Đàm phàn giữa Iran và Nhóm P5+1 chưa khai thông được bế tắc

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry dự kiến rời Áo vào sáng 16-10 nhưng người đồng cấp Iran vẫn tiếp tục đàm phán với các đại diện còn lại nhóm P5+1 do bà Catherine Ashton đứng đầu.

Sau 6 giờ thảo luận căng thẳng vào cuối ngày 15-10 tại Vienna (Áo), một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết đại diện các bên đã phải làm việc hết sức căng thẳng và các cuộc đàm phán là vô cùng phức tạp.

Tuy nhiên, quan chức ngoại giao này khẳng định các bên không hề đề cập tới việc gia hạn thời hạn chót (ngày 24-11) nhằm đạt thỏa thuận toàn diện thỏa mãn yêu cầu của cả Iran và nhóm P5+1 về chương trình hạt nhân của Tehran, vốn bị phương Tây quy kết là phục vụ cho việc chế tạo vũ khí hủy diệt.

Cũng theo quan chức này, việc tuân thủ nghiêm khắc thời hạn chót mới hối thúc các bên đưa ra được những quyết định khó khăn; đồng thời, khẳng định các bên buộc phải đưa ra quyết định trước thời hạn chót.

Phát biểu của một quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao Mỹ thừa nhận tới nay vẫn còn những khoảng cách lớn về lập trường của các bên liên quan tới chương trình làm giàu urani của Iran. Tuy nhiên, vẫn còn có cơ hội để nhóm P5+1 đạt được thỏa thuận cuối cùng theo hạn chót nói trên. Quan chức này cho biết, tới nay vẫn chưa có bất kỳ cuộc thảo luận nào về đề xuất của Iran và Nga cho rằng cần có thêm thời gian mới có thể giải quyết hết được các bất đồng.

Iran vẫn khẳng định “giới hạn đỏ” trong đàm phán, theo đó yêu cầu các bên tôn trọng điều kiện là “nhu cầu tuyệt đối về khả năng làm giàu urani của Iran ở mức 190.000 SWU (đơn vị tính trong quy trình làm giàu)”, gấp gần 20 lần khả năng làm giàu hiện nay của nước này. Giới chức Iran cho rằng điều này là cần thiết để sản xuất nhiên liệu cho lò phản ứng Bushehr.

Iran luôn khẳng định chỉ tinh chế urani làm nhiên liệu cho các nhà máy điện hạt nhân hoặc các lò phản ứng nghiên cứu, chứ không nhằm phát triển vũ khí hạt nhân như phương Tây nghi ngờ. Tuy nhiên, phương Tây luôn giữ lập trường buộc Iran phải giảm đáng kể quy mô làm giàu urani để bảo đảm Tehran không có khả năng sản xuất bom hạt nhân./.