Thành phố Hồ Chí Minh phát triển du lịch trở thành điểm đến hấp dẫn khu vực và quốc tế

Lợi thế và tiềm năng phát triển du lịch của Thành phố Hồ Chí Minh sau hợp nhất

Sau khi thực hiện Nghị quyết số 202/2025/QH15, ngày 12-6-2025, của Quốc hội, về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, Thành phố Hồ Chí Minh đã mở rộng không gian phát triển lên hơn 6.772km², với dân số trên 14 triệu người và lực lượng lao động khoảng 7,4 triệu người. Quy mô kinh tế của Thành phố đạt hơn 2,7 triệu tỷ đồng tổng sản phẩm trên địa bàn, tương đương 113 tỷ USD, chiếm 23,6% tổng sản phẩm quốc nội và đóng góp 33,4% tổng thu ngân sách quốc gia. Với quy mô và sức mạnh kinh tế vượt trội, Thành phố không chỉ là đầu tàu kinh tế của cả nước mà còn sở hữu tiềm năng để phát triển ngành du lịch đa dạng, hiện đại và đồng bộ.

Du lịch Thành phố Hồ Chí Minh hiện là một trong những trụ cột kinh tế năng động, góp phần quan trọng vào mục tiêu tăng trưởng xanh, thúc đẩy kinh tế dịch vụ và quảng bá hình ảnh quốc gia trên bản đồ du lịch thế giới. Việc kết hợp du lịch với xúc tiến đầu tư - thương mại trở thành hướng đi chiến lược, giúp Thành phố khẳng định vai trò trung tâm du lịch - thương mại - tài chính hàng đầu khu vực.

Thành phố sở hữu lợi thế vượt trội về hạ tầng, nguồn lực và trải nghiệm du lịch: hơn 5.396 cơ sở lưu trú, trong đó có 86 khách sạn 4-5 sao với hơn 18.000 phòng; nguồn nhân lực trực tiếp khoảng 160.000 người; cùng 60 cơ sở đào tạo, cung cấp 10.000 sinh viên/năm, quy mô lớn nhất cả nước. Trong giai đoạn 2021 - 2025, Thành phố đã đón gần 20 triệu lượt khách quốc tế và hơn 188 triệu lượt khách nội địa, đóng góp trung bình 8% tổng sản phẩm trên địa bàn, đồng thời là trung tâm tổ chức hội thảo, hội nghị, khen thưởng và sự kiện (MICE) hàng đầu Đông Nam Á.

Việc phát triển các tuyến vành đai, cao tốc, nhà ga T3 Tân Sơn Nhất, đặc biệt là sân bay Long Thành, tạo tiền đề hình thành chuỗi tour liên kết vùng biển - rừng - đô thị - sinh thái. Hệ thống bến tàu du lịch, metro và giao thông xanh nội đô giúp khách di chuyển linh hoạt, kết nối nhanh đến các điểm ven biển như Cần Giờ, Vũng Tàu, Long Hải, Côn Đảo, hình thành mô hình “một hành trình - nhiều trải nghiệm” và gia tăng thời gian lưu trú. Thành phố kết hợp văn hóa đô thị - du lịch sông nước - nghỉ dưỡng biển - trải nghiệm làng nghề - du lịch sinh thái vùng ven, đồng thời phát triển kinh tế du lịch ban đêm, khu ẩm thực, chợ đêm, nghệ thuật biểu diễn và du lịch đường sông, tận dụng tối đa hạ tầng hàng không với sản phẩm “một thành phố - hai sân bay” để nâng cao luân chuyển khách quốc tế.

Sau hợp nhất, Thành phố hình thành hệ sinh thái du lịch đồng bộ và đa dạng, kết nối thuận tiện qua hàng không, cảng biển, đường sắt và mạng lưới cao tốc liên vùng. Đây là nền tảng quan trọng để nâng cao chất lượng dịch vụ, tối ưu hóa luồng khách, đồng thời trở thành trung tâm trung chuyển, điều phối dòng khách quốc tế và nội địa đến các vùng miền khác. Theo dự báo, đến năm 2030, du lịch Thành phố có thể tăng trưởng khách nội địa 15%/năm và khách quốc tế 29%/năm, đóng góp 21 - 23% tổng sản phẩm trên địa bàn, củng cố vai trò hạt nhân phát triển du lịch quốc gia.

Từ những lợi thế và tiềm năng vượt trội này, Thành phố Hồ Chí Minh không chỉ là trung tâm du lịch và kinh tế - xã hội quốc gia mà còn trở thành trụ cột chiến lược trong phát triển ngành du lịch Việt Nam. Với tầm nhìn dài hạn, Thành phố là điểm kết nối và lan tỏa các vùng miền, phát triển du lịch sáng tạo, hiện đại bền vững, đồng thời củng cố vị thế quốc gia trên bản đồ du lịch khu vực và quốc tế, góp phần đưa Việt Nam trở thành điểm đến hàng đầu Đông Nam Á.

