Đảng Cộng Sản Nhật Bản: chuyển biến tích cực trong chính sách thực tế

Vài nét về Đảng Cộng Sản Nhật Bản

Đảng Cộng Sản Nhật Bản được thành lập vào ngày 15-7-1922 trong bối cảnh phong trào tiến bộ xã hội ở nước Nhật dâng cao và ảnh hưởng của Cách mạng Tháng Mười Nga thành công. Ban đầu, Đảng Cộng sản Nhật Bản là chính đảng bất hợp pháp, bị chính phủ đàn áp dữ dội ngay sau ngày thành lập. Trong thời kỳ chiến tranh, Đảng Cộng sản Nhật Bản là chính đảng duy nhất đấu tranh đòi chủ quyền, dân chủ cho nhân dân, phản đối chiến tranh xâm lược và sự thống trị thực dân của quân đội Nhật Bản đối với các nước châu Á.

Cùng với việc chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, Đảng Cộng sản Nhật Bản trở thành chính đảng hợp pháp. Đảng đã vượt qua thời kỳ khó khăn như bị chính quyền chiếm đóng Mỹ tiến hành đàn áp. Đảng bị chia rẽ nghiêm trọng giữa phái trong nước và phái từ nước ngoài trở về, bất đồng ý kiến về các vấn đề chiến lược, sách lược. Tại Đại hội Đảng năm 1958 và 1961, Đảng đã khôi phục lại sự thống nhất và đoàn kết của Đảng, quyết định đường lối cơ bản đó là:

- Hướng tới cách mạng xã hội chủ nghĩa thông qua cách mạng dân chủ chiếm đa số trong nghị viện (phản đối sự chi phối của chủ nghĩa đế quốc Mỹ và tư bản độc quyền Nhật Bản)

- Tiến hành đường lối độc lập tự chủ

Trên đường lối cơ bản này, Đảng Cộng sản Nhật Bản đã đấu tranh với sự can thiệp của các nước lớn trong những năm 1960. Thời kỳ chiến tranh Việt Nam, Đảng Cộng sản Nhật Bản đã lên án đế quốc Mỹ xâm lược và ủng hộ chiến tranh chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Việt Nam.

Năm 1976, Đại hội Đảng Cộng sản Nhật Bản thông qua "Tuyên ngôn tự do và chủ nghĩa dân chủ", tuyên bố bảo vệ và phát triển các quyền tự do của nhân dân trên cả ba lĩnh vực: "tự do sinh tồn", "tự do xã hội - chính trị" và "tự do dân tộc". Tháng 1-2004, Đảng sửa đổi toàn diện Cương lĩnh. Cương lĩnh sửa đổi đã kế thừa đường lối cơ bản mà đã được chứng minh đúng đắn, phát triển và làm rõ nội dung, lý luận của cách mạng chủ nghĩa dân chủ (cải cách Nhật Bản); phân tích triển vọng tình hình thế giới, lý luận chủ nghĩa xã hội khoa học và lý luận về xã hội tương lai.

Phương hướng cải cách của Đảng Cộng sản Nhật Bản

Đảng Cộng sản Nhật Bản đánh giá: triển vọng xã hội nhân loại sẽ vượt qua tư bản chủ nghĩa, tiến lên chủ nghĩa xã hội - chủ nghĩa cộng sản. Về quá trình này, Đảng Cộng sản Nhật Bản cho rằng:

- Xã hội sẽ "phát triển theo từng giai đoạn" thông qua giải quyết từng vấn đề.

- Sự phát triển đó phải được thực hiện bằng sự đồng thuận và ủng hộ. Trên quan điểm cơ bản này, Đảng Cộng sản Nhật Bản đặt mục tiêu nhiệm vụ trước mắt là "cải cách dân chủ trong khuôn khổ chủ nghĩa tư bản", phấn đấu thành lập chính phủ liên minh dân chủ bằng việc Đảng Cộng sản Nhật Bản và lực lượng mặt trận thống nhất chiếm đa số ổn định trong Quốc hội. Trong cải cách dân chủ, Đảng đặt ra mục tiêu: nước Nhật Bản độc lập, dân chủ, hoà bình và một nước thực sự là "nhân dân làm chủ". Nội dung cải cách có ba điểm chính:

- Thoát khỏi sự lệ thuộc vào nước Mỹ, huỷ bỏ đồng minh quân sự Nhật-Mỹ và các căn cứ quân sự Mỹ để khôi phục lại toàn bộ chủ quyền, xây dựng nước Nhật Bản độc lập, hoà bình, trung lập, không liên minh.

