Việt Nam nỗ lực đóng góp sức mình, cùng các nước đi đến một thỏa thuận chung với phương châm “tất cả cùng thắng”

Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm phát biểu khai mạc tại Diễn đàn

Sáng nay (11-1), tại Hà Nội đã diễn ra Diễn đàn Thương mại và Đầu tư Việt Nam sau một năm Việt Nam gia nhập WTO. Đồng chí Phạm Gia Khiêm - Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã tới dự và phát biểu khai mạc. Tạp chí Cộng sản Điện tử xin trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu của Phó Thủ tướng.

Đúng một năm trước đây, ngày 11-1-2007, Việt Nam chính thức trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), bắt đầu quá trình thực thi các nghĩa vụ và quyền lợi với tư cách một thành viên đầy đủ của Tổ chức Thương mại quy mô toàn cầu này. Việc gia nhập WTO là sự kiện có ý nghĩa quan trọng đối với Việt Nam, là cột mốc đánh dấu sự hội nhập sâu rộng của đất nước chúng ta vào nền kinh tế toàn cầu. Đồng thời, việc gia nhập WTO cũng thể hiện sự tín nhiệm và đánh giá cao của cộng đồng quốc tế đối với những thành qủa của công cuộc đổi mới, phát triển kinh tế - xã hội trong nước và mở cửa, hội nhập với bên ngoài của Việt Nam trong hai thập kỷ qua.

Ngay trong quá trình đàm phán gia nhập, Việt Nam đã nhận thức rõ những thách thức và thuận lợi khi trở thành thành viên WTO. Một trong những thách thức lớn nhất là các doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải chịu áp lực cạnh tranh quốc tế, nhất là sau khi hạ thấp hàng rào thuế quan, loại bỏ trợ cấp trái với quy định WTO. Doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải nỗ lực hết sức mình để cạnh tranh hiệu quả ngay trên thị trường trong nước và vươn ra khẳng định mình trên thị trường quốc tế. Tuy vậy, chúng ta đã khẳng định rằng, cơ hội sẽ hơn nhiều so với thách thức, nhất là cạnh tranh sẽ sàng lọc doanh nghiệp làm ăn hiệu quả, tạo cơ hội cho doanh nghiệp và người tiêu dùng sử dụng hàng hóa và dịch vụ với giá rẻ hơn, qua đó kích thích nhu cầu tiêu thụ trong nước, góp phần làm cho nền kinh tế phát triển mạnh mẽ hơn. Gia nhập WTO cũng chính là để tạo động lực thúc đẩy Việt Nam cải cách hệ thống nội luật để hoàn chỉnh hơn và phù hợp với thông lệ quốc tế chung, tạo lập một môi trường kinh doanh bình đẳng và thuận lợi cho mọi thành phần kinh tế.

Mặc dù vậy, tất cả chúng ta đều nhớ rõ, ngay trong cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, trong các bộ ngành quản lý nhà nước và các tầng lớp nhân dân cũng có không ít những băn khoăn, lo lắng và cả hoài nghi về khả năng nền kinh tế chúng ta thích nghi với những thay đổi to lớn của môi trường kinh doanh cũng như năng lực đối phó với những thách thức nhiều chiều của hội nhập kinh tế quốc tế khi gia nhập WTO. Mặt khác, nhiều đối tác bên ngoài cũng chưa thật sự tin tưởng vào khả năng và quyết tâm của Việt Nam thực thi đầy đủ và nghiêm túc các cam kết hội nhập sâu rộng chưa từng có trong phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam.

Những thành tựu to lớn mà chúng ta đạt được trong phát triển kinh tế một năm qua đã xóa tan mọi lo lắng và hoài nghi đó. Sau một năm gia nhập WTO, nền kinh tế Việt Nam đã chứng kiến những chuyển biến rất tích cực, trong đó nổi bật nhất là sự tăng trưởng mạnh mẽ trong đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và xuất khẩu. Trong năm 2007, Việt Nam đã thu hút trên 20 tỉ đô la Mỹ FDI, tăng gấp đôi so với năm trước và kim ngạch xuất khẩu đạt xấp xỉ 50 tỉ đô la Mỹ, tăng 21,5% so với năm 2006. Nhìn chung, các tác động của việc gia nhập WTO đối với Việt Nam là tích cực, qua đó góp phần giúp nền kinh tế Việt Nam tiếp tục tăng trưởng cao và ổn định ở mức 8,5% trong năm 2007 – tốc độ tăng trưởng cao kỷ lục đối với Việt Nam trong những năm gần đây.

Một điều quan trọng là đa số các doanh nghiệp và ngành hàng của Việt Nam, kể cả sản xuất và dịch vụ, đã bước đầu tỏ ra đủ khả năng đối phó với các thách thức, đặc biệt là sự cạnh tranh tăng mạnh, và đã có những phát triển đáng khích lệ nhờ tận dụng được các thời cơ hội nhập mang lại. Bên cạnh các doanh nghiệp Việt Nam, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài cũng phát triển rất ngoạn mục, chiếm 56,9% kim ngạch xuất khẩu cả nước. Về dịch vụ, chỉ nói riêng một ngành nhạy cảm là tài chính – ngân hàng với khả năng cạnh tranh còn chưa cao, nhưng cũng đã có những bước tiến rất ấn tượng. Tốc độ tăng trưởng đã đạt mức cao nhất trong vòng 20 năm trở lại đây. Năm 2007 cũng là năm hoạt động rất hiệu quả của các ngân hàng nước ngoài và đặc biệt là khối các tổ chức tài chính phi ngân hàng tại Việt Nam.

