Italy và Hy Lạp - vẫn còn gian nan

Chặng đường của tân Thủ tướng Italy (phải) và Hy Lạp (trái) vẫn còn gian nan

Ngay sau khi đắc cử, tân Thủ tướng Mario Monti, 68 tuổi, đã phát biểu, ông đang bắt đầu xúc tiến các cuộc đàm phán khẩn trong nội các nhằm sớm khôi phục tình hình tài chính của Italy. Theo ông M.Monti, Italy nên là điểm mạnh chứ không phải là điểm yếu của Eurozone.

Hầu hết các đảng phái, trong đó có Đảng Forza Italy của cựu Thủ tướng Silvio Berlusconi, cũng ủng hộ ông M.Monti.

Ông M.Monti cho biết, ông sẽ tôn trọng quyết định của Nghi viện và tham khảo ý kiến của giới chính trị gia trong nước về vấn đề này. Ông từ chối thiết lập thời gian biểu cho việc thành lập Chính phủ mới ở Italy và cũng không cho biết sẽ quyết định bổ nhiệm những ai vào các vị trí bộ trưởng, song khẳng định, việc tham vấn ý kiến Nghị viện sẽ bắt đầu từ hôm 13-11.

Tổng thống Italy Giorgio Napolitano cho rằng, quyết định bổ nhiệm ông M.Monti làm tân Thủ tướng không phải là sự đảo lộn kết quả của cuộc bầu cử năm 2008 (năm 2008 ông Silvio Berlusconi đắc cử vị trí Thủ tướng Italy) nhưng Italy đang rất cần một Chính phủ có thể liên hiệp các đảng phái chính trị đa dạng với nỗ lực phi thường nhằm vực dậy tình hình kinh tế, tài chính của nước này.
 
Khi được hỏi về “tuổi thọ” của Chính phủ do ông M.Monti lãnh đạo, Tổng thống Giorgio Napolitano trả lời rằng, điều đó còn tùy thuộc vào “hành động của Chính phủ mới, phản ứng của nền kinh tế, của các thị trường, các nhà đầu tư tại châu Âu cũng như trên thế giới”.

Trong một bài phát biểu trên truyền hình, cựu Thủ tướng Italy Silvio Berlusconi khẳng định, ông sẽ ủng hộ Chính phủ mới của ông M.Monti và sẽ nỗ lực gấp bội để có thể hiện đại hóa Italy. Tuy nhiên, đảng liên minh chính với đảng của ông S.Berlusconi tuyên bố, sẽ chỉ ủng hộ tân Thủ tướng một khi ông M.Monti đưa ra các chính sách minh bạch.

Tại Brussels (Bỉ), Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jose Manuel Barroso và Chủ tịch Liên minh châu Âu Herman Van Rompuy trong một tuyên bố chung đã hoan nghênh quyết định bổ nhiệm ông M.Monti, theo đó quyết định này gửi đến “một dấu hiệu khích lệ hơn nữa đối với quyết tâm vượt qua khủng hoảng hiện nay của Chính phủ Italy”.

Hai nhân vật hàng đầu của châu Âu nhấn mạnh sẽ tiếp tục giám sát Italy thực thi các biện pháp khắc khổ với mục đích theo đuổi các chính sách có lợi cho tốc độ tăng trưởng và tạo việc làm mới cho người lao động.

Theo giới truyền thông Italy, trong bối cảnh cuộc khủng hoảng nợ của Italy đang có nguy cơ lan rộng sang các nước khác thì ông M.Monti vốn xuất thân là một nhà kinh tế học đáng nể cũng đúng là người mà các thị trường Italy đang cần.

Tuy nhiên ngay trong nội các Italy vẫn xuất hiện những ý kiến phản đối quyết định bổ nhiệm ông M.Monti vì cho rằng, vấn đề của Italy vô cùng nghiêm trọng, chỉ đổi mới chính phủ đơn thuần cũng không thể đem đến sự khác biệt đáng kể nào cả.
 
Nếu Italy thực thi các biện pháp “thắt lưng buộc bụng” mà Liên minh châu Âu yêu cầu, điều đó đồng nghĩa với việc phải cắt giảm 59,8 tỉ euro từ hoạt động chi tiêu công và tăng thuế. Như vậy Italy mới có thể cân bằng ngân khố quốc gia vào năm 2014.