- Xây dựng "nền kinh tế có quy chế" để bảo vệ cuộc sống và quyền lợi của nhân dân. Đặc điểm của nền kinh tế Nhật Bản là các doanh nghiệp lớn, giới kinh doanh xây dựng cơ chế để chi phối về mặt kinh tế. Chính quyền lâu năm của Đảng tự do dân chủ (LDP) đã bảo vệ và hỗ trợ cơ chế này. Các quy chế để bảo vệ nhân dân và người lao động thiếu hụt một cách trầm trọng trong những năm gần đây, thậm chí còn bị đẩy lùi hơn nữa.

Đảng Cộng sản Nhật Bản chủ trương chuyển đổi chính sách kinh tế một cách căn bản sang chính sách vì lợi ích của nhân dân; xây dựng quy chế bảo vệ cuộc sống nhân dân và các doanh nghiệp vừa và nhỏ, bảo đảm sức mạnh tiêu dùng nhằm phát triển kinh tế lành mạnh.

- Bảo vệ tất cả các điều khoản hiến pháp Nhật Bản để xây dựng nước Nhật Bản chủ nghĩa dân chủ vững chắc, không còn nỗi lo lắng về chủ nghĩa quân phiệt.

Đại hội lần thứ XXV của Đảng Cộng sản Nhật Bản

Đại hội của Đảng Cộng sản Nhật Bản đã được tổ chức vào tháng 1-2010. Đại hội đã nhận định nước Nhật đã chuyển sang "thời kỳ mới" và đang trong "giai đoạn quá độ". Sau hơn 60 năm cầm quyền, chính quyền của LDP bị cử tri nhân dân nói "không" trong cuộc tổng tuyển cử năm 2009 và đánh mất vị trí nắm quyền. Tuy nhiên, chính phủ mới của Đảng Dân chủ cũng không chủ trương thoát khỏi "sự lệ thuộc Mỹ quá mức" và "sự chi phối kinh tế của doanh nghiệp lớn và giới kinh doanh". Chính vì vậy, Đảng Dân chủ không thực hiện những cam kết trong bầu cử. Sự thất vọng và giận dữ của nhân dân đối với Đảng này càng ngày càng lan rộng.

Trước tình hình này, Nghị quyết Đại hội XXV của Đảng đặt ra nhiệm vụ thứ nhất là "đáp ứng nguyện vọng đòi hỏi của nhân dân, tạo ra chuyển biến, tiến triển tích cực trong chính sách thực tế”. Cụ thể trong các lĩnh vực như: bảo vệ cuộc sống nhân dân trên các lĩnh vực như an sinh xã hội, việc làm và điều kiện lao động; đấu tranh đòi di chuyển vô điều kiện căn cứ quân sự Mỹ ở Ô-ki-na-oa; đấu tranh vì bảo vệ hiến pháp hoà bình... Nhiệm vụ thứ hai là phấn đấu tuyên truyền rộng rãi chính sách cải cách của Đảng để tạo ra sự đồng thuận xã hội về việc cải cách hai vấn đề mang tính bản chất "thoát khỏi sự lệ thuộc Mỹ" và "nền kinh tế có quy chế". Nhiệm vụ thứ ba là đấu tranh để bảo vệ chủ nghĩa dân chủ trong quy định Hiến pháp, không cho phép xảy ra những động thái phản động, bởi những động thái phản động này là một rào cản nhằm ngăn chặn nhân dân tiến tới một nền "chính trị mới".

Quan hệ quốc tế, chính sách đối ngoại

Đảng Cộng sản Nhật Bản đứng trên nguyên tắc độc lập tự chủ, ủng hộ việc tôn trọng độc lập dân tộc, chủ quyền, bình đẳng, hữu nghị, hợp tác giữa các quốc gia, dân tộc và ủng hộ trật tự quốc tế hoà bình theo hiến chương Liên hợp quốc. Đảng Cộng sản Nhật Bản coi trọng hợp tác vì "thế giới không có vũ khí hạt nhân", hợp tác vì trật tự kinh tế thế giới - tôn trọng chủ quyền kinh tế và cơ cấu dân chủ, trong đó có việc quy chế dân chủ đối với doanh nghiệp xuyên quốc gia.

Dù chưa phải là đảng cầm quyền, song Đảng Cộng sản Nhật Bản đã và đang đẩy mạnh quan hệ hữu nghị, giao lưu với chính phủ, chính đảng các nước trên nguyên tắc độc lập tự chủ, bình đẳng, không can thiệp nội bộ.

Đối với Đảng Cộng sản Việt Nam, Đảng Cộng sản Nhật Bản có quan hệ hữu nghị, đoàn kết truyền thống suốt từ thời kỳ chiến tranh chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Việt Nam. Hai Đảng đang hợp tác vì hoà bình châu Á và thế giới. Bên cạnh đó, hai Đảng cũng đang tiến hành giao lưu lý luận mang ý nghĩa quan trọng về chủ nghĩa xã hội khoa học (Việt Nam gọi là chủ nghĩa Mác- Lê-nin)

Triển vọng đi lên chủ nghĩa xã hội