Châu Âu: Thống nhất nỗ lực chống khủng bố

Cảnh sát Pháp tuần tra tại bến xe điện ngầm Ge đờ Li-ông, Pa-ri (Gare de Lyon) ngày 6-11-2010.

Theo thông tin của kênh truyền hình TF1 của Pháp, ngày 5-10-2010, Tổng cục tình báo nội địa (DCRI) của Pháp đã bắt giữ 3 kẻ bị tình nghi khủng bố tại 2 thành phố miền Nam là Mác-xây (Marseille) và Boóc-đô (Bordeaux). Các nhân vật này bị nghi tham gia một phong trào Hồi giáo và thuộc một nhóm hậu cần, chuyên đảm nhận nơi ăn chốn ở cũng như giấy tờ giả mạo cho những phần tử Hồi giáo cực đoan có ý định thâm nhập vào Pháp sau khi đã được huấn luyện ở khu vực Pa-kít-xtan (Pakistan) và Áp-ga-nít-xtan (Afghanistan). Thủ lĩnh của nhóm này đã bị bắt ở Na-pô-li, I-ta-li-a (Napoli, Italia) hồi tháng 9-2010 khi đang mang theo một số công cụ chế tạo thuốc nổ.

Cũng trong ngày 5-10, lực lượng cảnh sát thuộc lĩnh vực chống khủng bố tại thành phố Mác-xây đã bắt giữ 9 nhân vật bị nghi sở hữu vũ khí và thuốc nổ. Một số thành viên trong nhóm này đã từng bị bắt và kết án tù vì liên quan đến hoạt động khủng bố.

Tại Hy Lạp, tính đến tối 2-11, các lực lượng an ninh đã phát hiện ít nhất 13 bưu kiện chứa chất nổ gửi tới các Đại sứ quán nước ngoài ở thủ đô A-then (Athena). Trong số các địa chỉ nước ngoài nhận các bưu kiện có gài bom có cả các nguyên thủ quốc gia như Thủ tướng Đức An-giê-la Méc-ken (Angela Merkel), Tổng thống Pháp Ni-cô-la Xác-cô-di (Nicolas Sarcody) và Thủ tướng Italia Xin-vi-ô Béc-lu-xcô-ni (Silvio Berlusconi); Tòa án Tư pháp của Liên minh châu Âu ở Lúc-xem-bua (Luxemburg) và Cơ quan thi hành án của Cảnh sát châu Âu (Europol) đặt trụ sở ở Hà Lan.

Sáng ngày 3-11, cơ quan cảnh sát I-ta-li-a cho biết đã phát hiện một gói bưu kiện chứa chất nổ gửi đến địa chỉ văn phòng Thủ tướng Bơ-lút-xcô-ni (Berlusconi) trên một chiếc máy bay chở hàng từ A-then, Hy Lạp đến Rô-ma. Hãng tin ANSA của I-a-li-a cho biết gói bưu kiện gửi ông Bơ-lu-xcô-ni đã bốc cháy khi các nhân viên an ninh sân bay Bô-lô-gờ-na (Bologna) tìm cách mở ra. Rất may vụ nổ không gây thương vong.

Tại Đức, ngày 19-11, Cơ quan chống tội phạm Liên bang Đức cho biết, cảnh sát Na-mi-bi-a (Namibia) đã phát hiện và thu giữ một chiếc vali khả nghi trên một máy bay chuẩn bị hành trình đến Đức. Trong vali chứa ngòi nổ và đồng hồ hẹn giờ.

Trong một diễn biến liên quan, sau vụ cảnh sát các nước Bỉ, Hà Lan và Đức ngày 23-11 tiến hành bắt giữ 10 người Hồi giáo tại ba nước này do bị tình nghi lên kế hoạch tấn công khủng bố tại Bỉ, cùng ngày, cảnh sát Bỉ đã bắt giữ thêm 15 phần tử Hồi giáo cực đoan tại Brúc-xen (Brussells), đưa tổng số các phần tử tình nghi khủng bố bị bắt tại châu Âu lên 25 tên. Những tên này sẽ bị buộc tội âm mưu thực hiện các vụ tấn công khủng bố tại Brúc-xen và tuyển mộ thành viên cho các nhóm khủng bố tại Bắc Cáp-ca, Áp-ghan-nít-xtan và I-rắc.

Cảnh báo nguy cơ khủng bố châu Âu

Trước tình hình an ninh bất ổn ở châu Âu, lãnh đạo các nước liên tiếp đưa ra cảnh báo nguy cơ khủng bố, buộc các nước ở khu vực này phải xem xét nghiêm túc về các mối nguy cơ.

