Hội nghị Can-cun có thể chưa đưa ra được quyết định về giai đoạn 2 Nghị định thư Ki-ô-tô

Tuyên bố trước các đại diện của hơn 190 quốc gia trong phiên họp toàn thể ở thành phố cảng miền Đông Nam Mê-hi-cô tối 10-12, bà Ex-pi-nô-da khẳng định các cuộc thương lượng trong gần hai tuần qua đã đạt được những tiến bộ thực sự và các bên cần tiếp tục làm việc để đạt được sự đồng thuận về văn kiện đề xuất của Mê-hi-cô, mà theo bà nó thể hiện bước tiến triển thực sự và rất quan trọng trong quá trình ngăn chặn sự biến đổi khí hậu. Nước chủ nhà đang nỗ lực để văn bản thỏa hiệp này được thông qua trước khi Hội nghị bế mạc. Theo bà Ex-pi-nô-da, một kết quả tích cực tại Can-cun, dù khá khiêm tốn, sẽ cho phép xua đi phần nào nỗi thất vọng về Hội nghị Cô-pen-ha-ghen (Copenhague, Đan Mạch) một năm trước.

Các đại biểu đã phải thức trắng đêm thứ hai liên tiếp để thảo luận về đề xuất của Mê-hi-cô. Dự thảo đề nghị một thỏa hiệp "vừa sức" với điều kiện của mọi quốc gia và các nhóm nước về tương lai của Nghị định thư Ki-ô-tô (Kyoto) - hiệp ước duy nhất có tính ràng buộc pháp lý cho đến nay và là chủ đề gai góc nhất tại COP 16. Theo Bra-xin, Nhật Bản và Nga - những nước trước đó đã thẳng thừng bác bỏ ý tưởng ký một thỏa thuận cam kết giai đoạn 2 của Nghị định thư Ki-ô-tô - đã đồng ý tiếp tục thương lượng nhằm đảm bảo sẽ không có một "khoảng trống" giữa giai đoạn 1, tức Nghị định thư Ki-ô-tô (sẽ hết hiệu lực vào cuối năm 2012) và giai đoạn 2. Tuy nhiên, các nước đang phát triển, dẫn đầu là nhóm các nước mới nổi, kiên quyết rằng việc đưa ra cam kết giai đoạn 2 là điều kiện "không thể bàn cãi". Theo bản dự thảo của Nhóm công tác về thỏa thuận mới, các quốc gia tham gia Nghị định thư Ki-ô-tô phải cam kết đến năm 2020 cắt giảm từ 25 đến 40% lượng khí thải so với năm 1990, cao hơn nhiều so với mức hiện nay là từ 7 đến 14%. Tổng thống Bô-li-vi-a Ê-vô Mô-ra-lết (Evo Morales) yêu cầu đại diện 194 quốc gia tham dự COP 16 nhanh chóng quyết định giai đoạn 2 Nghị định thư Ki-ô-tô, nếu không sẽ phải gánh trách nhiệm về thảm họa môi trường.

Trong khi đó, nguồn tin ngoại giao tại thủ đô Mê-hi-cô cho biết COP 16 có nhiều khả năng phải hoãn đưa ra quyết định về giai đoạn 2 Nghị định thư Ki-ô-tô, nhưng không thể để sau năm 2012 khi văn bản này hết hiệu lực. Như vậy, tất cả lại phải "sống chung" với biến đổi khí hậu ít nhất là cho tới hội nghị COP 17 dự kiến diễn ra tại thành phố Đơ-ban (Durban) của Nam Phi vào năm tới.