TCCS - Việt Nam và Cam-pu-chia là hai nước láng giềng, cùng nằm trên bán đảo Đông Dương, thuộc vùng hạ lưu sông Mê Công, đều có nguồn gốc nền văn minh nông nghiệp lúa nước với lịch sử lâu đời ở khu vực Đông Nam Á. Với nhiều điểm tương đồng, hai nước luôn gần gũi, gắn bó, chia sẻ, giúp đỡ lẫn nhau trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước. Bằng quyết tâm và nỗ lực chung của cả hai bên, trong giai đoạn 2011 - 2021, quan hệ hợp tác giữa hai nước đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật, tạo đà phát triển về mọi mặt trong giai đoạn mới.

Những thành tựu trong quan hệ hai nước

Trải qua hơn nửa thế kỷ thiết lập quan hệ ngoại giao (1967 - 2021), quan hệ Việt Nam - Cam-pu-chia đã được thử thách, tôi luyện và khẳng định qua năm tháng. Trong các chuyến thăm, tiếp xúc và gặp gỡ, lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai Nhà nước đều nhấn mạnh quyết tâm cùng nhau vun đắp quan hệ đoàn kết, hữu nghị trên nền tảng lịch sử giữa hai nước Việt Nam và Cam-pu-chia; đồng thời khẳng định, quan hệ giữa hai Đảng, hai Nhà nước đang phát triển ngày càng sâu rộng, thiết thực và hiệu quả trên các lĩnh vực, trở thành tài sản chung quý báu của hai dân tộc, góp phần tạo dựng môi trường hòa bình, ổn định và phát triển lâu dài. Những thành tựu quan trọng trong quan hệ Việt Nam - Cam-pu-chia giai đoạn 2011 - 2021 thể hiện qua các lĩnh vực:

Quan hệ chính trị tiếp tục được duy trì, giữ vai trò nòng cốt, định hướng trong quan hệ hai nước.

Hai bên tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng và quyết tâm củng cố quan hệ hợp tác truyền thống giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước Việt Nam - Cam-pu-chia, trong đó quan hệ chính trị - ngoại giao giữ vai trò nòng cốt, định hướng tổng thể cho quan hệ hai nước. Hai bên duy trì và phát huy hiệu quả các cơ chế hợp tác thông qua việc tăng cường trao đổi các chuyến thăm, các cuộc gặp gỡ, tiếp xúc giữa lãnh đạo cấp cao và các cấp; ký kết nhiều văn kiện hợp tác làm cơ sở cho việc phát triển hợp tác toàn diện giữa hai nước; phối hợp tổ chức tốt các hoạt động kỷ niệm. Nhân dịp các ngày lễ lớn của hai nước, lãnh đạo Đảng, Nhà nước hai nước đều gửi lời chúc mừng lẫn nhau.

Trên tinh thần của các chuyến thăm, các cuộc gặp gỡ giữa lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai Nhà nước, quan hệ chính trị Việt Nam - Cam-pu-chia ngày càng được củng cố và phát triển sâu rộng. Tháng 4-2017, trong chuyến thăm chính thức Cam-pu-chia của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, hai nước cùng nhất trí: Tiếp tục thực hiện đầy đủ các nguyên tắc đã được nêu trong Tuyên bố chung Việt Nam - Cam-pu-chia các năm 1999, năm 2005, năm 2009, năm 2011, năm 2014, tháng 6-2016 và tháng 12-2016; tái khẳng định tôn trọng và thực hiện đầy đủ các hiệp ước hoạch định biên giới và các hiệp định, thỏa thuận liên quan đến biên giới đã ký kết giữa hai nước. Đặc biệt năm 2017, nhân dịp kỷ niệm “40 năm con đường cứu nước của Thủ tướng Hun Sen” và “50 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Cam-pu-chia (1967 - 2017)”, Thủ tướng Hun Sen đã sang thăm Việt Nam, bày tỏ lòng biết ơn vì sự hy sinh mà Việt Nam đã dành cho Cam-pu-chia và mong muốn “mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị Việt Nam - Cam-pu-chia mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững”. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: “Vận mệnh của hai dân tộc là không thể tách rời nhau, đó là một chân lý từ thực tiễn lịch sử của hai nước”. Trong chuyến thăm chính thức Cam-pu-chia của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng vào năm 2017 và năm 2019, hai bên đã ra Tuyên bố chung, trong đó khẳng định tiếp tục củng cố và tăng cường mối quan hệ láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài Việt Nam - Cam-pu-chia.