Thành phố Hồ Chí Minh chọn phát triển du lịch là một trong những nhiệm vụ trọng tâm phát triển kinh tế

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cạnh tranh toàn cầu ngày càng quyết liệt, phát triển du lịch không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn mang ý nghĩa chiến lược đối với hình ảnh, vị thế và sức mạnh mềm quốc gia. Trong vai trò trung tâm kinh tế - xã hội lớn nhất cả nước, Thành phố Hồ Chí Minh được xem là trung tâm liên kết phát triển du lịch vùng, góp phần cho ngành du lịch Việt Nam phát triển.

Với hệ sinh thái du lịch đa dạng, hạ tầng hiện đại kết nối bằng đường hàng không, cảng biển, đường sắt và mạng lưới cao tốc liên vùng, Thành phố Hồ Chí Minh không chỉ là điểm đến, mà còn là trung tâm trung chuyển, phân phối dòng khách quốc tế và nội địa, tạo tác động lan tỏa mạnh mẽ tới các vùng kinh tế lân cận. Sự kết nối này không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế trực tiếp mà còn định hình khả năng cạnh tranh của cả vùng miền trên bản đồ du lịch quốc gia và khu vực.

Thành phố còn giữ vai trò hội tụ và lan tỏa giá trị du lịch chất lượng cao. Là trung tâm tổ chức hội thảo, hội nghị, khen thưởng, sự kiện và các loại hình du lịch đặc thù như du lịch y tế, du lịch công nghệ cao, Thành phố vừa tạo ra nguồn thu trực tiếp vừa nâng tầm hình ảnh của du lịch Việt Nam ra thế giới. Việc tổ chức thành công các sự kiện quốc tế không chỉ khẳng định năng lực quản lý, điều phối mà còn thể hiện sức mạnh mềm, khả năng định hướng, tạo thương hiệu cho cả vùng và quốc gia.

Thành phố là nơi hội tụ nhiều trung tâm tài chính, nghiên cứu, giáo dục và đổi mới sáng tạo tầm cỡ cả nước. Việc ứng dụng dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo và các công nghệ quản lý tiên tiến vào xây dựng sản phẩm, dự báo dòng khách và quản trị dịch vụ du lịch không chỉ nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn tạo ra các mô hình du lịch thông minh, bền vững, hiện đại. Đây là cơ hội chiến lược để du lịch Thành phố hội nhập quốc tế, đồng thời lan tỏa năng lực, kinh nghiệm và công nghệ đến các địa phương lân cận.

Kinh nghiệm tổ chức các sự kiện quảng bá quốc tế, kết hợp với hệ thống đào tạo quy mô lớn nhất cả nước, cho phép Thành phố trở thành trung tâm cung ứng nhân lực, truyền thụ kỹ năng quản lý, kinh doanh hiện đại, góp phần chuẩn hóa chất lượng dịch vụ du lịch trên toàn vùng và nâng cao uy tín quốc gia.

Để Thành phố Hồ Chí Minh trở thành điểm đến hấp dẫn

Thứ nhất, hoàn thiện thể chế và cơ chế điều phối. Liên kết vùng chỉ bền vững khi có một cơ chế điều phối chính thức, có tính ràng buộc và cam kết. Với vai trò “nhạc trưởng” trong liên kết vùng, Thành phố Hồ Chí Minh cần chủ động và chủ trì việc hình thành Hội đồng liên kết phát triển du lịch vùng với sự tham gia của lãnh đạo các tỉnh, doanh nghiệp và hiệp hội nghề nghiệp nhằm xây dựng kế hoạch chung, phân bổ nguồn lực, giám sát thực hiện cho đến đánh giá kết quả theo các chỉ số định lượng (KPIs). Việc ban hành Quy chế phối hợp liên vùng có giá trị pháp lý là điều kiện tiên quyết để khắc phục tình trạng liên kết hình thức hoặc tổ chức triển khai thực hiện không đến nơi đến chốn.

