Thành phố Hồ Chí Minh tạo mọi điều kiện thuận lợi để khu vực kinh tế tư nhân phát triển

Những dấu ấn đáng ghi nhận

Được xem là trung tâm kinh tế của cả nước, những năm qua, Thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM) luôn có sức thu hút, sự lan tỏa lớn, bởi vì, nơi đây không chỉ có nhiều tiềm năng, lợi thế, mà còn sở hữu nguồn nhân lực và cộng đồng doanh nghiệp lớn mạnh, nhất là khu vực kinh tế tư nhân luôn biết cách tìm tòi để đổi mới, sáng tạo, đi đầu cả nước trong tiến trình hội nhập.

Với chủ trương đưa kinh tế tư nhân thành động lực quan trọng trong tăng trưởng kinh tế, những năm qua, TPHCM luôn chủ động đề ra cơ chế, chính sách nhằm tạo lập môi trường sản xuất, kinh doanh bình đẳng, công bằng và văn minh, phù hợp với xu thế để các thành phần kinh tế phát triển giàu mạnh. Trong đó, khu vực kinh tế tư nhân luôn thể hiện sự chủ động, linh hoạt việc huy động vốn, quản trị điều hành sản xuất, kinh doanh, nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và gia tăng năng lực cạnh tranh quốc gia, góp phần xóa đói, giảm nghèo, ổn định đời sống xã hội.

Theo số liệu thống kê, hiện nay, TPHCM có hơn 280.000 doanh nghiệp tư nhân, đóng góp khoảng 70% GRDP và gần 55% tổng thu ngân sách; tỉnh Bình Dương cũ có hơn 65.000 doanh nghiệp, là địa phương dẫn đầu cả nước về mức độ công nghiệp hóa - đô thị hóa, với gần 80% GRDP đến từ khu vực tư nhân; tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũ mặc dù có quy mô dân số ít nhưng sở hữu gần 17.000 doanh nghiệp, chiếm hơn 60% GRDP, nhất là, trong các lĩnh vực cảng biển, logistics, dịch vụ dầu khí. Theo đó, cả ba địa phương quy tụ gần 370.000 doanh nghiệp tư nhân, tương đương 45% cả nước, tạo hàng triệu việc làm, đóng góp gần 50% giá trị sản xuất công nghiệp toàn vùng phía Nam. Thực tế, những năm qua, khu vực kinh tế tư nhân thể hiện tính linh hoạt cao, với ưu tiên kích cầu sự sáng tạo, cạnh tranh; đóng vai trò động lực tăng trưởng, tạo công ăn việc làm cho người lao động, đóng góp lớn vào việc duy trì vai trò đầu tàu kinh tế của TPHCM.

Đặc biệt, sau khi hợp nhất với tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, TPHCM có không gian phát triển mới, trong đó vùng TPHCM giữ vai trò hạt nhân tài chính và đổi mới sáng tạo; vùng Bình Dương là cực sản xuất công nghiệp; vùng Bà Rịa - Vũng Tàu trở thành trung tâm logistics, cảng biển quốc tế… Đó là nền tảng để khu vực kinh tế tư nhân mở rộng đầu tư, giảm chi phí chuỗi cung ứng và kết nối trực tiếp với thị trường toàn cầu.

Vẫn còn những khó khăn, hạn chế

Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, sự phát triển khu vực kinh tế tư nhân của TPHCM thời gian qua còn đối diện với một số khó khăn, vướng mắc và hạn chế. Do đó, chưa khai thác, phát huy hết tiềm năng của lực lượng này trong phát triển kinh tế - xã hội, đó là:

Mặc dù sở hữu số lượng lớn, nhưng hầu hết doanh nghiệp thuộc nhóm nhỏ, siêu nhỏ, nên nguồn vốn không nhiều; năng lực quản trị điều hành của doanh nghiệp còn yếu, thiếu chiến lược kinh doanh và tầm nhìn; việc quản lý tài chính chưa thật sự minh bạch nên khó tiếp cận nguồn vốn, đất đai để mở rộng sản xuất; trình độ kho học - công nghệ của người lao động còn hạn chế, năng suất lao động còn thấp, chất lượng sản phẩm thiếu tính ổn định. Theo thống kê, hiện TPHCM có hơn 94% số doanh nghiệp có vốn điều lệ dưới 10 tỷ đồng; tỷ lệ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao, đạt chuẩn xuất khẩu còn thấp, nhưng chưa có nhiều doanh nghiệp tư nhân đầu đàn dẫn dắt các doanh nghiệp tư nhân tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu; hộ kinh doanh còn ngại chuyển đổi thành doanh nghiệp vì chưa thấy rõ lợi ích.

Cơ chế, chính sách hỗ trợ cho khu vực kinh tế tư nhân hiện vẫn còn thiếu, nhất là có chế, chính sách liên quan đến đầu tư, khoa học - công nghệ, thuế, thủ tục hải quan… còn nhiều vướng mắc; có những cơ chế, chính sách triển khai chậm, khiến các doanh nghiệp khu vực kinh tế tư nhân không mạnh dạn đầu tư sản xuất, kinh doanh. Thủ tục hành chính còn rườm rà, nhiều tầng nấc gây khó khăn cho khu vực kinh tế tư nhân phát triển.

Triển khai đồng bộ các giải pháp thiết thực

Để triển khai thực hiện hiệu quả quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế tư nhân, TPHCM đã và đang chú trọng nâng cao nhận thức của hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp, xã hội và người dân về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của khu vực kinh tế tư nhân, tạo thống nhất cao, nhận thức đúng tầm, khơi dậy niềm tin, tạo xung lực mới, khí thế mới để khu vực kinh tế tư nhân phát triển, trong đó, đặc biệt chú trọng đột phá về cơ chế, chính sách.