Năm 2020 và những tháng đầu năm 2021, trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, hai bên không thực hiện được các chuyến thăm trao đổi đoàn cấp cao trực tiếp song vẫn duy trì quan hệ chính trị thông qua các kênh tiếp xúc như các cuộc hội đàm,... phù hợp với tình hình thực tế. Lãnh đạo cấp cao hai Đảng, Chính phủ và các bộ, ban, ngành cũng gửi thư thăm hỏi và chia sẻ về tình hình dịch bệnh COVID-19 ở cả hai nước. Hai bên ủng hộ lẫn nhau trang thiết bị, vật tư y tế để phòng, chống dịch bệnh COVID-19. Hiện hai bên đang tích cực chuẩn bị cho việc phối hợp tổ chức các hoạt động thiết thực, có ý nghĩa nhân dịp kỷ niệm 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (24-6-1967 - 24-6-2022), góp phần tăng cường tuyên truyền tới nhân dân, nhất là thế hệ trẻ hai nước cùng trân trọng và giữ gìn quan hệ tốt đẹp giữa hai dân tộc.

Hợp tác quốc phòng, an ninh và đối ngoại có bước phát triển mới, ngày càng đi vào chiều sâu và hiệu quả, là trụ cột quan trọng trong quan hệ hai nước.

Hai bên phối hợp giữ vững ổn định chính trị, an ninh quốc phòng và phát triển ở mỗi nước, tiếp tục phối hợp thực hiện tốt Nghị định thư hợp tác giữa Bộ Quốc phòng, Bộ Công an Việt Nam với Bộ Nội vụ Cam-pu-chia và kế hoạch hợp tác an ninh giữa hai Bộ Quốc phòng hằng năm; tiếp tục duy trì và phát huy các cơ chế hợp tác quốc phòng; xây dựng tuyến biên giới ổn định và phát triển bền vững; phối hợp trao đổi nhiều đoàn các cấp, các quân khu, tổng cục, bộ tư lệnh, bộ đội biên phòng, quân chủng hải quân, bộ tư lệnh cảnh sát biển, nhằm thúc đẩy triển khai kế hoạch hợp tác hằng năm; tăng cường trao đổi thông tin, tình hình, chia sẻ kinh nghiệm, ngăn chặn và vô hiệu hóa các hoạt động của các lực lượng thù địch chống phá Việt Nam, Cam-pu-chia và quan hệ hai nước; tăng cường phối hợp tuần tra chung, giữ vững an ninh, trật tự, cứu hộ, cứu nạn ở khu vực biên giới trên bộ và trên biển; tổ chức giao lưu kết nghĩa, duy trì đường dây nóng, phối hợp đấu tranh chống các loại tội phạm xuyên quốc gia, xâm canh, xâm cư, vượt biên trái phép, giải quyết các vấn đề nảy sinh, xây dựng củng cố, quản lý đường biên giới, vành đai an ninh, hòa bình, ổn định, giữ vững chủ quyền quốc gia, trật tự, an toàn khu vực biên giới; tiếp tục tìm kiếm, cất bốc và hồi hương hài cốt quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh tại Cam-pu-chia; tiếp tục trùng tu tôn tạo các Đài Hữu nghị Việt Nam - Cam-pu-chia.

Bên cạnh đó, hai bên cũng đã thỏa thuận về phương hướng hợp tác lâu dài giữa lực lượng công an Việt Nam và Cam-pu-chia; tổ chức phối hợp nắm tình hình và trao đổi về âm mưu hoạt động của các thế lực thù địch lợi dụng các vấn đề tôn giáo, dân tộc, nhân quyền để kích động, gây chia rẽ đoàn kết, làm mất ổn định chính trị - xã hội mỗi nước, kịp thời ngăn chặn các hoạt động của lực lượng phản động và khủng bố, chống tội phạm xuyên quốc gia, ngăn chặn người vượt biên trái phép, ngăn chặn việc tuyên truyền, xuyên tạc, gây mất ổn định an ninh.

