Thống nhất xây dựng giải pháp để vực dậy ngành cá tra trong nước năm 2011

Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản (Vasep) vừa dự báo, năm 2011 tình hình xuất khẩu cá tra căng thẳng hơn năm 2010, tình trạng thiếu hụt nguyên liệu trầm trọng hơn. Sản lượng xuất khẩu sẽ giảm gần 40% so với năm 2010. Kim ngạch xuất khẩu có thể sẽ tụt xuống mức 1 tỉ USD. Do vậy cần có các giải pháp thống nhất để vực dậy ngành cá tra.

Cảnh báo sớm

Theo ghi nhận từ Vasep, giá trung bình cá tra xuất khẩu 11 tháng của năm 2010 đạt 2,14 USD/kg, giảm 3% so với cùng kỳ năm trước. Năm 2010 là năm cá tra Việt Nam tiếp tục gặp nhiều rào cản từ các thị trường tiêu thụ, gây ảnh hưởng đến uy tín cá tra. Chẳng hạn như Mỹ công bố thuế chống bán phá giá cá tra 130%, U-crai-na đã cảnh báo cá nhập khẩu từ vài nước, trong đó có Việt Nam, Bra-xin tuyên bố có biện pháp kiểm soát an toàn, nghị sỹ châu Âu chỉ trích cá tra…

Vasep dự báo nhu cầu tiêu thụ cá tra của thế giới trong năm tới sẽ lớn hơn nguồn cung cấp. Tuy nhiên, theo kế hoạch năm 2011, sản lượng cá tra xuất khẩu trong năm tới chỉ đạt khoảng 360.000 tấn, giảm gần 40% so với năm 2010. Kim ngạch xuất khẩu sẽ ở mức 1 tỉ USD.

Vấn đề mà nhiều doanh nghiệp lo lắng nhất là khâu nguyên liệu. Dự báo sản lượng cá tra 2011 chỉ đạt khoảng 900.000 tấn, như thế sẽ thiếu hụt lượng lớn nguyên liệu để chế biến xuất khẩu. Mức độ khan hiếm sẽ kéo dài cho đến vụ thu hoạch tới vào tháng 5-2011. Tuy giá cá hiện nay đang ở ngưỡng cao, 22.000-23.000 đồng/kg nhưng người dân chưa mạnh dạn nuôi lại. Họ lo lắng về sự bấp bênh, lên xuống thất thường giá cả. Họ nghĩ rằng đây là giá ảo do thiếu nguyên liệu, có thể rớt xuống vào thời điểm thu hoạch.

Ông Dương Ngọc Minh, Chủ tịch Ủy ban Cá nước ngọt nêu ra những khó khăn cho nghề nuôi cá tra khiến người nuôi dè dặt. Như giá thức ăn tăng cao khiến nhiều người nuôi thua lỗ bỏ ao. Một khó khăn khác là cả doanh nghiệp lẫn người nuôi đang khó tiếp cận nguồn vốn vay từ các ngân hàng do mức lãi suất quá cao.

Không quá bi quan nhưng cũng đừng lạc quan

Để giải quyết bài toán thiếu hụt nguyên liệu, đại diện Hiệp hội thủy sản các tỉnh Vĩnh Long, An Giang đều cho rằng nếu có giá sàn nguyên liệu thì người dân sẽ an tâm sản xuất. Theo ông Ngô Phước Hậu, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu thủy sản An Giang, thì doanh nghiệp không nên quá bi quan, nhưng cũng đừng quá lạc quan cho năm 2011 mà doanh nghiệp cần đoàn kết tìm ra giải pháp khắc phục. Đồng quan điểm, ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó chủ tịch Vasep tin tưởng rằng, xuất khẩu cá tra năm 2011 sẽ không lùi, mà có thể gần đạt được mức cao điểm như năm 2008 (1,2 tỉ USD).

Đặc biệt năm 2011 sẽ đánh dấu bước thay đổi về chất cho con cá tra. Vì trong năm nay, nhiều doanh nghiệp trong ngành được chứng nhận GlobalGAP, và cũng đang thực hiện tiêu chuẩn này. Thị trường nhập khẩu ngày càng đòi hỏi yêu cầu cao về chất lượng, các doanh nghiệp Việt Nam sẵn sàng đáp ứng trong trường hợp người tiêu dùng tại những nước này chấp nhận trả với mức giá tương xứng. Vasep và các doanh nghiệp thống nhất đề ra 4 giải pháp để vực dậy ngành cá tra trong nước cũng như chấn chỉnh thị trường xuất khẩu cho năm tới. Cụ thể là: tăng giá xuất khẩu trung bình thông qua quản lý giá sàn xuất khẩu; ổn định sản lượng nguyên liệu, bảo đảm cung –cầu ; tăng cường quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn sản phẩm và đẩy mạnh quảng bá, xúc tiến thương mại.

Riêng vấn đề giá sàn, các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra hàng đầu và hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản đã thống nhất về việc xây dựng giá sàn xuất khẩu cùng các bước tiến hành cụ thể để áp dựng vào thực tế. Trong đó, thống nhất giá xuất khẩu cá tra tối thiểu cho tất cả các thị trường trong tháng 1-2011 là 3USD/kg đối với cá tra thịt trắng, và 2,05USD/kg đối với cá tra thịt đỏ. Việc thống nhất giá sàn nhằm đẩy cao giá thu mua nguyên liệu đảm bảo lợi nhuận cho người nuôi và loại bỏ các sản phẩm kém chất lượng./.