Do đâu Xéc-bi phải mua vũ khí hiện đại của Nga?

TCCSĐT - Bình luận của giới phân tích chính trị quốc tế về kết quả chuyến thăm chính thức Cộng hòa Xec-bi vừa qua của Thủ tướng Nga V.Pu-tin là trong thời gian tới, quốc gia vùng Ban Căng này sẽ trở thành một trong những nước nhập khẩu vũ khí lớn nhất của Nga.

Nga sẽ bảo đảm cung cấp tín dụng cho Cộng hòa Xec-bi khoảng 10 tỉ USD, trong đó, ít nhất có 3 tỉ USD được dùng cho việc hiện đại hoá các loại vũ khí cũ mà quốc gia này đã từng mua của Liên Xô trước đây, đồng thời sẽ mua thêm các loại vũ khí mới của Nga hiện nay, đó là kết quả chuyến thăm Cộng hòa Xec-bi vừa qua của Thủ tướng Nga V.Pu-tin.

Theo tin của báo “Blic” của Cộng hòa Xec-bi, an ninh quốc gia của nước này đang bị đe dọa, trước hết liên quan đến tình trạng quá lạc hậu của vũ khí trang bị cho không quân và phòng không. Trước khi xảy ra cuộc chiến tranh Cô-xô-vô do Mỹ và NATO phát động vào ngày 24-3-1999, vũ khí trang bị của Cộng hòa Xec-bi có khoảng 80% mua của Liên Xô trước đây như máy bay MIG 21 và tên lửa phòng không SAM-2 và SAM-3. Trong cuộc chiến tranh Cô-xô-vô, phần lớn máy bay MIG-29 tương đối hiện đại của Cộng hòa Xec-bi đã bị bắn rơi hoặc sau đó không thể sử dụng được vì thiếu phụ tùng thay thế.

Do đó, vào đầu năm 2010, Bộ Quốc phòng Cộng hòa Xec-bi đã gửi yêu cầu tới rất nhiều nước dẫn đầu trong lĩnh vực công nghiệp hàng không và chế tạo máy bay chiến đấu thế hệ thứ 4 để chuẩn bị tìm kiếm nhà thầu ký hợp đồng mua sắm nhằm thay thế các loại máy bay hiện có. Mối quan tâm đầu tiên của các chuyên gia quân sự Xec-bi là máy bay F-16 và F-18 của Mỹ; máy bay “Grifen” của Thuỵ Điển; máy bay “Rafael” của Pháp; máy bay “Eurofighter” của các nước châu Âu; máy bay MIG-29 M và SU-30 của Nga. Xét theo chỉ số giá cả/chất lượng, thì máy bay chiến đấu của Nga chiếm ưu thế vượt trội so với máy bay chiến đấu của các nước khác, kể cả Mỹ.

Tuy nhiên, nhu cầu của Cộng hòa Xec-bi trong việc hiện đại hoá quân đội không chỉ dừng lại không quân, bởi trong thời gian diễn ra cuộc chiến tranh năm 1999, các hệ thống phòng không của Cộng hòa Xec-bi gần như bị Mỹ và NATO tiêu diệt hoàn toàn. Ngoài ra, diễn biến cuộc chiến tranh này chứng tỏ, để ngăn chặn hành động xâm lược của một đối thủ tiềm tàng như NATO, không thể sử dụng các loại vũ khí phòng không được chế tạo trong những năm 1960-1970.

Do đó, Cộng hòa Xec-bi không loại trừ khả năng sẽ mua hai tiểu đoàn tên lửa phòng không S-300 và S-400 của Nga, vì đây là hệ thống phòng không có tính năng độc nhất vô nhị trên thế giới trong việc đối phó với các khí tài tiến công đường không. Ngay cả Mỹ cũng muốn mua của Nga loại tên lửa này. Các nhà tổ chức các hội chợ triển lãm vũ khí nhận xét rằng: họ luôn nhìn thấy sự có mặt của các chuyên gia quân sự đến từ Cộng hòa Xec-bi. Ngoài ra, trong cuộc chiến tranh năm 1999, gần như tất cả các đài ra-đa của Cộng hòa Xec-bi đều bị tàn phá, nên thời gian qua quốc gia này gần như không có khả năng theo dõi và phát hiện tất cả các chuyến bay trong không phận của họ. Vì thế, Cộng hòa Xec-bi cũng rất quan tâm tới các hệ thống ra-đa giám sát không phận của Nga.

Không phải ngẫu nhiên mà vào thời điểm này, Cộng hòa Xec-bi mới quan tâm đến hiện đại hóa vũ khí trang bị. Cuộc chiến tranh Cô-xô-vô kết thúc cách đây 12 năm. Di chứng của cuộc chiến tranh đó vẫn chưa phai mờ, cộng thêm sự tác động của cuộc chiến tranh do Mỹ và NATO nhằm vào Li-bi. Cả hai cuộc chiến tranh đó được tiến hành theo kịch bản gần như nhau, trong đó, không quân chiến đấu đóng vai trò chủ yếu. Hai sự kiện đó cách nhau 12 năm nhưng có tác động nhất định đối với tư duy của người Xec-bi.

Dĩ nhiên, số tiền 3 tỉ USD từ khoản tín dụng của Nga sẽ là quá nhỏ đối với nhu cầu phục hồi lực lượng không quân, phòng không và ra-đa có khả năng đối phó với các cuộc tiến công tiềm tàng, tương tự như cuộc tiến công của NATO năm 1999. Thí dụ, hai tiểu đoàn tên lửa S-300 và S-400 mà Cộng hòa Xec-bi định mua của Nga sẽ không thể hoá giải được nguy cơ tiến công từ hàng trăm máy bay của NATO. Mặt khác, NATO cũng không dễ cho phép Cộng hòa Xec-bi tái trang bị. Vừa qua, lãnh đạo NATO có ý định cắt giảm lực lượng vũ trang của Cộng hòa Xec-bi xuống còn 21.000 người và đưa ra tuyên bố: ý định của Cộng hòa Xec-bi hiện đại hoá quân đội có thể đe dọa chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Cô-xô-vô. Trong khi đó, một số chuyên gia quân sự cho rằng Mỹ và NATO cũng sẽ ngăn cản Cộng hòa Xec-bi tái trang bị bằng vũ khí của Nga trong điều kiện quốc gia này có ý định gia nhập NATO.

Tuy nhiên, Cộng hòa Xec-bi lập luận rằng: việc sở hữu vũ khí trang bị của Nga sẽ không cản trở họ gia nhập NATO bởi Hy Lạp là thành viên NATO nhưng cũng đã từng mua vũ khí của Nga, trong đó, có vũ khí phòng không và tên lửa S-300. Còn Nga, do không muốn Cộng hòa Xec-bi sớm gia nhập NATO, nên khoản tín dụng 3 tỉ USD mà họ giành cho quốc gia này hiện đại hoá vũ khí trang bị sẽ làm chậm quá trình Ben-grat hướng sang phương Tây./.