Ngày 2-10, trong một bản thông cáo, Bộ Ngoại giao Mỹ kêu gọi các công dân Mỹ nên cảnh giác trước mối đe doạ khủng bố ở châu Âu, đặc biệt là khi thăm các điểm du lịch đông người hoặc khi sử dụng các phương tiện công cộng.

Cùng ngày, các nhà chức trách Anh khẳng định rõ rằng, tại hai nước Pháp và Đức, nguy cơ khủng bố đang ở mức cao. Đến ngày 18-10, Bộ trưởng Nội vụ Anh Tê-rê-xa May (Teresa May) nhấn mạnh, Anh đang phải đối mặt với mối đe dọa tấn công khủng bố nghiêm trọng. Phát biểu trên kênh truyền hình tư nhân ITV, ông Tê-rê-xa May cho rằng, có một mối đe dọa rất nghiêm trọng liên quan tới chủ nghĩa khủng bố quốc tế và chính vì thế, chính phủ Anh đã nâng mức cảnh báo đe dọa khủng bố lên “nghiêm trọng”. Đây là mức độ cảnh báo cao thứ 2 trong thang cảnh báo nguy cơ khủng bố, tức là một cuộc tấn công khủng bố có thể sẽ xảy ra. Vì thế, mối người cần phải đề cao cảnh giác. Thang cảnh báo mối đe dọa tấn công khủng bố tại Anh có 5 mức: nguy hiểm, nghiêm trọng, cơ bản, bình thường và thấp.

Tiếp sau Mỹ và Anh, Nhật Bản cũng đưa ra cảnh báo nguy cơ khủng bố đồng thời khuyến cáo người dân cẩn trọng khi sử dụng các phương tiện giao thông công cộng, hay tham quan những địa điểm du lịch nổi tiếng tại châu Âu.

Mới đây, ngày 23-11, Cơ quan tình báo Đan Mạch (PET) cảnh báo có những dấu hiệu mới cho thấy những kẻ Hồi giáo cực đoan đang âm mưu thực hiện các vụ tấn công, khủng bố vào Đan Mạch và các lợi ích của nước này ở nước ngoài, đặc biệt tại phía Bắc, Đông và Tây châu Phi, Trung Đông cũng như Pa-kít-xtan và Áp-ghan-nít-xtan, nơi các nhóm Hồi giáo cực đoan hoạt động mạnh.

Bộ trưởng Ngoại giao Đan Mạch Lin Ét-xpơ-xen (Lene Espersen) tuyên bố cảnh báo của PET không gây bất ngờ, nhưng nó cho thấy sự cần thiết phải nỗ lực ngăn chặn các phần tử khủng bố tại châu Phi.

Nghi vấn nhằm vào tổ chức An Kê-đa (Al Qaeda)

Ngày 1-10, các quan chức chống khủng bố Mỹ cho biết họ tin rằng các lãnh đạo cao cấp của tổ chức An kê-đa, trong đó có Ô-xa-ma Bin La-đen (Osama Bin Laden), liên quan đến âm mưu khủng bố gần đây nhất nhằm vào các thành phố châu Âu.

Kế hoạch khủng bố này nhằm triển khai đồng loạt những cuộc tấn công kiểu như vụ tấn công khủng bố Mum-bai (Mumbai) năm 2008 vào thủ đô Luân Đôn và nhiều thành phố lớn khác ở Pháp và Đức, có dấu hiệu tham gia của tổ chức An kê-đa. Tuy nhiên, một quan chức tình báo Mỹ thêm rằng những chi tiết cụ thể về kế hoạch chỉ huy và phối hợp của các lãnh đạo chủ chốt của tổ chức An Kê-đa là không rõ ràng.

Còn theo tuần báo "Tấm gương" Đức, người đàn ông tên Xéc Y-u-nít an-Mau-re-ta-ni (Sheikh Yunis al-Mauretani), nhân vật số ba của tổ chức khủng bố An kê-đa, đã lên kế hoạch phát động các cuộc tấn công khủng bố nhằm vào các thành phố châu Âu.

Được sự hậu thuẫn của trùm khủng bố Ô-xa-ma Bin La-đen, Xéc Y-u-nít an-Mau-re-ta-ni đã hoạch định các vụ tấn công, và đã từng chia sẻ kế hoạch này với tên A-ha-mát Sít-đi-quy (Ahmad Siddiqui), một người Hồi giáo quốc tịch Đức, hiện đang bị giam giữ tại căn cứ không quân Ba-gờ-ram (Bagram) do Mỹ quản lý ở thủ đô Ka-bun (Kabul), Áp-ghan-nít-xtan.

