Hội thảo khoa học: “Doanh nghiệp nhà nước và vai trò kinh tế nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”

Tham dự hội thảo có gần 100 đại biểu là các nhà khoa học đến từ các bộ, ban, ngành Trung ương và Hà nội, các viện nghiên cứu, trường đại học, các hiệp hội, doanh nghiệp, tập đoàn, tổng công ty và một số cơ quan thông tấn, báo chí.

Với hơn 30 tham luận, hội thảo đã thảo luận một cách nghiêm túc, sâu sắc nhiều vấn đề về vai trò, vị trí cũng như việc đổi mới nhận thức về các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) trong bối cảnh xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. 

Các ý kiến đều khẳng định, trong những năm qua nhằm bảo đảm vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước, trong đó DNNN giữ vị trí then chốt, các tập đoàn, tổng công ty nhà nước đã nhận được nhiều sự ưu ái của Nhà nước với kỳ vọng sẽ tạo sự ảnh hưởng, chi phối, lan tỏa đến các hoạt động kinh tế - xã hội; tạo động lực nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường; định hướng, dẫn dắt cộng đồng doanh nghiệp theo mục tiêu của Nhà nước. Tuy nhiên, bên cạnh một số những kết quả đã làm được, các DNNN còn bộc lộ nhiều yếu kém chưa đạt được các mục tiêu, yêu cầu do Đảng và Nhà nước đã đặt ra; hiệu quả kinh doanh kém chưa tương xứng với nguồn lực Nhà nước đầu tư. Các đại biểu tại hội thảo đã thảo luận sôi nổi tìm ra những nguyên nhân của tình trạng trên, như: do sự yếu kém trong cơ chế quản lý vĩ mô và tầm vi mô của doanh nghiệp; do quan niệm nhầm lẫn giữa đại diện chủ sở hữu với chủ sở hữu khiến thiếu việc kiểm tra, kiểm soát các DNNN; việc thành lập quá nhiều tập đoàn và tổng công ty nhà nước; khu vực DNNN kế thừa di sản quá nặng nề của quá khứ...

Khẳng định DNNN cần nắm các vị trí then chốt trong nền kinh tế, nhiều ý kiến thống nhất cho rằng để các DNNN là công cụ, phương tiện và lực lượng vật chất giúp chúng ta xây dựng thành công CNXH, thì điều đầu tiên và tiên quyết là các DNNN phải hoạt động có hiệu quả. Vì vậy, tái cấu trúc các DNNN là vấn đề cấp thiết. Hội thảo đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của các DNNN, như: tăng cường các quan hệ thị trường và cạnh tranh trong giao dịch của DNNN; nên giới hạn những khâu, công đoạn then chốt mà DNNN được phép hoạt động; mỗi doanh nghiệp cần tái cấu trúc theo hoạt động của mình; nên tham khảo những tiêu chí đánh giá hoạt động hiệu quả của doanh nghiệp của nước ngoài; cần hạch toán riêng rẽ hoạt động sản xuất kinh doanh với hoạt động công ích; đổi mới và hoàn thiện hệ thống các văn bản pháp lý làm cơ sở cho hoạt động của DNNN; tiếp tục đẩy mạnh cổ phần hóa đối với những doanh nghiệp mà Nhà nước không cần nắm giữ 100% vốn điều lệ...

Để tiếp tục quá trình đổi mới, sắp xếp DNNN, trong thời gian tới cần tiếp tục nghiên cứu và làm rõ một số vấn đề: xác định mức độ tham gia của DNNN trong tổng thế nền kinh tế đến đâu là hợp lý; lộ trình tái cơ cấu DNNN gắn với quá trình hoàn thiện các thể chế thị trường, hỗ trợ phát triển khu vực tư nhân, xây dựng các chính sách xã hội; thiết lập cơ chế quản lý phân biệt theo đối tượng doanh nghiệp và nhiệm vụ đặt ra.../.