Hải Dương thực hiện xã hội học tập, nâng cao dân trí, góp phần xây dựng nông thôn mới

TCCS - Với truyền thống hiếu học của một vùng đất văn hiến, ngay từ khi Đảng và Nhà nước đề ra chủ trương về thành lập tổ chức khuyến học với mục tiêu góp phần chấn hưng nền giáo dục nước nhà, ngày 7-12-2000, Hội Khuyến học tỉnh Hải Dương đã tiến hành Đại hội lần thứ nhất. Từ đó đến nay, Hội đã có những đóng góp đáng ghi nhận vào sự nghiệp xây dựng xã hội học tập, góp phần xây dựng nông thôn mới của tỉnh Hải Dương.

Sự quan tâm chỉ đạo của tổ chức đảng và chính quyền các cấp là yếu tố quyết định cho sự ra đời và phát triển của các cấp hội

Chỉ thị số 11CT/TƯ, ngày 13-4-2007, của Bộ Chính trị, về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập; Chỉ thị số 02/2008/CT/TTg, ngày 8-1-2008, của Thủ tướng Chính phủ, về đẩy mạnh phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập; Chỉ thị số 18, ngày 15-1-2008, của Ban Thường vụ tỉnh ủy Hải Dương, về quán triệt Chỉ thị số 11CT/TƯ, đã cụ thể hóa, xác định rõ biện pháp, lộ trình và phương thức huy động, tạo dựng nguồn lực để đẩy mạnh công tác khuyến học Hải Dương.

Những cán bộ lãnh đạo của Hội, ngay từ những ngày đầu tiên cho đến nay, đều là các đồng chí lãnh đạo cao cấp, các nhà giáo có uy tín trong tỉnh, sau khi nghỉ hưu, vì hăng say với sự nghiệp giáo dục của tỉnh nhà mà nhiệt tình gánh vác trách nhiệm. Chính đạo đức, lòng nhiệt tình, uy tín của đội ngũ nòng cốt này trong mọi hoạt động, nhất là xã hội hóa các nguồn lực, đã góp phần không nhỏ làm nên những thành quả của Hội Khuyến học tỉnh Hải Dương.

Từ đó, đầu tư của các cấp, các ngành cho hoạt động của Hội không ngừng được nâng lên, góp phần đẩy mạnh và đưa hoạt động của Hội vào chiều sâu. Có trụ sở và phương tiện làm việc, được bố trí một số nhân sự chủ chốt, chuyên trách cũng như kiêm nhiệm, do đó hoạt động của các cấp hội đi vào quy củ. Về thù lao, khi mới thành lập, cán bộ hội các cấp trong tỉnh hoạt động không thu nhập, đến năm 2007 mới có phụ cấp, cao nhất là 400.000 đ. Tới năm 2010, sau nhiều quyết định của các cấp, đã thực hiện phụ cấp tính theo hệ số của lương cơ bản cho đội ngũ cán bộ (Chủ tịch Hội cấp tỉnh được 1,15%, Phó Chủ tịch được 1%, thường vụ và Chánh Văn phòng được 0,9%. Cấp huyện, chủ tịch được hưởng 0,45%, phó chủ tịch được 0,3%). Tuy nhiên, khó khăn là ở cấp xã, mặc dù chỉ được hưởng hệ số từ 0,15% - 0,25%, nhưng cũng có xã không bố trí được nguồn kinh phí này..

Sự phát triển của phong trào khuyến học

Sự phát triển mạnh về tổ chức và hội viên có vai trò quan trọng tới chất lượng hoạt động của Hội. Đến nay, số hội viên là 195.728 người, bằng 11,4% số dân toàn tỉnh, con số này đã vượt chỉ tiêu bình quân về phát triển hội viên giai đoạn 2005 - 2010 do Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam đề ra (10%). Trung bình mỗi năm toàn tỉnh phát triển được 13.700 hội viên.

Với đặc điểm là Hội ở một tỉnh thuần nông, mọi sinh hoạt gắn bó chặt chẽ với làng xóm, họ hàng, nên việc phát triển tổ chức hội đặc biệt chú ý tới các dòng họ. Cho đến nay, số họ khuyến học của Hải Dương đã là 4.060. Tiêu biểu trong số rất nhiều dòng họ khuyến học của Hải Dương là: họ Vũ (thành phố Hải Dương), họ Đặng (huyện Tứ Kỳ), họ Vũ (huyện Bình Giang), họ Nguyễn (huyện Chí Linh)...

