Chín chữ viết tay

Khi Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” vừa mới ban hành; trong không khí toàn Đảng, toàn dân háo hức đón chào Nghị quyết thì ông S. đến nhà tôi chơi. Ông bày tỏ sự vui mừng vì Đảng đã ban hành Nghị quyết này. Và rồi, bên ấm chè Thái Nguyên nóng hổi, tỏa hương thơm phức, ông tâm sự: Lâu nay, trong các bài nghiên cứu về tư tưởng Hồ Chí Minh, khi nói về cách thức giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, người ta thường trích dẫn Lời căn dặn của Bác: “Trong Đảng thực hành dân chủ rộng rãi, thường xuyên, nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình là cách tốt nhất để củng cố và phát triển sự đoàn kết và thống nhất của Đảng”. Trích dẫn như thế là chưa đủ, thiếu hẳn một ý rất quan trọng. Để chứng minh, ông nói thêm: Nếu đọc bản thảo “Di chúc” đề ngày 15-5-1965, do chính Người đánh máy, có chữ ký Hồ Chí Minh ở dưới, bên cạnh là chứng kiến (viết tay) của Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng kèm theo chữ ký Lê Duẩn thì sẽ thấy rất rõ điều này. Đúng là lúc đầu, trong bản đánh máy, Người chỉ viết như vậy, nhưng sau đó, Người viết tay thêm chín chữ: “Phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau” để bổ sung vào đoạn đánh máy nói trên. Nếu trích dẫn đầy đủ thì không thể thiếu được chín chữ rất quan trọng này. Như vậy, tư tưởng chủ đạo của Bác về cách thức giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong Đảng đã rõ như ban ngày. Nội dung của tư tưởng đó bao gồm ba yếu tố không thể nào thiếu được và có mối quan hệ biện chứng với nhau. Đó là:

1- Trong Đảng phải thực hành dân chủ rộng rãi. Đây là tiền đề rất quan trọng bảo đảm cho sự đoàn kết thống nhất của Đảng. Nếu trong Đảng còn có những biểu hiện mất dân chủ, cán bộ lãnh đạo quan liêu, hống hách, độc đoán, chuyên quyền; cấp trên không lắng nghe ý kiến của cấp dưới, cấp dưới không dám đấu tranh, phê bình cấp trên... thì không thể nào có được sự đoàn kết thống nhất.

2- Phải thường xuyên nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình. Song, tự phê bình và phê bình chỉ có ý nghĩa và mang lại hiệu quả cao khi nó được tiến hành với động cơ trong sáng. Khi có động cơ trong sáng thì nội dung tự phê bình và phê bình sẽ rất phong phú; phương pháp tự phê bình và phê bình sẽ mang tính khoa học; thái độ tự phê bình và phê bình sẽ nghiêm túc, đúng đắn; cách thức tự phê bình và phê bình sẽ phù hợp.

3- Phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau. Không phải ngẫu nhiên khi đọc lại bản đánh máy “Di chúc” của mình, Bác lại viết tay thêm chín chữ nêu trên. Thực hành dân chủ rộng rãi trong Đảng là rất cần thiết. Thường xuyên nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình cũng rất cần thiết. Song, điều đó sẽ không đầy đủ nếu không có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau. Tình đồng chí thương yêu lẫn nhau phải bao trùm lên tất cả. Hay nói một cách khác là, không có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau thì trong Đảng không thể thực hành được dân chủ rộng rãi, cũng không thể thường xuyên nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình được...

Ngừng một lát để thưởng thức chén chè nóng mà tôi mới rót thêm, ông S. lại tiếp tục: Nhận thức cho thật đúng, thật đầy đủ tư tưởng Hồ Chí Minh đã khó, nhưng làm cho thật đúng, thật đầy đủ tư tưởng của Người lại càng khó hơn. Muốn học tập tốt và làm theo đúng tư tưởng của Người, mỗi cán bộ, đảng viên chúng ta phải có tấm lòng trong sáng. Nếu “khẩu phật tâm xà” thì cho dù có tụng kinh, gõ mõ suốt cả ngày, cả tháng, cả năm cũng chẳng thể biết Phật tổ Tây Thiên ở nơi nào.

Tôi đồng tình với những ý kiến của ông S; bởi vì phần nói về kiểm điểm tự phê bình và phê bình trong Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI thì tinh thần cơ bản cũng toát lên ba điều mà ông S. đã nêu ở trên./.