Mới “cùng thuyền”, chưa “cùng hội”

TCCSĐT - Với chuyến thăm Nga của Phó Tổng thống Mỹ Giâu Bai-đơn, cả Mỹ và Nga đều khẳng định quyết tâm tranh thủ thời thế mới để đem lại chất lượng mới cho mối quan hệ song phương. Cái đặc biệt ở mối quan hệ này là hiện tại cho dù trắc trở chưa hẳn đã được khắc phục nhưng quan hệ không vì thế mà không tiếp tục tiến triển tích cực.

Trong chuyến thăm này của ông Giâu Bai-đơn, Nga đã dành cho Mỹ cái Mỹ đang rất cần, tuy không phải tất cả những gì Mỹ cần ở Nga, là sử dụng không phận của Nga làm đường hàng không quá cảnh tiếp viện cho hoạt động quân sự của Mỹ và NATO ở Áp-ga-ni-xtan.

Ông Giâu Bai-đơn cũng đã khẳng định lại điều Nga muốn là Mỹ hậu thuẫn Nga gia nhập WTO ngay trong năm nay. Hiện tại, Gru-di-a đang cản phá quyết liệt dự định này của Nga. Nhưng một khi Nga dàn xếp ổn thoả được với Mỹ và EU về việc gia nhập WTO thì sự chống đối của Gru-di-a sẽ trở thành vấn đề nhỏ. Thật ra thì trong cả hai việc ấy, Nga và Mỹ cũng đã đến lúc phải xích lại gần nhau. Về cơ bản, EU đã mở đường cho Nga tham gia WTO. Mỹ có muốn thì cũng không thể chần chừ lâu thêm được mãi.

Nga tuy không can dự quân sự trực tiếp vào chiến sự ở Áp-ga-ni-xtan nhưng đâu có đứng ngoài cuộc mà vẫn muốn chuẩn bị cho mình vị thế có lợi nhất và tiền đề thuận lợi nhất để có vai trò ở thời hậu chiến. Khi đó, Mỹ và EU là đồng minh của Áp-ga-ni-xtan thật đấy nhưng lại ở xa và Nga thuộc diện láng giềng gần. Khi đó, dù là ổn định hay an ninh khu vực, năng lượng hay thương mại, hội nhập khu vực hay toàn cầu, tranh thủ đối tác và gây dựng đối trọng thì Áp-ga-ni-xtan đều đâu có thể bỏ qua được vai trò của Nga.

Đương nhiên, ông Giâu Bai-đơn chưa thể thuyết phục được phía Nga hoàn toàn chấp nhận quan điểm của Mỹ hay ủng hộ Mỹ trong không ít chuyện khác như đối phó với Li-bi hay kế hoạch của Mỹ và NATO xây dựng hệ thống phòng thủ tên lửa mới, vấn đề hạt nhân của I-ran và Cộng hòa Dân chủ nhân dân Triều Tiên… tuy nhiên, thực tế đó không làm ảnh hưởng tới kết quả và ý nghĩa của chuyến thăm. Những vấn đề ấy tồn tại đã lâu. Lợi ích riêng của từng bên có khác nhau và hiện chưa phải là thời điểm thích hợp cũng như điều kiện chín muồi để bên này sẵn sàng chấp nhận “trả giá” cao hơn để đổi lấy sự hậu thuẫn của bên kia. Điều quan trọng có thể được coi là nét đặc thù của thời kỳ quan hệ mới giữa hai nước mà Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma đã chủ định khởi xướng sau khi lên cầm quyền là có được bầu không khí hài hoà, càng ngày càng tin cậy nhau hơn, mỗi thời kỳ lại có thêm nhiều chuyện để “có đi, có lại” cho nhau trong khi không để những bất đồng lâu nay cản trở tiến triển mới. Cho nên Nga và Mỹ tuy chưa phải “cùng hội”, nhưng cũng đã “cùng thuyền”./.