Việt Nam và Cam-pu-chia cũng đã đạt được những thành quả quan trọng về vấn đề phân giới, cắm mốc biên giới, trong đó nổi bật là nhân kỷ niệm 45 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước, hai bên đã long trọng tổ chức Lễ Khánh thành cột mốc 314, cột mốc có số thứ tự cuối cùng trên tuyến biên giới đất liền Việt Nam - Cam-pu-chia. Tháng 10-2019, hai bên đã ký kết Hiệp ước bổ sung năm 2019 và Nghị định thư ghi nhận thành quả phân giới, cắm mốc 84% biên giới trên bộ và tổ chức trao nhận bản đồ địa hình biên giới. Việc ký kết hai văn kiện pháp lý này có ý nghĩa to lớn, đặt nền tảng để hai bên duy trì ổn định, thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực biên giới.

Trên lĩnh vực đối ngoại, trong bối cảnh mới, Việt Nam và Cam-pu-chia đẩy mạnh triển khai đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện và sâu rộng. Lãnh đạo hai nước bày tỏ nguyện vọng và quyết tâm tăng cường quan hệ đoàn kết, hữu nghị Việt Nam - Cam-pu-chia. Đặc biệt, trong chuyến thăm Cam-pu-chia của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (tháng 12-2011), hai bên nhất trí lấy năm 2012 là “Năm Hữu nghị Việt Nam - Cam-pu-chia” và trong các chuyến thăm tiếp theo của lãnh đạo cấp cao, hai bên đều khẳng định: “Quan hệ Việt Nam - Cam-pu-chia đang phát triển ngày càng sâu rộng, thiết thực và hiệu quả trên các lĩnh vực, trở thành tài sản chung quý báu của hai dân tộc và là nhân tố quan trọng bảo đảm thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của mỗi nước. Hai bên quan tâm giữ gìn, không ngừng phát huy và truyền tiếp cho các thế hệ mai sau tình đoàn kết hữu nghị truyền thống và sự hợp tác toàn diện Việt Nam - Cam-pu-chia”.

Thời gian qua, hai bên tích cực tăng cường phối hợp trong các hoạt động đối ngoại quốc phòng, an ninh và ngoại giao tại các diễn đàn quốc tế và khu vực. Thường xuyên thực hiện tham vấn chính trị, chia sẻ thông tin kịp thời và phối hợp chặt chẽ, hiệu quả, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế và khu vực, nhất là trong khuôn khổ hợp tác của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Liên hợp quốc và các cơ chế hợp tác Tiểu vùng Mê Công, góp phần giữ vững hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển ở khu vực và trên thế giới.

Hợp tác kinh tế, văn hóa, giáo dục khoa học - kỹ thuật có bước phát triển tích cực.

Trên nền tảng quan hệ chính trị tốt đẹp, các lĩnh vực hợp tác song phương Việt Nam - Cam-pu-chia những năm gần đây tiếp tục được đẩy mạnh. Đến nay, quan hệ hợp tác giữa hai nước còn có các cơ chế hợp tác khác, như: Hội nghị xúc tiến đầu tư và thương mại vào Cam-pu-chia; Hội chợ thương mại Việt Nam - Cam-pu-chia; Hội nghị hợp tác thương mại biên giới Việt Nam - Cam-pu-chia; giao lưu, hợp tác giữa các bộ, ngành, đoàn thể địa phương hai nước... Đặc biệt là các cơ chế hợp tác như Chương trình Hợp tác Kinh tế Tiểu vùng Mê Công mở rộng (GMS), Ủy hội sông Mê Công quốc tế (MRC), Chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyawady - Chao Phraya - Mê Công (ACMECS). Hợp tác khu vực Tam giác phát triển Cam-pu-chia – Lào - Việt Nam là cơ chế hợp tác quan trọng duy trì sự ổn định về an ninh chính trị, an toàn xã hội tại biên giới ba nước. Thông qua các cơ chế phối hợp, nhiều lĩnh vực hợp tác giữa hai nước đã được triển khai và đạt được những kết quả quan trọng. Hai bên chủ động, tích cực triển khai các hiệp định giữa hai Chính phủ và thỏa thuận tại các kỳ họp Ủy ban hỗn hợp về kinh tế, văn hóa, khoa học - kỹ thuật; tăng cường công tác hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc, kịp thời trao đổi tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để thúc đẩy hợp tác.

