Chấn chỉnh hoạt động trên thị trường ngoại hối

TCCSĐT - Theo quy định của luật pháp Việt Nam (Điều 29, Nghị định 160/2006/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết Pháp lệnh Ngoại hối, trên lãnh thổ Việt Nam), tất cả các giao dịch, thanh toán, niêm yết, quảng cáo ở trên lãnh thổ Việt Nam đều không được thực hiện bằng ngoại hối, trừ các giao dịch với tổ chức tín dụng và tổ chức khác được phép cung ứng dịch vụ ngoại hối. Có nghĩa là chỉ có một số tổ chức được Nhà nước cấp phép mới được thực hiện ngoại hối và cũng cấp các dịch vụ ngoại hối.

Thế nhưng, hiện nay có một thực tế là, chỉ cần vào bất cứ cửa hàng máy tính và thiết bị công nghệ thông tin nào - dù chỉ là cỡ nho nhỏ, cũng có thể thấy bảng giá hàng hoá được niêm yết bằng USD. Ví dụ, chuột quang: 7 USD; quạt làm mát máy tính 13 USD; ổ cứng 120 USD đến 185 USD v.v.. Vào các nhà hàng ăn uống cao cấp một chút là thấy thực đơn từ đồ uống cho đến món ăn đều được ghi giá bằng USD; rồi đặc biệt là các cửa hàng bán ôtô, xe máy cũng niêm yết giá bằng USD, với lý do niêm yết bằng USD “tiện” hơn, thực ra là để người bán hưởng lợi theo sự lên xuống của tỷ giá giữa hai đồng tiền! Nhiều bản tin thị trường giá cả, tiền tệ chứng khoán cũng vẫn đưa tin giá đô la Mỹ ở thị trường chợ đen, hay giá đô la Mỹ ở thị trường tự do v.v.. Thậm chí, đã thành quen đến mức, đôi khi nói về các gói tài chính mà Chính phủ dành để kích cầu đầu tư và tiêu dùng, một số báo cũng thường sử dụng đơn vị đô la Mỹ chứ không phải tiền Đồng Việt Nam.

Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận rằng, nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên, một phần, do việc quản lý sử dụng và thanh toán bằng ngoại tệ - (hay nói cách khác là quản lý hoạt động ngoại hối) ở nước ta hiện nay còn thiếu chặt chẽ, nếu không nói là khá bị buông lỏng, mặc dù đã có khá nhiều văn bản quy định và hướng dẫn thực hiện quản lý ngoại hối, thực hiện niêm yết giá hàng hoá dịch vụ, thậm chí có cả đề án thực hiện chương trình chống đô la hoá nền kinh tế và nhiều văn bản pháp luật khác nữa. Chẳng hạn, trong Nghị định số 107/2008/NĐ-CP ngày 22-9-2008 của Chính phủ về quy định xử phạt hành chính các hành vi đầu cơ, găm hàng, tăng giá quá mức, đưa tin thất thiệt, buôn lậu và gian lận thương mại cũng có quy định rõ phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 30 triệu đồng đối với hành vi niêm yết giá hàng hóa, dịch vụ bằng ngoại tệ hoặc thu tiền bán hàng, phí dịch vụ bằng ngoại tệ mà không được phép.

Tình trạng niêm yết và mua bán bằng đồng USD phổ biến như hiện nay sẽ ảnh hưởng tới sự chủ động của Nhà nước trong chính sách tiền tệ, điều hành kinh tế vĩ mô, kiểm soát thị trường, lạm phát.

Trước thực tế này, tại cuộc họp kiểm điểm công tác chỉ đạo, điều hành và thực hiện quy chế làm việc của Ngân hàng Nhà nước trong quý I -2009, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Văn Giàu cho biết, Ngân hàng Nhà nước sẽ tăng cường công tác thanh tra các hoạt động trong hệ thống ngân hàng, trong đó chú trọng đối với hoạt động ngoại hối và quản lý ngoại hối.

Để tránh diễn biến phức tạp của thị trường ngoại hối, ngày 8-5, Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến chỉ đạo chấn chỉnh hoạt động trên lĩnh vực này. Theo đó, Bộ trưởng các Bộ Công an, Công Thương, Thông tin và Truyền thông; Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh chỉ đạo các đơn vị chức năng tăng cường kiểm tra, chấn chỉnh, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm các quy định của pháp luật về quản lý ngoại hối, đặc biệt là các hoạt động thu đổi ngoại tệ trái phép, quảng cáo, niêm yết giá hàng hóa bằng ngoại tệ.

Đã đến lúc, cả người dân và các tổ chức, đơn vị cơ sở kinh doanh cần hiểu rõ và tuân thủ Pháp lệnh ngoại hốicủa Việt Nam không cho phép niêm yết giá bằng ngoại tệ trên thị trường Việt Nam. Những trường hợp muốn niêm yết bằng ngoại tệ phải được Thủ tướng Chính phủ xem xét cho phép. Nếu không có tên trong danh mục được phép giao dịch, thanh toán... bằng ngoại tệ trên lãnh thổ Việt Nam mà vẫn sử dụng thì đó là vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lý theo pháp luật./.