Cụ thể, các biện pháp khắc khổ gồm tăng thuế VAT từ 20% lên 21%; tăng giá nhiên liệu; bán bớt tài sản Nhà nước; giới hạn tiền lương trong khu vực nhà nước từ nay cho đến năm 2014; tăng dần tuổi nghỉ hưu của cả lao động nam và nữ trong khu vực tư nhân, từ 60 tuổi năm 2014 lên 65 tuổi năm 2016; tăng cường các biện pháp chống trốn thuế, trong đó có giới hạn 2.500 euro giao dịch tiền mặt; đặt ra một loại thuế đặc biệt cho lĩnh vực cung ứng năng lượng.
 
Thứ tư tuần trước, lãi vay 10 năm của Italy đã vượt qua con số 7%, ở mức này Hy Lạp, Ireland và Bồ Đào Nha đã buộc phải xin cứu trợ của Liên minh châu Âu năm ngoái. Một nhóm các nhà lãnh đạo của Liên minh châu Âu đã bắt đầu làm việc tại Rome để giám sát các hoạt động cắt giảm nợ công lên đến 120% GDP của Italy.

Còn tại Hy Lạp, cựu Phó Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Âu châu Lucas Papademos đã chính thức trở thành Thủ tướng lâm thời của nước này vào thứ năm tuần trước. Ông L.Papademos, 64 tuổi, nói rằng, ông đảm nhận vai trò vào "thời điểm gay cấn" đối với Hy Lạp.

Ông L.Papademos nói rằng, những ưu tiên hàng đầu của Chính phủ chuyển tiếp là chấp thuận việc cứu trợ mới trị giá 130 tỉ euro từ các đối tác trong Eurozone và Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) đã đạt được tại kỳ họp Thượng đỉnh Liên minh hồi tháng trước và triển khai các chính sách có liên quan, tức là các biện pháp thắt lưng buộc bụng mới vốn đã rất không được lòng dân tại Hy Lạp.
 
Phát biểu sau khi ra tuyên bố, ông L.Papademos nói,:công việc của ông "sẽ không đơn giản” nhưng ông tin rằng “vấn đề sẽ được giải quyết một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn nếu như có sự đoàn kết và đồng thuận”.

Quả thực, Chính phủ mới ở Hy Lạp dưới sự lãnh đạo của tân Thủ tướng Lucas Papademos đang chạy đua với thời gian nhằm đối phó với cuộc khủng hoảng nợ công nghiêm trọng có nguy cơ dẫn đến vỡ nợ của nước này.

Thứ bảy tuần trước, ông L.Papademos đã có các cuộc hội đàm khẩn cấp với Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy và Thủ tướng Đức Angela Merkel, hai nền kinh tế đầu tàu của Eurozone, xung quanh gói cứu trợ mới của châu Âu dành cho Hy Lạp.

Việc thuyết phục các đối tác châu Âu và Quỹ Tiền tệ quốc tế giải ngân khoản vay tiếp theo trị giá 8 tỉ euro trong gói cứu trợ thứ nhất có ý nghĩa sống còn đối với nội các mới ở Hy Lạp. Nếu không nhận được khoản vay này trong tháng 11 để thanh toán các khoản nợ đáo hạn, Athens sẽ rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán, thậm chí là phá sản hoặc phải rời khỏi Eurozone.
 
Tại cuộc Hội đàm, cả Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy và Thủ tướng Đức Angela Merkel đều thúc ép Hy Lạp sớm thi hành đầy đủ các cam kết trong thỏa thuận cứu trợ của Liên minh châu Âu và Quỹ Tiền tệ quốc tế. Đây là điều kiện bắt buộc để Hy Lạp có thể được giải ngân trong khuôn khổ gói cứu trợ mới của Liên minh châu Âu và Quỹ Tiền tệ quốc tế.

Có thể nói, cuộc khủng hoảng nợ công ở cả Italy và Hy lạp đang diễn biến ngày càng phức tạp và nếu không sớm được giải quyết, có thể sẽ lan rộng sang các nước còn lại của khu vực châu Âu cũng như tác động đến nhiều nước khác trên thế giới. Dẫu Chính phủ mới đều đã được thiết lập ở Italy và Hy Lạp, song chặng đường phía trước của hai tân Thủ tướng vẫn còn rất gian nan./.