Đồng NDT “Tuyên chiến” với đồng USD

TCCSĐT - Ngày 5-3-2011, hãng thông tấn Roi-tơ đưa một mẩu tin ngắn nhưng có ý nghĩa lịch sử thế giới về việc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc ra thông báo đến cuối năm 2011, các nhà xuất khẩu và nhập khẩu của Trung Quốc sẽ tiến hành các dịch vụ thanh toán quốc tế bằng đồng nhân dân tệ (NDT). Thật ngạc nhiên, một thông tin quan trọng đến như thế nhưng lại bị gần như bị tất cả các phương tiện thông tin đại chúng trên thế giới bỏ qua.

Hãng thông tấn Roi-tơ chỉ dịch sang tiếng Anh một cách chính xác và đưa tin ngắn gọn về nội dung tuyên bố của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc như sau: "Trung Quốc hy vọng sẽ tạo khả năng cho tất cả các nhà xuất khẩu và nhập khẩu tiến hành các dịch vụ thanh toán quốc tế bằng đồng NDT vào cuối năm 2011 và coi đó như một phần của nỗ lực nhằm tăng cường vai trò quốc tế của đồng tiền này. Trong tuyên bố phát đi trên trang web http://www.pbc.gov.cn/ của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc, đưa ra cam kết sẽ đáp ứng các yêu cầu quốc tế về đồng NDT như là một đồng tiền thanh toán quốc tế. Ngân hàng này còn cho biết: sẽ bảo đảm cho các quỹ và nguồn vốn của các nước quay trở lại Trung Quốc".

Đối với những ai luôn cho rằng Bắc Kinh muốn giữ nguyên hiện trạng, mà trong đó Trung Quốc sẽ mãi mãi phụ thuộc vào đồng USD thì mẩu tin trên đây của hãng thông tấn Roi-tơ có thể là một cú sốc không mấy dễ chịu bởi nó chứng tỏ Trung Quốc đã tuyên bố thẳng thắn và công khai về ý định biến đồng NDT trở thành một đồng ngoại tệ mạnh và sẽ làm giảm đáng kể giá trị của đồng USD.

Bình luận về sự kiện này, tờ "Thời báo Kinh doanh quốc tế" (International Busines Times) viết: "Đây là một phần trong kế hoạch của Trung Quốc nhằm quốc tế hoá đồng NDT. Trong tương lai, chủ trương này sẽ đe dọa vai trò toàn cầu của các đồng ngoại tệ mạnh như đồng USD”. Cách đây không lâu, Trung Quốc đã từng tuyên bố rằng: từ nay, thương mại hai chiều với Nga và Ma-lai-xi-a sẽ được thanh toán bằng đồng NDT, đồng Rúp của Nga hoặc đồng Ri-git của Ma-lai-xi-a. Sắp tới đây, Trung Quốc cho phép các công ty và các hãng của các nước trên thế giới phát hành ngân phiếu có mệnh giá bằng đồng NDT, đồng thời, Trung Quốc sẽ tạo điều kiện cho các thể chế tài chính nước ngoài dễ dàng tiếp cận với đồng NDT.

Trong số những yếu tố cơ bản làm tăng tăng giá trị và vai trò quốc tế của đồng NDT là Trung Quốc hiện đã trở thành nhà đối tác thương mại hàng đầu với Ố-xtrây-li-a và Nhật Bản. Trung Quốc cũng là đối tác lớn và hàng đầu với nhiều nước láng giềng nhỏ hơn. Hiện nay, đồng NDT đang và sẽ trở lên hấp dẫn hơn đối với các đối tác thương mại của Trung Quốc, đặc biệt là trong bối cảnh quá trình tự do hoá chính sách thương mại của Trung Quốc đang được tiếp tục thực hiện thành công.