Số hội khuyến học cơ sở xã, phường, thị trấn là 265 (đạt 100%). Số chi hội ở thôn, làng, khu dân cư, trường học là 3.048. Số dòng họ khuyến học đạt 4.060. Ngoài ra, còn có hằng trăm hội khuyến học các cơ quan, doanh nghiệp.

Nội dung hoạt động ngày càng phong phú, đi vào chiều sâu: Từ việc thực hiện đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động của Hội, thể hiện qua mở rộng đối tượng tác động của hội, cả trong và ngoài độ tuổi đi học; tới vận động sự đóng góp, giúp đỡ của nhiều tổ chức, đối tượng, qua nhiều kênh. Hội chú trọng không chỉ giáo dục phổ thông mà cả giáo dục nâng cao; bên cạnh quan tâm các cháu còn học phổ thông, Hội đã giúp đỡ để những cháu có khả năng học tập, nhưng hoàn cảnh khó khăn, được tiếp tục học đại học, trên đại học, được đi học nước ngoài. Hoạt động của Hội không chỉ dừng ở phong trào hành động xã hội, mà còn có sự đầu tư, nghiên cứu các chuyên đề nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động. Năm 2009, Hội đã hoàn thành đề tài khoa học “Nghiên cứu xây dựng mô hình xã hội học tập trên địa bàn tỉnh Hải Dương”. Những đề xuất, kiến nghị của đề tài đã được các địa phương trong tỉnh ghi nhận và bước đầu triển khai.

Thu hút ngày càng nhiều nhà tài trợ

Bằng nhiệt tình, uy tín, trách nhiệm với sự nghiệp khuyến học, khuyến tài địa phương, Hội đã thu hút ngày càng nhiều sự đóng góp về vật chất và tinh thần của những người con nặng lòng với quê nhà, của các nhà tài trợ với tấm lòng đồng cảm muốn chung tay, góp sức. Đầu những năm 2000, khi Hội Khuyến học Hải Dương ra đời, một người con của tỉnh xa quê lập nghiệp đã hiến tặng Hội 100 “cây” vàng. Lãi suất của số tiền quý báu này cùng với 500 triệu đồng do tỉnh đầu tư ban đầu cho Hội, theo thời gian, đã trở thành kinh phí hoạt động của Hội, bên cạnh những khoản quyên góp, hiến tặng sau này.

Ông Nguyễn Văn Hồi (Thanh Hà) vận động các con ủng hộ trên 1 tỉ đồng xây dựng hoàn chỉnh một phân hiệu trường mầm non; ông Nguyễn Văn Ngọc ủng hộ 1,7 tỉ đồng xây trường, tặng 200 xe đạp (trị giá 260 triệu đồng) giúp học sinh nghèo; ông Nguyễn Minh Sơn (Kinh Môn) ủng hộ 290 triệu đồng; các cấp hội đã vận động các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm hỗ trợ mua sắm trang, thiết bị dạy, học.

Trong 5 năm qua, Hội Khuyến học Hải Dương đã vận động trung bình mỗi năm 4,5 tỉ đồng cho Quỹ Khuyến học, từ đóng góp bình quân theo định mức ở thôn, xóm đến tài trợ của các cá nhân, tổ chức. Quỹ được sử dụng đúng Quy chế quản lý quỹ, chi đúng đối tượng nên đã đem lại hiệu quả tích cực.

Hội Khuyến học ngày càng khẳng định vị trí trên nhiều lĩnh vực

Hoạt động của Hội Khuyến học ngày càng gắn với nhiệm vụ chính trị của địa phương, cơ quan, doanh nghiệp. Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã đưa tiêu chí: chăm lo sự nghiệp giáo dục, khuyến học, khuyến tài vào nội dung Cuộc vận động Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư. Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch phối hợp phong trào xây dựng gia đình văn hóa, làng văn hóa với xây dựng gia đình hiếu học, làng hiếu học. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Liên đoàn Lao động tỉnh tích cực vận động và tạo điều kiện để cán bộ, công chức, người lao động học tập, nâng cao kiến thức và tay nghề....