Một là, xây dựng và tổ chức thực hiện thể chế với tinh thần thể chế phải thông thoáng, cắt bỏ những thủ tục rườm rà, gây phiền hà, ách tắc cho người dân và doanh nghiệp; giảm tối đa thời gian, chi phí tuân thủ, bảo đảm việc thành lập doanh nghiệp thuận tiện, nhanh chóng nhất, thực hiện hoàn toàn trên môi trường số. Để giải phóng nguồn lực trong dân, phải bảo đảm quyền tự do kinh doanh, quyền tài sản, quyền sở hữu, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân và doanh nghiệp; không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự, giải quyết các vấn đề kinh tế bằng biện pháp kinh tế.

Hai là, hỗ trợ pháp lý, mở rộng các hoạt động tư vấn cho các đối tượng hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ và vừa; tháo gỡ các rào cản, khó khăn cho khu vực kinh tế tư nhân. Vì vậy, TPHCM đẩy mạnh triển khai chuỗi hoạt động hỗ trợ pháp lý và chính sách đầu tư nhằm cập nhật kịp thời các quy định pháp luật, nghị định, luật sửa đổi mới liên quan đến hoạt động đầu tư; hỗ trợ doanh nghiệp giải đáp các vướng mắc trong quá trình thực thi các thủ tục hành chính. Tích hợp chức năng tư vấn pháp lý doanh nghiệp, hỏi đáp và hướng dẫn thủ tục hành chính trên nền tảng số, góp phần nâng cao hiệu quả hỗ trợ và tiết giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp. Nghiên cứu, ban hành các quy chế phối hợp giữa các cơ quan (hotline, online, chatbot…) nhằm chủ động xây dựng các cơ chế, quy tắc, hướng dẫn trả lời của các cơ quan chuyên môn để hỗ trợ trực tiếp doanh nghiệp nhỏ và vừa khi họ gặp khó khăn, vướng mắc.

Ba là, để làm tốt công tác đào tạo hỗ trợ kiến thức quản lý, tiếp cận xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp cho khu vực kinh tế tư nhân, TPHCM đẩy mạnh triển khai chính sách hỗ trợ đào tạo người lao động trong các khu chế xuất, khu công nghiệp thực hiện chuyển đổi theo Quyết định số 1353/QĐ-UBND, ngày 11-4-2023, của Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, về “Phê duyệt đề án phát triển các khu chế xuất, khu công nghiệp giai đoạn 2023 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Các cơ quan chức năng thực hiện rà soát, tham mưu cho Hội đồng nhân dân TPHCM về cơ chế, chính sách hỗ trợ mạnh hơn cho khu vực kinh tế tư nhân trong đào tạo, huấn luyện chuyên sâu đối với các lĩnh vực (xây dựng, phát triển sản phẩm, tư vấn về sở hữu trí tuệ, và kết nối mạng lưới khởi nghiệp, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, kỹ năng số, công nghệ số, quản trị dữ liệu). Đẩy mạnh công tác tư vấn 1-1 cho doanh nghiệp với sự tham gia của chuyên gia, doanh nhân có kinh nghiệm từ các doanh nghiệp tư nhân hàng đầu trong và ngoài nước, các hiệp hội ngành hàng. Thúc đẩy hợp tác giữa các trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp để hỗ trợ khởi nghiệp, cung cấp dịch vụ tư vấn, đào tạo và không gian làm việc cho các tổ chức khởi nghiệp.

Bốn là, hỗ trợ tiếp cận vốn, mở rộng tín dụng tín chấp các chính sách hỗ trợ tín dụng. Tiếp tục nghiên cứu, đề xuất bổ sung đối tượng được hỗ trợ lãi suất và khuyến khích các tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho doanh nghiệp tư nhân để triển khai các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng khung tiêu chuẩn môi trường, xã hội, quản trị (ESG); dự án đầu tư xây dựng hạ tầng phục vụ khai thác, phát triển du lịch trên địa bàn TPHCM như: bến bãi, phương tiện đường thủy, đường bộ phục vụ khách du lịch, điểm tham quan...; dự án hạ tầng phát triển trạm sạc, hạ tầng giao thông tĩnh. Phát triển các quỹ bảo lãnh tín dụng cho lĩnh vực công nghệ cao, chuyển đổi số; nghiên cứu mở rộng hạn mức tín dụng tín chấp: dựa trên dòng tiền, hóa đơn VAT, báo cáo tài chính, tài sản vô hình và tài sản hình thành trong tương lai. Đẩy mạnh tín dụng xanh: hỗ trợ lãi suất và khuyến khích tín chấp tiêu dùng giảm lãi vay cho dự án xanh, tuần hoàn theo ESG.

Năm là, đẩy mạnh chuyển đổi số, hỗ trợ các giải pháp về phần mềm trong sản xuất, kinh doanh đối với những lĩnh vực trọng điểm, như: thương mại điện tử; nông nghiệp; logistics, tài chính, ngân hàng, tài nguyên, môi trường hướng đến phát triển xanh, bền vững; năng lượng; văn hóa, du lịch. Đồng thời, đẩy mạnh số hóa trong hoạt động xúc tiến thương mại và đầu tư nhằm đa dạng hóa phương thức, nội dung xúc tiến, mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường quốc tế và kết nối với đối tác tiềm năng cho doanh nghiệp.

Sáu là, tiếp tục đẩy làm tốt công tác cải cách hành chính, đơn giản hóa và cắt giảm các thủ tục không cần thiết; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tư nhân tiếp cận nguồn lực, đặc biệt là vốn, đất đai và chính sách hỗ trợ, nhằm đảm bảo doanh nghiệp tư nhân không gặp bất lợi so với doanh nghiệp nhà nước hay doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài./.