Nhằm thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác kinh tế, Chính phủ hai nước thỏa thuận việc xây dựng và thực hiện cơ chế mở cửa thông thoáng cho các hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa, du lịch liên quốc gia, hợp tác lao động, thủ tục hải quan, xuất, nhập cảnh và các quy chế về thương mại, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư vào thị trường của nhau. Đồng thời, hoàn thiện cơ chế và chính sách ưu đãi các doanh nghiệp về đào tạo lao động, hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng sản xuất, kinh doanh, thực hiện xúc tiến đầu tư, thương mại, tổ chức các diễn đàn, tham gia hội chợ, xúc tiến thị trường tại Cam-pu-chia và Việt Nam; đa dạng hóa các hoạt động đầu tư của Việt Nam và Cam-pu-chia và ngược lại. Về thị trường, hai bên thống nhất kế hoạch nghiên cứu mang tính chiến lược lâu dài đối với thị trường của hai nước, trước mắt tập trung vào các thị trường có tiềm năng và thế mạnh của mỗi bên, như: bưu chính, viễn thông, xuất khẩu hàng hóa, điện, chế biến nông sản, cây công nghiệp có giá trị lớn, dịch vụ tài chính, ngân hàng, du lịch... Đồng thời, tập trung vào các chương trình mang tính xã hội cao; tăng cường quản lý, kiểm tra, giám sát, bảo đảm thực hiện đúng mục đích, hiệu quả; khuyến khích các bộ, ngành, doanh nghiệp, địa phương hai bên hợp tác giúp đỡ lẫn nhau.

Trong hợp tác đầu tư, hiện Việt Nam có 187 dự án đầu tư sang Cam-pu-chia còn hiệu lực, với tổng số vốn đầu tư đăng ký khoảng 2,76 tỷ USD, đứng thứ 3 trong tổng số 77 quốc gia, vùng lãnh thổ mà Việt Nam có đầu tư ra nước ngoài, chủ yếu là các lĩnh vực nông nghiệp (chiếm gần 70% tổng vốn đăng ký); tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, viễn thông; các dự án còn lại nằm trong các lĩnh vực hàng không, khoáng sản, công nghiệp chế biến, chế tạo, vận tải kho bãi, y tế, xây dựng, du lịch - khách sạn, bất động sản và các dịch vụ khác. Sự quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi của Chính phủ hai nước là một trong những cơ sở thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế, đầu tư giữa hai nước có bước phát triển mạnh trong những năm qua. Hai bên cũng tổ chức nhiều sự kiện quan trọng, như Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Cam-pu-chia, Hội nghị xúc tiến đầu tư Việt Nam - Cam-pu-chia nhằm thúc đẩy hợp tác đầu tư giữa hai nước ngày càng đi vào chiều sâu và hiệu quả. Nhờ đó, hoạt động đầu tư của Việt Nam vào Cam-pu-chia có sự chuyển biến mạnh mẽ với vai trò quan trọng của các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp lớn. Xuất hiện nhiều điểm sáng trong quan hệ hợp tác kinh tế Việt Nam - Cam-pu-chia, như trong năm 2016, Liên doanh Vinamilk khánh thành Nhà máy sữa Angkor; Nhà máy chế biến mủ cao su của Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (VRG) xây dựng tại tỉnh Kampong Thom... Hiện có nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, vươn lên đầu tư, làm ăn hiệu quả tại Cam-pu-chia, được phía Cam-pu-chia đánh giá, như Tập đoàn Viễn thông Viettel, Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (VRG), Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã không chỉ đầu tư, kinh doanh hiệu quả, thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ đóng thuế mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống, đóng góp tích cực vào an sinh xã hội, tăng thu ngân sách, thúc đẩy phát triển hạ tầng và tạo việc làm cho hàng vạn lao động Cam-pu-chia. Sự thúc đẩy hợp tác song phương về kinh tế đã trở thành chất kết dính tình đoàn kết và hữu nghị của hai dân tộc Việt Nam và Cam-pu-chia ngày càng bền chặt.

