Thêm một tảng băng mới trong quan hệ Iraq và Thổ Nhĩ Kỳ

Thông cáo của Bộ Ngoại giao Iraq gọi chuyến thăm này là sự "can thiệp trắng trợn vào công việc nội bộ của Iraq," cảnh cáo Thổ Nhĩ Kỳ nên chuẩn bị tinh thần "lãnh hậu quả," đồng thời cho rằng động thái này có thể "ảnh hưởng tiêu cực tới quan hệ giữa hai nước".

Thông cáo đăng trên trang web của Bộ Ngoại giao Iraq có đoạn: "Thổ Nhĩ Kỳ hoặc bất kỳ bên nào khác không có quyền coi thường chủ quyền quốc gia (của Iraq) và vi phạm quy định về quan hệ quốc tế cũng như không tuân thủ những quy tắc cơ bản nhất trong quan hệ của nhà nước và quan chức... Tất cả những điều này được tiến hành mà không hề thông báo hoặc chờ được Bộ Ngoại giao (Iraq) chấp thuận. Việc tổ chức chuyến thăm này cũng không hề thông qua các kênh ngoại giao và chính thức".

Trước đó, một vụ nổ xảy ra tại thị trấn Midyat thuộc tỉnh Mardin của Thổ Nhĩ Kỳ vào tối 20-7 đã làm hỏng một phần đường ống dẫn dầu nối từ thành phố Kirkuk - miền Bắc Iraq tới cảng Ceyhan của Thổ Nhĩ Kỳ. Vụ nổ đã gây ra đám cháy lớn, làm gián đoạn nguồn cung dầu mỏ trên hệ thống đường ống dẫn dầu vận chuyển khoảng 1-4 lượng dầu xuất khẩu của Iraq.

Nguyên nhân vụ nổ đang được điều tra, tuy nhiên, giới chức an ninh cho rằng đây là hành động phá hoại của các phần tử thuộc Đảng Công nhân người Kurd (PKK), nhóm ly khai từng nhận đã tiến hành các vụ tấn công trước đây nhằm vào đường ống dẫn dầu dài 960 km này cũng như một số mục tiêu chiến lược khác của Thổ Nhĩ Kỳ. Nhóm PKK đã bị Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) đưa vào danh sách các tổ chức khủng bố.

Quan hệ giữa Iraq và Thổ Nhĩ Kỳ đã xấu đi kể từ ngày 17-7 khi Chính phủ Iraq cảnh báo quốc gia láng giềng Thổ Nhĩ Kỳ không được tiếp tục xâm phạm lãnh thổ và không phận của nước này, đồng thời yêu cầu Bộ Ngoại giao trình thư phản đối lên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
 
Trong tuyên bố đưa ra sau cuộc họp nội các tại thủ đô Baghdad, người phát ngôn Chính phủ Iraq Ali al-Dabbagh cho biết, Baghdad lên án các hành động xâm phạm chủ quyền lãnh thổ và không phận Iraq của Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời yêu cầu Ankara phải chấm dứt ngay các hành động này. Cũng theo ông A.Dabbagh, tại cuộc họp, các bộ trưởng đề nghị Bộ Ngoại giao Iraq trình thư phản đối lên Hội đồng Bảo an, trong đó nói rõ Baghdad có quyền thực thi mọi biện pháp ngăn chặn các hành động xâm phạm lãnh thổ nước này.

Cảnh báo trên được đưa ra sau khi hệ thống rađa của Iraq liên tục phát hiện các máy bay Thổ Nhĩ Kỳ bay vào khu vực tự trị của người Kurd ở miền Bắc Iraq. Ngoài ra, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ cũng thường xuyên tiến hành các vụ pháo kích vào khu vực này nhằm tiêu diệt các thành viên của Đảng Công nhân người Kurd (PKK), một tổ chức phiến quân chuyên ẩn náu ở khu vực vùng núi giáp giới giữa hai nước.

Chuyến thăm thành phố Kirkuk của Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu đã khiến mối quan hệ giữa hai nước vốn đã lạnh nhạt nay còn lạnh nhạt hơn./.