“Họa vô đơn chí”

TCCSĐT - Thủ tướng Nhật Bản Na-ô-tô Kan đã không quá lời khi cho rằng nước Nhật đang phải đối phó với cuộc khủng hoảng trầm trọng nhất kể từ sau chiến tranh thế giới thứ hai đến nay. Động đất gây ra sóng thần và nổ các lò phản ứng tại nhà máy điện hạt nhân là ba thành tố chính của cuộc khủng hoảng này. Cả ba lại xảy ra vào thời điểm các đảng phái cả đảng cầm quyền và phe đối lập không chỉ tranh đấu nhau quyết liệt trên chính trường, mà bản thân các đảng phái ấy cũng suy yếu về chính trị. Uy tín cá nhân của Thủ tướng Naoto Kan cũng suy giảm. Ấy là còn chưa kể đến chuyện ông Kan công nhận đã vi phạm pháp luật trong việc nhận tiền quyên góp – tương tự như cựu Bộ trưởng Ngoại giao Seiji Maehara, chỉ khác nhau ở chỗ ông Ma-ê-ha-ra vì thế mà buộc phải từ chức, trong khi ông Kan tuyên bố sẽ không bởi vậy mà ra đi.

Thật “họa vô đơn chí” đối với Nhật Bản. Kinh tế đất nước này mới chập chững phục hồi. Vay nợ công vẫn ở mức kỷ lục không chỉ ở Nhật Bản, mà còn trong số tất cả các nước công nghiệp phát triển. Trung Quốc lại vừa mới vượt Nhật Bản về giá trị GDP. Rất nhiều cuộc cải tổ kinh tế, chính trị và xã hội đang chờ được tiến hành cấp thiết. Những thảm họa thiên nhiên và rò rỉ phóng xạ mới xảy ra này gây ra hậu quả nặng nề, buộc Nhật Bản phải tập trung mọi nguồn nhân lực, vật lực và tài lực để khắc phục.

Lần đầu tiên ở đất nước này đã xảy ra nổ lò phản ứng tại nhà máy điện hạt nhân và rò rỉ phóng xạ, không phải chỉ ở một hay hai mà có nguy cơ ở cả ba nhà máy điện hạt nhân. Có thể nói người Nhật không thiếu kinh nghiệm chung sống với động đất và sóng thần, nhưng thảm họa như hiện tại thì thật không ai có thể ngờ. Trong quá khứ, Nhật Bản đã chứng tỏ khả năng kinh tế và ý chí chính trị của cả đất nước trong việc nhanh chóng khắc phục hậu quả thiên tai, thậm chí, qua đó còn gây dựng được cơ hội để phát triển. Lần này, không thể nói là kinh tế không bị ảnh hưởng nhiều, vùng Phư-cư-si-ma không phải là trung tâm công nghiệp, đầu não kinh tế, huyết mạnh của cả đất nước như Tô-ki-ô hay Kô-bê nhưng những đầu tư để xây dựng lại cơ sở hạ tầng cả một vùng cũng sẽ không phải nhỏ.

Thảm họa thiên nhiên và rò rỉ phóng xạ ở Nhật Bản đồng thời cũng là thách thức lớn nhất từ trước tới nay đối với khả năng cầm quyền của Thủ tướng Na-ô-tô Kan và Đảng Dân chủ Nhật Bản. Nếu chứng tỏ được khả năng lãnh đạo đất nước và xử lý khủng hoảng, ông Kan và Đảng Dân chủ Nhật Bản có thể củng cố được quyền lực cả về lâu dài, đảo ngược chiều hướng giảm sút uy tín và độ tin cậy hiện tại. Cuộc tranh giành quyền lực giữa phe cầm quyền và phái đối lập trên chính trường sẽ chìm nghỉm trong những nỗ lực khắc phục hậu quả thiên tai.

Tuy nhiên, cuộc tranh luận về tương lai của việc sử dụng năng lượng hạt nhân, về an toàn của các nhà máy điện hạt nhân và về an ninh năng lượng nói chung sẽ ngày càng sôi động hơn ở Nhật Bản và trên thế giới./.