Về thương mại, Việt Nam và Cam-pu-chia đều gia nhập ASEAN, Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), đây là một thuận lợi lớn thúc đẩy sự phát triển trên nhiều lĩnh vực, nhất là hoạt động thương mại của hai nước. Hai bên quan tâm hỗ trợ các doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, tiếp tục thực hiện chính sách ưu đãi thuế quan cho hàng hóa xuất xứ từ mỗi nước; coi trọng hợp tác thương mại biên giới; hỗ trợ giúp đỡ địa phương giáp biên giới hai nước đẩy mạnh các hoạt động giao lưu thương mại. Thỏa thuận thúc đẩy thương mại song phương Việt Nam - Cam-pu-chia giai đoạn 2019 - 2020 được Bộ trưởng Bộ Công thương Việt Nam Trần Tuấn Anh và Bộ trưởng Bộ Thương mại Cam-pu-chia Pan Sorasak ký ngày 26-2-2019 đã cam kết những ưu đãi về thuế suất thuế nhập khẩu 0% đối với các mặt hàng có xuất xứ từ hai nước. Cụ thể, phía Việt Nam sẽ được hưởng thuế suất ưu đãi 0% đối với 26 mặt hàng khi nhập khẩu vào thị trường Cam-pu-chia gồm thịt, phụ phẩm, rau quả tươi hoặc ướp lạnh và nhiên liệu diesel. Thời gian qua, Việt Nam và Cam-pu-chia cũng dành những ưu đãi về thuế xuất - nhập khẩu cho các loại hàng hóa của doanh nghiệp hai bên. Cụ thể, phía Việt Nam hưởng thuế xuất nhập khẩu 0% áp dụng đối với 26 mặt hàng khi nhập khẩu vào thị trường Cam-pu-chia. Đây là những ưu đãi đặc biệt mà Cam-pu-chia chỉ dành cho Việt Nam. Ngược lại, Việt Nam cũng dành ưu đãi đặc biệt thuế suất nhập khẩu 0% cho 32 mặt hàng của Cam-pu-chia, phần lớn là nông sản. Điều này giúp các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam có nguồn nguyên liệu để thực hiện các hợp đồng xuất khẩu sang các nước khác.

 Hoạt động hợp tác thương mại giữa Việt Nam và Cam-pu-chia được xúc tiến tích cực bằng nhiều hoạt động của diễn đàn doanh nghiệp, hội chợ triển lãm hàng không Việt Nam tại Cam-pu-chia, mở khu kinh tế cửa khẩu; xây dựng hành lang pháp lý, kết cấu hạ tầng phục vụ thương mại ngày càng gia tăng giữa hai bên. Giai đoạn gần đây, tổng kim ngạch thương mại hai chiều tiếp tục giữ được đà tăng trưởng tích cực, năm 2020 đạt 5,3 tỷ USD, 6 tháng đầu năm 2021 đạt khoảng 6 tỷ USD, đây là con số kỷ lục từ trước tới nay. Việt Nam luôn sẵn sàng chào đón hàng hóa của Cam-pu-chia và trên thực tế trong những năm gần đây, xuất khẩu nông sản của Cam-pu-chia, đặc biệt là mặt hàng gạo, đã tăng nhanh chóng.

Hợp tác giáo dục, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực là lĩnh vực được hai bên đặc biệt quan tâm, coi đây là vấn đề trọng yếu có tầm chiến lược, nhằm hình thành đội ngũ cán bộ hiểu biết lẫn nhau giữa các ngành, các lĩnh vực của hai nước, góp phần tích cực củng cố và tăng cường mối quan hệ hữu nghị, lâu dài giữa nhân dân hai nước vì mục tiêu phát triển của mỗi nước. Việt Nam đáp ứng yêu cầu của Cam-pu-chia về giáo dục, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực. Hằng năm, Việt Nam dành cho Cam-pu-chia hàng trăm suất học bổng đào tạo dài hạn và ngắn hạn. Cam-pu-chia cũng dành cho phía Việt Nam 35 suất học bổng, bao gồm 15 suất học bổng đại học và sau đại học, 20 suất học bổng đào tạo ngôn ngữ, văn hóa Khơ-me trong vòng hai năm. Hiện có khoảng 200 sinh viên Việt Nam đang học tập tại Cam-pu-chia. Ngoài ra, hai bên tăng cường hợp tác trong lĩnh vực dạy nghề thông qua việc tổ chức các hoạt động phát triển nguồn nhân lực. Đây thực sự là nguồn bổ sung nhân lực chất lượng cao, phục vụ sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.

