Cộng đồng ASEAN 2015: Quản lý hội nhập hướng tới việc làm tốt hơn và thịnh vượng chung

Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Phạm Thị Hải Chuyền cho biết, Hiệp hội các quốc gia khu vực Đông Nam Á (ASEAN) nói chung, Việt Nam nói riêng đang tích cực thúc đẩy quá trình hình thành Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) vào năm 2015 với các trụ cột là an ninh chính trị, kinh tế, văn hóa. Những năm qua, trên cơ sở nghị quyết của các kỳ đại hội Đảng, nhất là Nghị quyết số 31/NQ-CP, ngày 13-5-2014 của Chính phủ, về việc ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 22-NQ/TW, ngày 10-4-2013, của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế, vấn đề hội nhập quốc tế về lao động và xã hội đã và đang ngày càng mở rộng về phạm vi, đa dạng về nội dung và phong phú về hình thức.

Cuộc đối thoại chính sách trên có ý nghĩa quan trọng đối với các bên tham gia nhằm trao đổi, nâng cao nhận thức về chủ trương hội nhập quốc tế toàn diện của Việt Nam, trong đó, hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực là chủ đạo, đồng thời nắm bắt được các tác động của AEC 2015 đối với thị trường lao động ASEAN. Những cơ hội, thách thức đối với cộng đồng đặt ra những khuyến nghị về những chính sách nhằm tạo việc làm nhiều hơn, tốt hơn, với mục tiêu phát triển đồng đều. “Việt Nam nhận thức rõ tầm quan trọng của AEC 2015 cũng như các cơ hội, thách thức đi kèm. Việt Nam đang nỗ lực hết sức để chuẩn bị hội nhập sâu rộng và bảo đảm mọi người đều được hưởng lợi từ quá trình đó”, Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền nhấn mạnh.

Phó Tổng giám đốc ILO, Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương Y. U-ra-mô-tô cho biết, tháng 12-2012, ILO và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) đã ký tuyên bố chung nhằm thúc đẩy việc làm tốt và giải quyết vấn đề nghèo đói, tình trạng việc làm dễ bị tổn thương và phi chính thức trong khu vực. Theo đó, ADB và ILO cam kết sẽ thực hiện những nghiên cứu chung, cùng chia sẻ kiến thức đối với các vấn đề liên quan trong khu vực. Báo cáo “Cộng đồng ASEAN 2015: Quản lý hội nhập hướng tới việc làm tốt hơn và thịnh vượng chung” cung cấp nghiên cứu về tác động của AEC sẽ được thiết lập chính thức vào cuối năm 2015 đối với các thị trường lao động.

Theo ông Y. U-ra-mô-tô, nền kinh tế Việt Nam, với quy mô 170 tỷ USD vào năm 2013, phụ thuộc lớn vào sự hội nhập với các thị trường trong khu vực và quốc tế. Nhu cầu tiêu thụ toàn cầu có tác dụng thúc đẩy các ngành công nghiệp da giày, dệt may và nông nghiệp Việt Nam phát triển. AEC sẽ hình thành một nền sản xuất và thị trường chung duy nhất cho cả khu vực và với dòng đầu tư mạnh mẽ sẽ góp phần thúc đẩy nền kinh tế tăng tốc. Điều này cho phép Việt Nam cạnh tranh với thị trường toàn cầu, trên cơ sở cải cách và tăng năng suất lao động. Tuy nhiên, việc hội nhập và kết nối trong khu vực sẽ có những tác động nhất định đến cuộc sống của người dân Việt Nam, cũng như toàn thể công dân ASEAN. Báo cáo cũng chỉ ra rằng, đến năm 2025, AEC có thể thúc đẩy tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) Việt Nam thêm 14,5%, đồng thời tạo ra hàng triệu việc làm mới. Dự kiến, Việt Nam sẽ có sự gia tăng cơ hội việc làm mạnh mẽ ở các ngành, như: sản xuất gạo, xây dựng, vận tải, dệt may và chế biến lương thực. Giai đoạn 2010 - 2025, nhu cầu đối với việc làm tay nghề trung bình sẽ tăng nhanh nhất, ở mức 28%. Tuy nhiên, nếu người lao động thiếu những kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết sẽ không nắm bắt được những cơ hội mới đó.

Trình bày một số nét tổng quan về tiến trình hội nhập của Việt Nam trong lĩnh vực lao động và xã hội, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Lê Kim Dung nhấn mạnh các hoạt động chính. Đối với khu vực: Việt Nam tích cực, chủ động đưa ra các sáng kiến, lồng ghép vào các chương trình quốc gia, đồng thời gắn với hội nhập quốc tế một cách toàn diện; phối hợp với các tổ chức quốc tế thực hiện các sáng kiến khu vực. Ở cấp quốc gia: chủ động thực hiện các cam kết quốc tế, trong đó chú trọng rà soát và hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với chuẩn mực quốc tế; thực hiện các đề án, các cam kết và sáng kiến khu vực; tham gia đàm phán các hiệp định thương mại tự do với EU, các nước châu Á - Thái Bình Dương (TPP)… Tăng cường hợp tác quốc tế và tham gia các tổ chức quốc tế, xây dựng và triển khai các kế hoạch đàm phán, gia nhập các công ước quốc tế…

Phó Tổng giám đốc ILO, Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương Y. U-ra-mô-tô đưa ra một số khuyến nghị nhằm bảo đảm tiến trình hội nhập kinh tế sâu rộng hơn cho Việt Nam, đó là: cần ưu tiên nâng cao năng suất lao động và chất lượng việc làm trong ngành nông nghiệp, đa dạng hóa công việc trong các ngành chế tạo mới, trong khi vẫn tiếp tục hỗ trợ ngành dệt may. Mở rộng phúc lợi xã hội góp phần giảm những tác động của chuyển dịch cơ cấu, hỗ trợ người lao động chuyển sang làm việc ở các ngành với năng suất cao hơn. Củng cố hệ thống đào tạo phát triển kỹ năng, tập trung cải thiện giáo dục trung học và đào tạo nghề đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng đối với lao động có kỹ năng trung bình…/.