Tư tưởng pháp trị của Pháp gia với sự nghiệp xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam

Tư tưởng và quan điểm trị nước luôn là một vấn đề quan trọng trong đời sống chính trị của nhân loại kể từ khi nhà nước và giai cấp xuất hiện đến nay. Trong lịch sử xã hội cổ đại, đã có nhiều hệ thống quan điểm, tư tưởng chính trị về phương thức trị nước, trong đó nổi bật là các nhà tư tưởng Hy Lạp và Trung Quốc cổ đại. Đặc biệt là các nhà tư tưởng chính trị của Trung Quốc cổ đại, trong đó có thể kể đến tư tưởng của Nho gia, Đạo gia, Mặc gia, Pháp gia... đã mang lại sự phong phú về phương thức trị nước cho nhà cầm quyền.

Tuy nhiên, không phải cách trị nước nào cũng hoàn hảo và có thể được sử dụng. Trong xã hội Trung Quốc cổ đại, mặc dù những tư tưởng về cách trị nước của Khổng Tử, Lão Tử, Tuân Tử, Mạnh Tử, Mặc Tử... đã có những giá trị nhất định trong lịch sử, song sự thành công mà nó mang lại không được như ý muốn trong một xã hội loạn lạc và luôn xảy ra chiến tranh như xã hội Trung Quốc cổ đại. Trong bối cảnh đó, tư tưởng Pháp trị của Pháp gia, đặc biệt là tư tưởng của Hàn Phi đã được Tần Thủy Hoàng sử dụng có hiệu quả trong việc thống nhất Trung Quốc và có vai trò nhất định trong việc trị nước trong những năm sau đó.

Những giá trị của tư tưởng pháp trị có tác dụng thiết lập pháp luật nhằm ổn định chính trị và xã hội. Chính vì vậy, trong điều kiện lịch sử hiện nay, việc nghiên cứu, tham khảo và sử dụng tư tưởng pháp trị một cách phù hợp là điều rất cần thiết trong quá trình xây dựng và đổi mới đất nước ta trong giai đoạn hiện nay nhằm tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam và quản lý xã hội bằng pháp luật.

Để đáp ứng nhu cầu nghiên cứu và học tập những giá trị lịch sử của tư tưởng pháp trị của Pháp gia trong điều kiện hiện nay, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia xuất bản cuốn sách Tư tưởng pháp trị của Pháp gia với sự nghiệp xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam của PGS, TS. Doãn Chính, TS. Nguyễn Văn Trịnh.

Cuốn sách gồm 3 chương:

Chương 1: Cơ sở xã hội và những tiền đề lý luận hình thành tư tưởng pháp trị của Pháp gia

I. Đặc điểm lịch sử xã hội Trung Quốc thời Xuân thu - Chiến quốc - cơ sở xã hội cho tư tưởng pháp trị của Pháp gia.

II. Những tiền đề lý luận hình thành tư tưởng pháp trị của Pháp gia.

Chương 2: Nội dung tư tưởng pháp trị của Pháp gia

I. Khái quát tư tưởng hình pháp trong lịch sử tư tưởng Trung Quốc cổ đại.

II. Triết học của Hàn Phi - tập đại thành tư tưởng pháp trị của Pháp gia.

III. Giá trị và hạn chế lịch sử trong tư tưởng pháp trị của Pháp gia.

Chương 3: Tư tưởng pháp trị của Pháp gia với sự nghiệp xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay.

I. Khái quát tư tưởng nhà nước và pháp luật trong lịch sử Việt Nam.

II. Thực tiễn xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam và những bài học lịch sử.