Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Bắc Giang làm tốt công tác tư vấn, phản biện và giám định xã hội

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Bắc Giang (gọi tắt là Liên hiệp Hội Bắc Giang) được thành lập từ ngày 22-3-2000, là tổ chức chính trị - xã hội của trí thức Bắc Giang hoạt động trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Trong những năm đầu mới thành lập, Liên hiệp Hội Bắc Giang cũng gặp nhiều khó khăn, bởi số lượng cán bộ ít, kinh phí hoạt động khó khăn. Tuy nhiên, vài năm gần đây, hoạt động của Liên hiệp Hội đã có nhiều khởi sắc, đạt được những kết quả tốt, đặc biệt trong hoạt động tư vấn phản biện và giám định xã hội.

Trong những năm qua, Liên hiệp Hội Bắc Giang đã tổ chức được hàng chục Hội đồng phản biện các Chương trình, Đề án, Chiến lược quan trọng của tỉnh. Những kết quả phản biện và kiến nghị của Hội đồng phản biện đã góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng các Chương trình, đề án, quy hoạch, những chính sách của tỉnh, làm cơ sở phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Một số phản biện cho các đề án như: Quy hoạch đường cao tốc Hà Nội - Lạng Sơn đoạn qua tỉnh Bắc Giang, “Chiến lược phát triển Khoa học và Công nghệ tỉnh Bắc Giang đến năm 2020” “Đề án quy hoạch phát triển giao thông vận tải tỉnh Bắc Giang đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025”; “Chương trình phát triển kết cấu hạ tầng đô thị tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2011 - 2015”,... được các cơ quan chủ trì soạn thảo các đề án đánh giá cao và có nhiều nội dung đã được tiếp thu, điều chỉnh cho phù hợp với thực tế,… Ngoài ra, Liên hiệp Hội Bắc Giang còn tham gia đóng góp ý kiến tích cực vào quá trình xây dựng dự thảo một số dự án luật do Đoàn Đại biểu Quốc hội tổ chức; tham gia cùng Ban Văn hóa, Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân tỉnh thẩm định văn bản, tờ trình của Ủy ban nhân dân tỉnh trình Hội đồng nhân dân, qua đó, bước đầu khẳng định vai trò của tầng lớp trí thức đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Các hội thành viên cũng tích cực tham gia công tác phản biện, tư vấn trên các lĩnh vực, như Hội Luật gia tích cực tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật, trợ giúp pháp lý. Hội Xây dựng tham gia tích cực tư vấn xây dựng công trình làm luận cứ cho cơ quan chức năng quyết định đúng pháp luật…

Từ những kết quả đạt được trong hoạt động tư vấn phản biện của Liên hiệp Hội Bắc Giang, có thể rút ra những nguyên nhân và bài học kinh nghiệm sau đây:

Một là, sự quan tâm tạo điều kiện của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh

Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh quan tâm hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, tạo hành lang pháp lý thuận lợi, xây dựng cơ chế hoạt động, tổ chức nhiều diễn đàn để khuyến khích và bảo đảm quyền lợi, trách nhiệm của trí thức khi tham gia các hoạt động tư vấn, phản biện, giám định các chủ trương, chính sách, các dự án phát triển kinh tế - xã hội; phê phán và xóa bỏ sự coi nhẹ, thành kiến và quy chụp đối với những ý kiến phản biện mang tính xây dựng. Quán triệt Quyết định số 22/2002/QĐ-TTg ngày 30-01-2002 của Thủ tướng Chính phủ và Hướng dẫn số 733/LHH ngày 06-9-2002 của Liên hiệp Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam về hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Quyết định số 75/2011/QĐ-UBND ngày 09-3-2011 về Quy định hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Bắc Giang thay thế cho Quyết định số 63/2005/QĐ-UB ngày 22-8-2005. Nét mới trong Quyết định này là đã chỉ rõ đối tượng bắt buộc và không bắt buộc phải có tư vấn, phản biện và giám định xã hội; trách nhiệm của Liên hiệp hội, các sở, ban ngành cũng như cơ quan, tổ chức đề nghị tư vấn, phản biện và giám định xã hội; kinh phí cho hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội thực hiện theo Thông tư số 27/2003/TT-BTC ngày 01-4-2003 của Bộ Tài chính. Đây chính là sự quan tâm đặc biệt, quan tâm bằng cơ chế chính sách, tạo nên bước đột phá trong hoạt động tư vấn, phản biện của Liên hiệp Hội Bắc Giang.

Hai là, sự năng động, quyết liệt của lãnh đạo Liên hiệp Hội Bắc Giang

Xác định hoạt động tư vấn, phản biện là một nhiệm vụ quan trọng và là thế mạnh của Liên hiệp Hội, Thường trực Liên hiệp hội Bắc Giang đã thành lập Ban Tư vấn, phản biện, bố trí cán bộ chuyên trách thay cho kiêm nhiệm để nâng cao hiệu quả hoạt động. Đồng thời, căn cứ trên Chương trình công tác của Ủy ban nhân dân tỉnh, cũng như kế hoạch hoạt động của các sở, ban, ngành của tỉnh, ngay từ khi tỉnh bắt đầu chuẩn bị cho việc xây dựng kế hoạch năm sau, Liên hiệp Hội Bắc Giang đã có văn bản đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh giao cho nhiệm vụ phản biện một số Chương trình, đề án của tỉnh cùng với kinh phí ngay từ đầu năm.

Liên hiệp Hội Bắc Giang đã rà soát danh sách, tập hợp đội ngũ chuyên gia trên một số lĩnh vực tư vấn, phản biện. Việc thành lập các hội đồng tư vấn, phản biện được chuẩn bị nghiêm túc, chú trọng chất lượng. Thành viên hội đồng được cơ cấu, lựa chọn nghiêm túc, đặc biệt các phản biện chính luôn là những người có chuyên môn sâu (một số nhiệm vụ quan trọng đã phải mời đến các chuyên gia, các giáo sư đầu ngành ở trung ương về tham gia hội đồng phản biện). Kết quả tư vấn, phản biện được tổng hợp đầy đủ, trung thực và kịp thời báo cáo cho cơ quan chủ trì soạn thảo và cấp có thẩm quyền.

Ba là, sự quan tâm, tạo điều kiện của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam

Cùng với sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền tỉnh, Liên hiệp Hội Bắc Giang cũng nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện của Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam. Liên hiệp Hội Việt Nam đã biên soạn tài liệu, tổ chức các hoạt động về tư vấn, phản biện cho đội ngũ chuyên gia tư vấn và cán bộ Liên hiệp Hội Bắc Giang, và các Hội thành viên của tỉnh. Đồng thời, giới thiệu, cung cấp cho tỉnh các chuyên gia đầu ngành ở Trung ương tham gia công tác tư vấn, phản biện. Nhờ vậy, chất lượng tư vấn, phản biện của Liên hiệp Hội Bắc Giang được nâng cao, đáp ứng được yêu cầu của các cơ quan soạn thảo.

Từ những kết quả đạt được và những bài học kinh nghiệm trong hoạt động tư vấn, phản biện của Liên hiệp Hội Bắc Giang, có thể thấy đây là những bài học kinh nghiệm quý báu để, các Liên hiệp Hội địa phương làm tốt công tác tư vấn, phản biện và giám định xã hội, góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương, thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước./.