Thứ hai, phát triển sản phẩm liên kết đặc thù. Ưu tiên chiến lược là chuẩn hóa cấu trúc ba tầng (địa phương - vùng - quốc gia) và bứt phá bằng các “siêu tuyến” và “siêu sự kiện” có sức lan tỏa truyền thông khu vực. Thành phố có thể giữ vai trò “điểm khởi hành” hoặc “trạm trung chuyển” để hình thành chuỗi hành trình đa trải nghiệm kết nối giữa Thành phố và các vùng trong cả nước. Ngoài ra, việc tổ chức các sự kiện văn hóa - thể thao - âm nhạc quốc tế tại Thành phố rồi lan tỏa sang vùng lân cận sẽ tạo ra hiệu ứng lan truyền trong du khách và truyền thông, nâng cao sức hấp dẫn của điểm đến. Với vai trò nhạc trưởng liên kết, vai trò điều phối khách với các vùng và đặc biệt là nguồn lực về doanh nghiệp lữ hành, các chuyên gia tư vấn, chuyên gia du lịch đông đảo và truyền thống đổi mới sáng tạo không ngừng của Thành phố mang tên Bác. Định hướng đến năm 2030, phấn đấu nâng số sản phẩm liên tuyến từ hơn 100 hiện có lên tối thiểu 200, xây dựng ít nhất 12 “siêu tuyến” với bản đồ trải nghiệm số đầy đủ. Mục tiêu tăng thêm 0,5-1,0 ngày thời gian lưu trú bình quân của khách quốc tế tại Thành phố sẽ là thước đo trực tiếp năng lực “giữ chân - điều phối” của Thành phố trong mạng lưới điểm đến.

Thứ ba, đẩy mạnh chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo. Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn đang thay đổi căn bản ngành du lịch, Thành phố cần dẫn dắt việc xây dựng bản đồ số du lịch quốc gia và nền tảng dữ liệu liên vùng. Những công cụ này không chỉ giúp quản lý hiệu quả dòng khách, mà còn mở ra cơ hội khai thác “du lịch thông minh” (smart tourism) một cách toàn diện, hướng đến hình thành hệ sinh thái số cho du lịch cả nước. Thành phố cần xây dựng kho dữ liệu du lịch liên vùng theo tiêu chuẩn mở, bảo mật cao và tích hợp API để đến năm 2030 có ít nhất 80% doanh nghiệp lữ hành - lưu trú kết nối đồng bộ, 100% điểm đến áp dụng mã QR thông minh và tối thiểu 50% doanh số vé - dịch vụ được giao dịch qua kênh số. Thành phố có thể xây dựng một trung tâm điều hành - dự báo dòng khách ứng dụng AI/ML đặt tại Thành phố cho phép tối ưu tải điểm đến, điều phối sự kiện theo mùa, thí điểm cơ chế giá linh hoạt tại các cụm đông khách và vận hành bảng điều khiển thời gian thực cho các điểm đến trọng điểm trong các vùng.

Thứ tư, xúc tiến, quảng bá và xây dựng thương hiệu chung. Thiết kế bộ nhận diện thương hiệu du lịch vùng; tham gia các hội chợ quốc tế uy tín; đẩy mạnh quảng bá trên nền tảng số để nâng tầm hình ảnh du lịch Việt Nam. Thành phố cần triển khai một kiến trúc truyền thông “luồng kép”: lấy Hội chợ Du lịch quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh (ITE HCMC), Lễ hội sông nước, các festival ẩm thực - âm nhạc - thể thao tại Thành phố làm đầu kéo, đồng thời kích hoạt chuỗi roadshow, famtrip/press trip đến các điểm vệ tinh theo từng thị trường mục tiêu. Một bộ nhận diện thương hiệu liên vùng nhất quán theo thông điệp “một hành trình - đa trải nghiệm” có thể giúp nâng cao định vị thương hiệu du lịch tất cả các địa phương mà không làm “phân mảnh” thương hiệu du lịch Việt Nam đối với du khách.

Thứ năm, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Nguồn nhân lực vẫn là “điểm nghẽn” ở nhiều địa phương. Với hệ thống hơn 60 cơ sở đào tạo du lịch, Thành phố Hồ Chí Minh có thể hình thành “chuỗi đào tạo - thực hành - việc làm” liên vùng. Trọng tâm là: (i) kỹ năng quản lý sự kiện quốc tế, (ii) ngoại ngữ và văn hóa ứng xử toàn cầu, (iii) năng lực ứng dụng công nghệ số trong kinh doanh du lịch. Thành phố phải đóng vai “vườn ươm” của cả mạng lưới. Liên minh hơn 60 cơ sở đào tạo với doanh nghiệp và địa phương cho phép thiết kế chương trình “đặt hàng kỹ năng” và mở học kỳ thực tập vùng 3-6 tháng nhằm nâng cao một cách cụ thể kỹ năng của nhân lực tham gia dịch vụ du lịch.

Thứ sáu, hợp tác đầu tư và phát triển hạ tầng. Xem đây là giải pháp nền tảng, tạo “xương sống” vật chất cho liên kết vùng. Đẩy nhanh các dự án hạ tầng chiến lược như Sân bay Long Thành, Vành đai 3, Vành đai 4… nhằm phát huy vai trò “cửa ngõ” phân phối dòng khách của Thành phố, xóa nhòa ranh giới hành chính, tạo mạng lưới kết nối thông suốt, mở ra không gian kinh tế - du lịch mới, đồng bộ và có sức cạnh tranh cao./.