Nguyên nhân khủng bố nhằm vào châu Âu

Theo giới quan sát, sở dĩ các hoạt động khủng bố nhằm vào các nước châu Âu thời gian gần đây gia tăng là có nguyên nhân.

Pháp, ngoài việc tham gia liên quân chống các mạng lưới khủng bố tại Áp-ghan-nít-xtan và Pa-kít-xtan, gần đây còn liên tiếp gia tăng những hành động chống khủng bố ở khắp nơi. Chẳng hạn hồi tháng 7-2010, một toán biệt kích Pháp tấn công một căn cứ của tổ chức An Kê-đa ở Bắc Phi Hồi giáo nhằm giải phóng các con tin và gây tổn thất nặng cho nhóm khủng bố này.

Theo bình luận của giới cảnh sát, việc Quốc hội Pháp ngày 14-9 đã thông qua luật cấm trang phục bơ-qua (burqua) - một loại trang phục trùm kín toàn thân của phụ nữ Hồi giáo tại các nơi công cộng, cũng là nguyên nhân khiến các nhóm khủng bố thề quyết tâm trả thù.

Việc Anh và Đức, hai quốc gia có số lượng quân tham chiến tại các chiến trường Áp-ga-nít-xtan và Pa-kít-xtan chỉ đứng sau Mỹ, cũng là những nguyên nhân chính dẫn tới việc các tổ chức khủng bố quốc tế muốn “dạy cho chính phủ hai quốc gia này một bài học”.

Trong khi đó, nguyên nhân Đan Mạch trở thành mục tiêu của những kẻ Hồi giáo cực đoan được cho là do nước này can dự vào cuộc chiến tại Áp-ga-nít-xtan và sự kiện một tờ báo Đan Mạch đăng tải tranh biếm hoạ nhà tiên tri Mô-ha-mét (Mohamed) năm 2005 và 2008.

Lo ngại về mưu đồ của các nhóm khủng bố quốc tế nhằm sở hữu vũ khí hủy diệt hàng loạt và khuynh hướng tội phạm xuyên quốc gia hợp nhất với các nhóm khủng bố quốc tế, Nga đã lên tiếng kêu gọi thống nhất nỗ lực của toàn thể cộng đồng thế giới, trong đó có các thể chế an ninh quốc tế, nhằm đấu tranh chống tội phạm có tổ chức và hoạt động khủng bố-cực đoan tại Hội nghị an ninh quốc tế diễn ra ở Xô-chi (Sochi, Nga) ngày 5-10-2010.

Tại đây, Thư ký Hội đồng An ninh Nga Ni-cô-lai Pa-tru-xéc (Nikolai Patrushev) khẳng định cần phải hoàn thiện cơ sở pháp lý-tiêu chuẩn quốc tế, trong đó có soạn thảo các đạo luật mẫu và chương trình đấu tranh chống các dạng hoạt động phạm tội nguy hiểm…soạn thảo và thực hiện các chương trình, các kế hoạch dài hạn chung trong khuôn khổ những thể chế chủ yếu của hệ thống an ninh quốc tế như Liên hợp quốc, Liên minh châu Âu, Tổ chức Hợp tác Thượng Hải và Tổ chức Hiệp ước an ninh tập thể.

Ngày 15-11, tại cuộc họp đánh giá việc thực hiện nghị quyết chống khủng bố (số 1373 -2001), Chủ tịch Ủy ban giám sát thực hiện nghị quyết 1373, Đại sứ Thổ Nhĩ Kỳ tại Liên hợp quốc Ớt-tu-grun A-pa-kan (Ertugrul Apakan) một lần nữa nhấn mạnh thế giới "cần phải cảnh giác và kiên quyết hơn nữa trong việc chống chủ nghĩa khủng bố. Đây phải là vấn đề ưu tiên đối với cộng đồng quốc tế."

Ông A-pa-kan quả quyết cần thiết phải tiếp tục các nỗ lực chung và cùng phối hợp hành động đối phó với các mối đe dọa khủng bố. Các biện pháp chống khủng bố phải hoạt động hiệu quả và tôn trọng quyền con người, quyền tự do cơ bản và trật tự pháp luật.

Ủy ban cũng sẽ tiếp tục nhắc nhở các quốc gia về các biện pháp chống khủng bố phải tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là luật nhân quyền, tị nạn và nhân đạo quốc tế./.