúng. Kiện toàn cơ quan chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn từ thành phố đến các quận, huyện, thị xã, xã, phường, thị trấn, bảo đảm tinh gọn, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ PCTT và TKCN trong tình hình mới. Ban hành quy chế làm việc, phân công nhiệm vụ cụ thể của các thành viên./.