Những sự kiện quốc tế đáng chú ý trong tuần (từ ngày 16-02 đến ngày 22-02-2015)

Bước tiến trong đàm phán hòa bình tại Ma-li

Vòng đàm phán hòa bình thứ năm giữa Chính phủ Ma-li và các nhóm vũ trang miền Bắc, diễn ra tại Thủ đô An-giơ của An-giê-ri, vừa đạt kết quả đáng kể khi các bên tham gia đàm phán ngày 19-02-2015 đã ký “Tuyên bố về tiến trình hòa bình”, bao gồm việc chấm dứt mọi hành động thù địch. Đây là một bước tiến mới trong nỗ lực đàm phán hòa bình nhằm chấm dứt khủng hoảng kéo dài nhiều năm qua tại miền Bắc Ma-li.

Văn kiện trên được ký dưới sự chứng kiến của Ngoại trưởng An-giê-ri Ram-ta-nê La-mam-ra (Ramtane Lamamra) và người đứng đầu Phái bộ hỗn hợp Liên hợp quốc về ổn định Ma-li (MINUSMA), ông Mon-gi Ham-di (Mongi Hamdi). Theo đó, Chính phủ Ma-li và 6 nhóm vũ trang (không bao gồm các nhóm có liên hệ với tổ chức khủng bố An Kê-đa) nhất trí lập tức ngừng mọi hành động thù địch bạo lực, những hành động hay tuyên bố gây kích động. Các bên tái khẳng định tiếp tục tham gia những cuộc đối thoại mở và mang tính xây dựng để đem lại hòa bình và ổn định ở miền Bắc Ma-li trên tinh thần tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và thống nhất đất nước, đồng thời tôn trọng những cam kết đã được ký trong những thỏa thuận trước đó.

Với tư cách là nước đứng đầu nhóm trung gian hòa giải quốc tế, Ngoại trưởng An-giê-ri R. La-mam-ra cho biết, thỏa thuận nhằm tạo môi trường thúc đẩy các cuộc đàm phán tiếp theo và hướng tới một thỏa thuận hòa bình cho Ma-li. Ông R. La-mam-ra cũng nhấn mạnh đây là một bước tiến trong việc xây dựng lòng tin và củng cố lệnh ngừng bắn trên thực địa.

Vi phạm thỏa thuận ngừng bắn tại miền Đông U-crai-na

Tổng thống U-crai-na P. Pô-rô-sen-cô kêu gọi triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình giám sát thỏa thuận ngừng bắn tại miền Đông U-crai-na. Ảnh: theguardian.com

Ngày 19-02-2015, Tổng thống Nga Vla-đi-mia Pu-tin (Vladimia Putin), Tổng thống U-crai-na Pi-ốt Pô-rô-sen-cô (Petro Poroshenko), Thủ tướng Đức An-giê-la Méc-ken (Angela Merkel) và Tổng thống Pháp Phrăng-xoa Ô-lăng-đơ (Francois Hollande) đã có cuộc điện đàm 4 bên thảo luận về cuộc khủng hoảng ở miền Đông U-crai-na, trong đó 4 nhà lãnh đạo lên án tình trạng vi phạm lệnh ngừng bắn vừa đạt được tại khu vực xung đột này.

