Chính sách tài chính Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế

Cùng với quá trình cải cách và hội nhập của nền kinh tế, hệ thống tài chính của nền kinh tế thị trường ở Việt Nam đã được hình thành và từng bước phát triển. Trải qua hơn 20 năm thực hiện chính sách đổi mới, trong đó có đổi mới hệ thống tài chính, đến nay, hội nhập kinh tế quốc tế đã trở thành một tất yếu đối với nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hoá nền kinh tế thế giới. Ngoài những cơ hội lớn cho phát triển kinh tế, hội nhập kinh tế quốc tế cũng mang lại những thách thức lớn đối với toàn bộ nền kinh tế với những rủi ro tiềm tàng vốn có của nền kinh tế thị trường mở, trong đó có liên quan đến hệ thống tài chính.

Dưới sức ép của hội nhập kinh tế quốc tế và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, trong những năm tới, cải cách hệ thống tài chính sẽ chuyển sang một giai đoạn mới, phức tạp hơn và cần nhiều thời gian so với hai giai đoạn cải cách trước đây.

Tại hội thảo "Chính sách tài chính của Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế và kinh nghiệm của các nước" do Học viện Tài chính và Quỹ Hoà bình Sasakawwa (Nhật Bản) phối hợp tổ chức trong hai ngày 14 và 15-1-2008, các chuyên gia, các nhà nghiên cứu kinh tế đã chỉ ra rằng:

- Về ngân sách nhà nước: Việt Nam cần đổi mới cơ cấu thu ngân sách (cải cách thuế) tập trung vào định hướng mở rộng cơ sở tính thuế, hạ thuế suất và tăng cường quản lý hành chính thuế; hướng đến việc hình thành ba loại thuế chính là thuế trực thu, thuế gián thu và thuế tài sản cùng với việc từng bước nghiên cứu việc thành lập hệ thống thuế địa phương với thuế tài sản trung tâm. Đổi mới cơ cấu và quản lý chi ngân sách hướng đến việc xác định quy mô chi ngân sách trên cơ sở nguồn thu và yêu cầu chi thực tế, có xét đến ảnh hưởng của việc vay nợ để bù đắp thiếu hụt ngân sách đối với sự phát triển của nền sản xuất xã hội, bao gồm cả việc chuyển gánh nặng thuế từ thế hệ hiện tại sang thế hệ tương lai cũng như ảnh hưởng đến các chỉ số kinh tế vĩ mô như tiết kiệm, đầu tư, tiêu dùng.

- Phát triển thị trường tài chính: tạo thị trường thông thoáng công khai, minh bạch ít rủi ro, chi phí thấp tạo điều kiện thuận lợi trong việc thu hút vốn đầu tư từ trong nước và nước ngoài. Cải cách doanh nghiệp nhà nước có vai trò chủ đạo trong việc nâng cao hiệu quả của hệ thống kinh tế vi mô và góp phần tránh rủi ro tài chính công, đặc biệt là rủi ro liên quan đến nợ của hệ thống doanh nghiệp nhà nước, cũng như rủi ro của toàn bộ nền kinh tế quốc dân.