Các cơ quan, ban, ngành, đơn vị ngoài việc phối hợp tốt với Hội Khuyến học trong thực hiện đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên đội ngũ cán bộ, công nhân, viên chức; còn tích cực xây dựng các quỹ khuyến học của mình, cũng như đóng góp vào quỹ khuyến học của các địa phương. Điển hình như, các đồng chí bí thư huyện ủy, chủ tịch UBND các huyện Thanh Hà, Gia Lộc, Cẩm Giàng, Nam Sách... đã trực tiếp vận động các doanh nghiệp, con em xa quê thành đạt ủng hộ hoạt động khuyến học. Sự gắn bó này đã góp phần đẩy mạnh phong trào khuyến học, đồng thời nâng cao hiệu quả thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị trên địa bàn tỉnh.

Góp phần nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo của địa phương, Hội Khuyến học các cấp đã bám sát các cuộc vận động của ngành giáo dục để phối hợp hoạt động. Đó là các cuộc vận động: “Hai không”, “Mỗi thày giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”; với phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, Hội đã cùng các nhà trường phối hợp thảo luận về nội dung, bàn hình thức hoạt động, cùng phối hợp triển khai phong trào mới mẻ này.

Hội đã phối hợp với ngành giáo dục thực hiện tốt công tác thi đua, khen thưởng, ghi nhận và động viên giáo viên và học sinh đạt thành tích tốt qua từng năm học. Không chỉ dừng ở đó, Hội còn vận động sự đóng góp vật chất của các nhà hảo tâm, các cấp, các ngành (với số tiền lên đến hàng tỉ đồng cùng nhiều trang thiết bị cần thiết), đóng góp về sức lực và thời gian của các cá nhân, qua đó nâng cao chất lượng dạy và học.

Chống bỏ học là một trong những hoạt động có ý nghĩa về nhiều mặt mà các cấp hội thực hiện. Với thuận lợi là sự gần gũi, nắm vững hoàn cảnh gia đình học sinh trong địa bàn, Hội ở cơ sở đã làm tốt công tác tuyên truyền vận động để hạn chế và đi tới chấm dứt tình trạng này. Từ nhiều năm nay, tỷ lệ học sinh bỏ học ngày càng giảm, riêng cấp tiểu học đã chấm dứt hẳn.

Đặc biệt, Hội đã trực tiếp đứng ra vận động, tổ chức, giúp các cháu học giỏi nhưng có hoàn cảnh có khó khăn, được tiếp tục học tập dưới nhiều hình thức, trong đó có cả du học. Đến tháng 8-2010, Hội đã giới thiệu tuyển chọn được 106 em, trong đó có 89 em đã du học ở Nhật. Đến nay, 2/13 em du học thạc sĩ đã tốt nghiệp; hai em tốt nghiệp đại học được chuyển tiếp làm thạc sĩ.

Góp phần xây dựng nông thôn mới, thông qua những hoạt động nâng cao tri thức cho nhân dân, để người dân phát triển kinh tế và chăm lo đời sống gia đình, là thành công của Hội. Cùng với các tổ chức chính trị - xã hội, với ngành giáo dục trên địa bàn, thông qua Trung tâm Học tập - Cộng đồng (Hải Dương hiện có 265 trung tâm này), Hội đã góp phần bồi dưỡng các tri thức cần thiết về quản lý, pháp luật, ứng dụng khoa học kỹ thuật trong nuôi, trồng; kiến thức về phòng, chống dịch bệnh, chăm sóc sức khỏe, bảo vệ môi trường...

Từ năm 2005 đến nay, với sự phối hợp của Hội, các trung tâm học tập cộng đồng đã bồi dưỡng cho trên 2.800.000 lượt người về các kiến thức cần thiết cho sản xuất và đời sống. Hình thức thực hiện thông qua giảng dạy tại trung tâm với các giảng viên từ các trường, hoặc thông qua các buổi phát thanh. Kinh phí dù hạn hẹp, nhưng cán bộ Hội rất nhiệt tình trong việc tổ chức buổi học, soạn thảo và in ấn tài liệu phổ biến kiến thức. Có thể nói, nếu không có lòng nhiệt tình với công việc, xuất phát từ mong muốn đáp ứng lòng khát khao học hỏi của nhân dân, thì các cán bộ khuyến học không thể miệt mài như vậy.

Qua thực tiễn tỉnh Hải Dương có thể thấy, nếu có sự quan tâm chu đáo của các cấp, các ngành, biết khơi dậy tâm huyết, lòng nhiệt tình của các cá nhân và tổ chức, thì mỗi địa phương đều có thể thực hiện tốt sự nghiệp giáo dục toàn dân, xây dựng xã hội học tập, góp phần vào hình thành và phát triển con người Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa./.