Hợp tác giữa các bộ, ban, ngành, các ủy ban của Quốc hội, đoàn thể và tổ chức nhân dân tiếp tục được đẩy mạnh và đi vào thực chất hơn. Hai bên trao đổi các đoàn, trao đổi kinh nghiệm, giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau, đặc biệt là các địa phương có chung đường biên giới, tiếp tục mở rộng xây dựng kết cấu hạ tầng, chăm sóc y tế, đào tạo phát triển nguồn nhân lực, bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn tại các khu vực biên giới hai nước.

Triển vọng quan hệ Việt Nam - Cam-pu-chia

Qua quá trình lịch sử lâu dài, dù có trải qua những thử thách, quan hệ Việt Nam - Cam-pu-chia vẫn không ngừng được xây dựng, vun đắp, góp phần quan trọng tạo dựng môi trường hòa bình, hợp tác, hữu nghị giữa các nước Đông Nam Á. Đường lối đối ngoại nhất quán của Việt Nam luôn coi trọng, ưu tiên hàng đầu phát triển quan hệ với Cam-pu-chia trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp công việc nội bộ của nhau, hợp tác bình đẳng, cùng có lợi, tạo điều kiện cùng phát triển, vì lợi ích của nhân dân mỗi nước, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới.

Trong thời gian tới, để bảo vệ, giữ gìn và phát huy những thành quả của quan hệ hợp tác giữa hai Đảng, hai Nhà nước, hai bên cần quán triệt sâu sắc, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng chiến lược, ý nghĩa sống còn của quan hệ Việt Nam - Cam-pu-chia đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Do điều kiện, hoàn cảnh cụ thể nên mỗi nước lựa chọn con đường phát triển riêng, song an ninh và phát triển của hai nước không thể tách rời nhau, bất ổn ở nước này sẽ tác động trực tiếp đến nước kia và ngược lại. Vì vậy, việc giữ gìn, củng cố và tăng cường quan hệ láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài Việt Nam - Cam-pu-chia là một trong những nhiệm vụ có tầm quan trọng đặc biệt. Do vậy, hơn bao giờ hết, Việt Nam cần chủ động triển khai hợp tác cụ thể với Cam-pu-chia, bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, thống nhất, thiết thực và hiệu quả.

Củng cố, tăng cường sự tin cậy chính trị, xây dựng nền tảng xã hội vững chắc, thúc đẩy quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa hai nước, theo đó chú trọng nâng cao hiệu quả, tính thiết thực của các chuyến thăm, các cuộc gặp gỡ, tiếp xúc, linh hoạt về hình thức, cụ thể về nội dung, chủ động và thường xuyên trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm, tăng cường sự hiểu biết, gắn bó, tin cậy lẫn nhau; chủ động giải quyết các vấn đề nảy sinh. Coi trọng công tác tuyên truyền, giáo dục cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ biết trân trọng, giữ gìn và phát huy truyền thống đoàn kết, hữu nghị và hợp tác nhiều mặt giữa hai nước, thông qua các đoàn thể, tổ chức nhân dân, các phương tiện thông tin đại chúng...

Tiếp tục củng cố và tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực quốc phòng, an ninh, đối ngoại giữa hai nước, theo đó tiếp tục phối hợp chặt chẽ nhằm giữ vững ổn định chính trị, an ninh, trật tự, an toàn xã hội ở mỗi nước; thực hiện tốt Nghị định thư đã ký kết về quốc phòng, an ninh; tăng cường trao đổi thông tin, tình hình, phối hợp chặt chẽ để ứng phó với các diễn biến, không để bị động trong mọi tình huống, ngăn chặn và vô hiệu hóa các hoạt động của các lực lượng đối lập, thù địch chống phá Việt Nam, Cam-pu-chia và quan hệ hai nước; kiên quyết không để nước thứ ba và lực lượng chính trị, quân sự nào sử dụng lãnh thổ của nước mình đe dọa an ninh của nước kia; tăng cường phối hợp tuần tra, giữ gìn an ninh, trật tự, cứu hộ, cứu nạn ở khu vực biên giới trên bộ và trên biển; phối hợp đấu tranh phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia; tiếp tục phối hợp trong công tác tìm kiếm, cất bốc và hồi hương hài cốt liệt sỹ quân tình nguyện Việt Nam hy sinh khi thực hiện nghĩa vụ quốc tế tại Cam-pu-chia; phấn đấu sớm hoàn thành toàn bộ công việc tôn tạo, trùng tu các Đài Hữu nghị Cam-pu-chia - Việt Nam.