Một điểm đáng chú ý nữa là chúng ta về cơ bản cũng đã thành công trong việc giảm thiểu những tác động tiêu cực có thể đối với an ninh xã hội và không để xảy ra những xáo trộn lớn ảnh hưởng đến an ninh kinh tế, trong đó có việc làm và phúc lợi xã hội.

Trong một năm qua, chúng ta cũng đã thực thi nghiêm túc các cam kết gia nhập WTO của mình. Chúng ta đã xây dựng và hoàn chỉnh nhiều văn bản pháp quy quan trọng nhằm đưa hệ thống pháp luật về kinh tế - thương mại phù hợp hơn với thông lệ quốc tế và các quy định của WTO. Cho đến nay, việc sửa đổi hoặc ban hành mới các luật và pháp lệnh theo cam kết đã hoàn tất, chỉ còn một số văn bản dưới luật đang hoàn thiện. Chúng ta cũng chủ động sửa đổi khoảng 30 luật và pháp lệnh cho phù hợp với các nguyên tắc và qui định của WTO.

Về dỡ bỏ hàng rào quan thuế, từ đầu năm 2007, Việt Nam bắt đầu cắt giảm gần 2000 dòng thuế theo cam kết gia nhập WTO, trong đó có bao gồm các mặt hàng quan trọng như dệt may, hàng tiêu dùng, thiết bị xây dựng…Việt Nam cũng nỗ lực mạnh mẽ cải thiện môi trường kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính và đẩy mạnh chống tham nhũng. Trên thực tế, trong nhiều lĩnh vực, chúng ta đã mở cửa thị trường nhanh hơn, rộng hơn so với cam kết, trước hết là vì lợi ích phát triển của nền kinh tế quốc dân.

Đồng thời với việc tiếp tục tiến trình cải cách kinh tế - xã hội trong nước, Việt Nam cũng bắt đầu tham gia tích cực vào các hoạt động tại WTO và trong khuôn khổ Vòng đàm phán Doha. Với tư cách một thành viên mới, Việt Nam đã và sẽ nỗ lực đóng góp sức mình cùng các nước đi đến một thỏa thuận chung với phương châm “tất cả cùng thắng”, trong đó mọi thành viên WTO đều tìm thấy cho mình các cơ hội để tận dụng nhằm thực hiện mục tiêu tăng trưởng và phát tiển bền vững.

Bên cạnh những kết quả tích cực nêu trên, cũng cần phải thấy rõ nền kinh tế Việt Nam vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức như chỉ số giá tiêu dùng tăng cao, nhập siêu lớn, chất lượng tăng trưởng của một số ngành chưa bền vững, năng lực cạnh tranh ở các cấp độ còn hạn chế, v.v… Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam ngày càng gắn kết với nền kinh tế khu vực và thế giới, các ngành kinh tế Việt Nam ngày càng gắn kết với nền kinh tế khu vực và thế giới, các ngành kinh tế Việt Nam ngày càng trở nên nhạy cảm hơn với những biến động trên thế giới, việc giải quyết các vấn đề nội tại của nền kinh tế để tăng trưởng và phát triển bền vững càng trở thành nhiệm vụ quan trọng và cấp bách đối với chúng ta.

Kỷ niệm một năm ngày Việt Nam gia nhập WTO là dịp để chúng ta cùng nhau điểm lại cá kết quả bước đầu đạt được, đánh giá tình hình triển khai thực hiện cam kết WTO của các Bộ, ngành, địa phương và trao đổi, lắng nghe ý kiến đóng góp của các cơ quan, tổ chức xã hội, cộng đồng doanh nghiệp nhằm rút kinh nghiệm cho chặng đường tiếp theo vì mục tiêu phát triển nhanh chóng và vững chắc của nền kinh tế Việt Nam. Đây cũng là dịp để cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam và nước ngoài thấy rõ hơn những cơ hội to lớn đang được tiếp tục mở ra, tăng cường hợp tác trên cơ sở cùng có lợi.

Nhân dịp này, chúng ta chân thành cảm ơn sự hỗ trợ quý báu của bạn bè quốc tế trong những năm qua đối với công cuộc đổi mới, phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam nói chung, và tiến trình tham gia WTO nói riêng. Chúng ta cũng hy vọng cộng đồng quốc tế sẽ tiếp tục dành cho chúng ta sự ủng hộ và trợ giúp hết sức cần thiết trong thời gian tới.

Nhìn về phía trước, chúng ta tin tưởng mạnh mẽ rằng với nỗ lực của bản thân và sự hỗ trợ, ủng hộ nhiệt tình của các thành viên WTO, Việt Nam sẽ tiếp tục là một thành viên tin cậy và trách nhiệm của WTO, đóng góp tích cực vào việc xây dựng một hệ thống thương mại đa phương công bằng, bình đẳng và cùng có lợi.