Nỗ lực của cả hệ thống chính trị và truyền thông giải quyết vấn đề mất cân bằng giới

Phó Thủ tướng nêu rõ: tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở nước ta đang trở thành vấn đề nóng. Việc giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh là một quá trình phải được thực thi bằng nhiều biện pháp đồng bộ. Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Sự gia tăng của trẻ em nam mới sinh trong những năm qua, đặc biệt là 3 năm trở lại đây rất đáng lo ngại. Động cơ phải có con trai đã tồn tại trong tâm lý của người châu Á nói chung và người Việt Nam nói riêng hàng nghìn năm nay. Việc thực thi luật pháp trong việc lựa chọn giới tính thai nhi chưa nghiêm,… đã khiến tỷ số giới tính khi sinh ngày càng tăng.

Phó Thủ tướng cho rằng, để giảm được tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh sẽ không thể làm trong một sớm, một chiều nhưng vẫn phải làm. Bên cạnh những nỗ lực của cả hệ thống chính trị, công tác truyền thông vận động cần được đẩy mạnh; từng bước vận động người dân giảm tư tưởng “trọng nam, khinh nữ”; giáo dục con cái có trách nhiệm với cha mẹ không phân biệt con trai, con gái.

Phó Thủ tướng đề nghị: Một trong những các giải pháp cần được thực hiện là tăng cường lực lượng cộng tác viên cơ sở đạt chất lượng. Ngành Y tế và ngành Giáo dục sớm đưa vấn đề giới tính vào các chương trình giảng dạy về giới và bình đẳng giới. Đặc biệt, huy động sự tham gia của các đoàn thể, nhất là đoàn thanh niên góp phần giải quyết tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh...

Từ năm 1979 đến năm 1999, tỷ số giới tính khi sinh ở Việt Nam chỉ tăng trung bình 0,1 điểm phần trăm/năm (tỷ số GTKS từ 105 năm 1979 lên 107 năm 1999), nhưng từ năm 2006 đến nay, tỷ số này luôn trong xu hướng tăng và tăng mạnh; có năm tăng tới 1 điểm phần trăm – tức là gấp 10 lần so với trước đây và hiện đã cao tới mức nghiêm trọng: 112,3 vào ¼ năm 2012. Hầu hết các vùng trong cả nước (trừ Tây Nguyên; Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung) đã rơi vào tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Đến năm 2011, theo kết quả thống kê chuyên ngành Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, 10 tỉnh có tỷ số giới tính khi sinh cao nhất là 119,7 trở lên. 18 tỉnh/thành phố có tỷ số giới tính khi sinh 115 trở lên.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cho rằng: Nếu không có sự can thiệp tích cực nhằm giảm tốc độ gia tăng mất cân bằng giới tính khi sinh, tỷ số giới tính khi sinh sẽ tăng lên 125 vào năm 2020 và tiếp tục duy trì đến năm 2050. Năm 2050 với mức tương ứng này sẽ dư thừa 12% nam giới tuổi dưới 50.

Thứ trưởng dẫn ra nhiều hệ quả của việc mất cân bằng giới tính khi sinh như: toàn bộ cơ cấu dân số theo tuổi sẽ bị thay đổi; tình trạng thừa nam, thiếu nữ khi những đứa trẻ được sinh ra bởi lựa chọn giới tính khi bước vào tuổi kết hôn sẽ dẫn đến những hệ lụy khó lường về xã hội, an ninh và trật tự an toàn xã hội, ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của cá nhân, gia đình và là tai họa đối với sự phát triển bền vững của đất nước, dân tộc.

Bà Mandeep K. O'Brien, Quyền Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam chia sẻ: Khu vực châu Á đang "thiếu hụt" tới 117 triệu phụ nữ do mất cân bằng tỷ số giới tính khi sinh. Việt Nam không phải là quốc gia đầu tiên đối mặt với vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh nhưng sự thật là thách thức này rất rõ ràng và đang ngày càng tăng lên. Theo bà, do việc lựa chọn giới tính trước khi sinh do những chuẩn mực văn hóa có từ lâu đời về việc ưa thích con trai và đánh giá thấp giá trị trẻ em gái.

“Vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh đã được đề cập trong Chiến lược Quốc gia về Bình đẳng giới và Chiến lược quốc gia về Dân số và Sức khỏe sinh sản giai đoạn 2011 - 2020 và Chính phủ Việt Nam đã thực hiện hiệu quả các chính sách và chiến lược nhằm giải quyết vấn đề này và bây giờ là lúc cần phải hành động”. Bà nhấn mạnh. Bà đưa ra 3 giải pháp thực hiện giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh: thực hiện truyền thông thay đổi hành vi toàn diện; tập trung thúc đẩy hơn nữa vai trò của phụ nữ và trẻ em gái trong xã hội, nâng cao địa vị của họ và nhận thức về quyền của họ; C ủng cố hệ thống thu thập dữ liệu để đảm bảo độ chính xác.

"Cơ quan đại diện của Liên hợp quốc ở Việt Nam luôn sẵn sàng tiếp tục chung tay với Chính phủ, các đối tác xã hội dân sự và các tổ chức phát triển khác để nâng cao vị thế của phụ nữ và thiết lập sự cộng tác Nam – Nam và hợp tác ba bên để củng cố nỗ lực giải quyết vấn đề lựa chọn giới tính" - Bà Mandeep K. O'Brien khẳng định./.