Tăng cường trao đổi thông tin kịp thời, tham vấn, phối hợp chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau, hiệu quả tại các diễn đàn quốc tế và khu vực, nhất là trong khuôn khổ hợp tác ASEAN và các cơ chế do ASEAN dẫn dắt, Liên hợp quốc, các cơ chế hợp tác Tiểu vùng Mê Công, WTO, Diễn đàn Hợp tác Á - Âu (ASEM), góp phần giữ vững hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới; tăng cường hợp tác với Lào thực hiện hiệu quả Thỏa thuận về khu vực Tam giác phát triển Cam-pu-chia - Lào - Việt Nam; triển khai tích cực Kế hoạch hành động kết nối ba nền kinh tế Cam-pu-chia - Lào - Việt Nam đến năm 2030.

Tiếp tục mở rộng và nâng cao hiệu quả, chất lượng hợp tác kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học - kỹ thuật. Đẩy mạnh kết nối hai nền kinh tế Việt Nam - Cam-pu-chia phát triển bền vững, lâu dài trên nguyên tắc bổ sung, tương trợ lẫn nhau và cùng có lợi. Duy trì và nâng cao tính thiết thực, hiệu quả của các cơ chế hợp tác hiện có, nhất là cơ chế họp Ủy ban hỗn hợp hai nước về hợp tác kinh tế, văn hóa, khoa học - kỹ thuật và Hội nghị hợp tác và phát triển các tỉnh biên giới; phối hợp thực hiện nghiêm những cam kết, điều ước quốc tế, thỏa thuận hợp tác về kinh tế, đầu tư, thương mại; tích cực rà soát bổ sung, sửa đổi hoặc đàm phán, ký kết các văn kiện hợp tác để tạo hành lang pháp lý trong hợp tác kinh tế, đầu tư; coi trọng kết nối hai nền kinh tế, đặc biệt là kết nối giao thông, năng lượng, viễn thông, du lịch. Đồng thời, có các biện pháp cải thiện môi trường đầu tư; phối hợp nghiên cứu, xây dựng chiến lược tổng thể về hợp tác kinh tế Việt Nam - Cam-pu-chia.

Bên cạnh việc thúc đẩy hợp tác về kinh tế, cần coi trọng hợp tác về giáo dục - đào tạo và phát triển nguồn nhân lực cho Cam-pu-chia, coi đây là lĩnh vực quan trọng. Theo đó, cần tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức đào tạo, nâng cao chất lượng, hiệu quả đầu ra, chú trọng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, các ngành cho Cam-pu-chia. Tăng cường các hoạt động giao lưu hữu nghị, văn hóa, nghệ thuật, thể thao, hợp tác chia sẻ kinh nghiệm về chuyên môn, nghiệp vụ giữa các bộ, ngành, địa phương, nhất là giữa thanh thiếu niên, quân đội, công an hai nước.

Các cấp, các ngành và các địa phương, nhất là các địa phương có chung biên giới của hai nước, coi trọng các hình thức hợp tác trực tiếp, trao đổi kinh nghiệm, giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau trong phát triển kinh tế - xã hội, giữ gìn an ninh, ổn định và trật tự khu vực biên giới, kịp thời giải quyết những vấn đề nảy sinh trên tinh thần đoàn kết, láng giềng hữu nghị.

***

Với những định hướng và khuôn khổ quan hệ hợp tác trong thời kỳ mới, cùng với sự quyết tâm của lãnh đạo và nhân dân hai nước, trên tinh thần tích cực, chủ động, linh hoạt, sáng tạo và hiệu quả, chúng ta tin tưởng rằng, trong những năm tới, quan hệ Việt Nam - Cam-pu-chia nhất định sẽ phát triển lên tầm cao mới, vì sự phồn vinh của mỗi quốc gia, vì cuộc sống ấm no của nhân dân mỗi nước, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới./.