Để phân tích, làm rõ bước chuyển biến căn bản này của đồng NDT, nhà nghiên cứu Xte-phen Rốt (Stephen Roach) có bài viết đăng trên tờ “Project Sydicate” như sau: “Vào đầu tháng 3-2011, Quốc hội Trung Quốc thông qua Kế hoạch 5 năm lần thứ mười hai. Có thể, kế hoạch này sẽ đi vào lịch sử như là một trong những sáng kiến chiến lược quan trọng nhất của Trung Quốc. Thực chất, kế hoạch này sẽ làm thay đổi căn bản tính chất của mô hình kinh tế Trung Quốc. Đó là chuyển từ hạ tầng cơ sở định hướng sang xuất khẩu và đầu tư trong 30 năm vừa qua sang sự phát triển năng động được kích thích bởi các nhà tiêu dùng trong nước. Sự chuyển dịch này có ý nghĩa to lớn đối với Trung Quốc, các nước châu Á và toàn bộ nền kinh tế thế giới. Cũng như Kế hoạch 5 năm lần thứ năm đã từng mở đầu quá trình cải cách và mở cửa ra thế giới bên ngoài ở Trung Quốc vào cuối những năm 1970 và Kế hoạch 5 năm lần thứ chín mở đầu quá trình chuyển sang cơ chế kinh tế thị trường cho các xí nghiệp quốc doanh Trung Quốc vào giữa những năm 1990, Kế hoạch 5 năm lần thứ mười hai sẽ buộc Trung Quốc phải xem xét lại những cơ sở giá trị căn bản của nền kinh tế”.

Sau cuộc khủng hoảng diễn ra trong hai năm 2008-2009, trước những diễn biến phức tạp từ bên ngoài, Chính phủ Trung Quốc không còn cách nào khác là phải tập trung vào những đề án lớn nhằm kích thích thị trường nội địa. Trung Quốc bắt đầu từ bỏ mô hình sản xuất dựa chủ yếu trên sự tăng trưởng xuất khẩu và đầu tư. Thay cho mô hình đó, kế hoạch mới sẽ thực hiện theo mô hình kinh tế dịch vụ với điểm khác biệt là sử dụng trên quy mô lớn tiềm năng sáng tạo của con người với hy vọng sẽ tạo ra một nền công nghiệp công nghệ cao và có tỷ trọng dịch vụ lớn như thị trường bán buôn và bán lẻ, giao thông nội địa, hậu cần, y tế, giải trí và du lịch.

Dĩ nhiên, trong điều kiện đó, vị thế của đồng NDT mạnh sẽ không chỉ rất có lợi mà còn đóng vai trò cực kỳ quan trọng để Trung Quốc đạt được mục tiêu chuyển sang nền kinh tế định hướng vào thị trường nội địa và phục vụ tầng lớp trung lưu. Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, một khi hơn 1,3 tỉ người dân Trung Quốc chuyển sang sống theo tiêu chuẩn các nước phát triển, thì quốc gia này sẽ trở thành một thị trường lớn nhất thế giới, vượt rất xa cả thị trường Mỹ. Đây sẽ là cơ hội lịch sử để Trung Quốc trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới. Chiến lược này của Trung Quốc sẽ tạo ra sự mất cân đối trên thị trường toàn cầu, trong đó Trung Quốc sẽ là quốc gia dẫn đầu còn các nước khác phải “chạy theo” Trung Quốc, kể cả Mỹ!

Do đó, việc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đưa ra tuyên bố trên đây có ý nghĩa cực kỳ quan trọng. Nhân sự kiện này, tạp chí “Spiegel” của Đức đăng bài viết nhan đề "Trung Quốc tiến công đồng USD”, trong đó, đưa ra nhận xét: “Ngân hàng Trung ương Trung Quốc khiến tất cả mọi người phải ngạc nhiên bởi tuyên bố gây sốc rằng cường quốc đang lên này sẽ thực hiện các hoạt động ngoại thương bằng đồng NDT chứ không phải bằng đồng USD. Tất cả các nhà nhập khẩu và xuất khẩu sẽ thanh toán bằng đồng NDT nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng trên thị trường thế giới. Trước đây, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đã thử nghiệm kế hoạch bằng cách cho phép 67.000 xí nghiệp ở 20 tỉnh của Trung Quốc thanh toán các dịch vụ thương mại quốc tế bằng đồng NDT, trị giá khoảng 65 tỉ ơ-rô.

Một khi đồng NDT chiếm vị trí vững chắc như một đồng ngoại tệ mạnh trên toàn cầu thì thế giới này sẽ thay đổi căn bản. Đến một lúc nào đó đồng NDT chiếm vị trí cao nhất trong “kim tự tháp” các đồng ngoại tệ, thì đó sẽ là thời điểm đánh dấu sự xuống thế của đồng USD./.