Theo thông báo từ Phủ Tổng thống Pháp, lãnh đạo 4 quốc gia trên đã kêu gọi triển khai gói giải pháp toàn diện đã được nhất trí tại Min-xcơ ngày 12-02, trong đó có lệnh ngừng bắn hoàn toàn, rút vũ khí hạng nặng và phóng thích tù nhân. Theo kế hoạch, ngoại trưởng 4 nước gặp nhau trong ngày 19-02 để đưa ra lộ trình thực thi ngừng bắn. Tuy nhiên, lệnh ngừng bắn này dường như đã bị phá vỡ hoàn toàn sau 4 ngày có hiệu lực (từ ngày 15-02). Các nhà lãnh đạo cũng thảo luận về sứ mệnh của Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE), nhất trí rằng các quan sát viên OSCE có nhiệm vụ giám sát lệnh ngừng bắn tại khu vực miền Đông U-crai-na sẽ được phép tự do triển khai công việc của mình tại khu vực xung đột. Theo đó, các đại diện của OSCE sẽ gặp gỡ đại diện các bên tham chiến để thúc đẩy việc thực hiện nhanh chóng các biện pháp theo đúng thỏa thuận Min-xcơ vừa qua. Mặc dù vậy, Tổng thống U-crai-na P. Pô-rô-sen-cô ngày 18-02 vẫn kêu gọi triển khai một lực lượng gìn giữ hòa bình do Liên hợp quốc ủy nhiệm tới giám sát thỏa thuận ngừng bắn mong manh tại miền Đông U-crai-na.

Eurozone đồng ý gia hạn cứu trợ tài chính cho Hy Lạp

Ngày 21-02-2015, trong bài phát biểu được phát sóng toàn quốc sau khi Hy Lạp được các chủ nợ châu Âu gia hạn thêm 4 tháng đối với khoản cứu trợ tài chính trong bối cảnh thời hạn của gói cứu trợ sắp hết vào cuối tháng này, Thủ tướng A. Xi-pơ-rát (Alexis Tsipras) cho biết, thoả thuận này giúp chấm dứt các biện pháp khắc khổ nhưng Hy Lạp phải trả giá bằng “những nhân nhượng”, trong đó có việc phải đưa ra những cam kết cải cách cơ bản vào ngày 23-02 tới. Những cải cách này sẽ nhằm thuyết phục các chủ nợ châu Âu của Hy Lạp gia hạn thêm các khoản cho vay trong bối cảnh A-ten không nhận được hỗ trợ cho vay trực tiếp. Ngoài ra, nhà lãnh đạo Hy Lạp cảnh báo rằng những khó khăn thực sự vẫn ở phía trước, đồng thời cho biết chính phủ của ông sẽ tập trung thương lượng về một kế hoạch cải cách mới với các chủ nợ vào tháng 6 tới.

Để đạt được thỏa thuận với Liên minh châu Âu (EU), A-ten đã đồng ý đệ trình một danh sách những cải cách kinh tế và những cải cách khác vào ngày 23-02. Bộ ba chủ nợ của Hy Lạp gồm EU, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) ngày 24-02 sẽ quyết định có thúc đẩy thỏa thuận này hay không sau khi xem xét những cam kết cải cách của Hy Lạp.

Thời điểm ký kết TPP có thể kéo dài hơn dự kiến

Các nguồn tin gần gũi với nghị trình nhóm họp của các Trưởng đoàn đàm phán 12 nước tham gia Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) cho biết có thể phải kéo dài thêm với thời điểm ký kết hiệp định được chính quyền Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma (Barack Obama) xác định là “có tính lịch sử” này. Cuộc đàm phán tiếp theo giữa các Trưởng đoàn đàm phán sẽ diễn ra tại bang Ha-oai của Mỹ vào tuần thứ hai của tháng 3, cụ thể từ ngày 09-3 đến ngày 15-3. Cho tới nay vẫn chưa ấn định thời gian cho cuộc gặp gỡ cấp Bộ trưởng để đưa ra những quyết định cuối cùng liên quan tới các vấn đề nhạy cảm trong bản hiệp định cuối cùng như thời hạn cho phép sự độc quyền của các công ty dược đối với các loại tân dược mới cũng như thời hạn thực thi các điều khoản về môi trường. Lịch trình chưa cụ thể này báo hiệu khả năng việc hoàn tất đàm phán TPP có thể phải kéo dài hơn so với các dự kiến đã đưa ra.

Các chuyên gia cho biết một trở ngại lớn là việc Quốc hội Mỹ vẫn chưa thông qua dự luật về quyền đàm phán nhanh cho Tổng thống B. Ô-ba-ma, do vậy không khích lệ được các nhà đàm phán của 11 nước còn lại đưa ra những nhượng bộ cuối cùng./.