Trục vớt thị trường chứng khoán đang chìm

TCCSĐT - Gần 2 tuần qua, hàng loạt yếu tố trên thị trường tiền tệ, tài chính, ngân hàng xuất hiện đã tác động trực tiếp và gián tiếp đến thị trường chứng khoán. Và kết quả nổi bật trên bức tranh thị trường chung quá nhiều màu sắc và bề bộn này là trong khi hầu hết các loại giá cả đều tăng thì chỉ có chứng khoán và thị trường chứng khoán là giảm.

Trong vòng hơn 10 ngày sau khi tỷ giá liên ngân hàng giữa Đồng Việt Nam và Đô-la Mỹ được điều chỉnh tăng, cùng với giá vàng, giá đô-la Mỹ tăng, giá xăng dầu biến động rồi tăng mạnh, giá điện sắp tăng, lãi suất tái cấp vốn tăng thêm 2% lên mức 11%/năm để thắt chặt chính sách tiền tệ … bảng giao dịch chứng khoán của cả sàn Thành phố Hồ Chí Minh (TP HCM) và sàn Hà Nội đều liên tục mang màu đỏ chủ đạo - màu của giảm giá. Màu xanh tăng giá chỉ xuất hiện lẻ tẻ, nhỏ nhoi. Hầu như các nhà đầu tư đều đồng loạt bán ra các loại cổ phiếu và bán với giá thấp.

Gây ấn tượng nhất trên thị trường chứng khoán những ngày qua là kết quả giao dịch ngày 21-2-2011 ở cả hai sàn giao dịch với hơn 90% số chứng khoán giảm giá mạnh. Sàn Hà Nội xuống dưới mốc 100 điểm chỉ còn hơn 96 điểm, đặc biệt là sàn TP HCM xuống sâu dưới mốc 500 điểm, ở mức chỉ còn trên 483 điểm. Đây là mức giảm mạnh nhất trong một phiên giao dịch của thị trường chứng khoán trong vòng hơn 2 năm qua, kể từ cuối tháng 11-2009 đến nay… Ngày 24-2-2011, sàn chứng khoán tiếp tục đà giảm mạnh và chỉ số sàn TP HCM chỉ còn 461 điểm – mức các nhà đầu tư cho là quá sốc. Sàn Hà Nội còn 95 điểm.

Còn nhớ vào năm 2007 và 2008, các cổ phiếu niêm yết trên thị trường chứng khoán cũng có những thời điểm chìm nghỉm trên thị trường khi đồng loạt và liên tục giảm giá với mức giảm rất trầm trọng. Ví dụ chỉ trong ngày 15 - 3 - 2007 thị trường chứng khoán sụt giảm mạnh tới mức sàn TP HCM giảm hơn 44 điểm và sàn Hà Nội giảm hơn 15 điểm khiến toàn thị trường sững sờ. Trung tâm Giao dịch TP HCM có tới 86/107 cổ phiếu giảm giá còn Trung tâm Hà Nội có 69/86 cổ phiếu giảm giá. Nguyên nhân chính cũng xuất phát từ sự điều chỉnh các điều kiện về tài chính, ngân hàng, nhưng cộng vào đó là tâm lý đám đông và phong trào đầu tư kiểu lướt sóng, ăn xổi của rất nhiều nhà đầu tư lúc bấy giờ. Giờ đây, thị trường chứng khoán đang rơi vào tình trạng giảm mạnh nhưng do nhiều yếu tố hơn, ở mức độ khác và phức tạp hơn.

Thị trường chứng khoán được coi là hàn thử biểu của nền kinh tế. Mặc dù trong điều kiện phát triển thị trường chứng khoán của nước ta hiện nay, các cổ phiếu niêm yết tại các sàn chứng khoán cũng chưa mang tính quyết định chi phối mạnh đến nền kinh tế song cũng đã phần nào thể hiện hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp và mức ổn định của các chính sách kinh tế vĩ mô. Và chức năng của thị trường chứng khoán chính là một kênh huy động vốn quan trọng của nền kinh tế nên việc ổn định để phát triển thị trường này thật sự phải được đặt ra và giải quyết.

Thực tế là các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán bị tác động từ nhiều yếu tố. Trong đó mạnh nhất là chuyện ngân hàng nhà nước thông báo khống chế mức tăng trưởng tín dụng năm nay dưới 20% thậm chí còn là 18% và thông tin này được công bố ngay sáng 21-2. Ta có thể thấy trong khi thị trường chứng khoán giảm mạnh thì vàng và đôla lại tưng bừng đến chóng mặt. Giá vàng lên tới mức cao kỷ lục, giá đô la cũng tăng rất mạnh đồng nghĩa với tiền Đồng giảm giá. Cùng đó, lãi suất vay ngân hàng tăng, giá điện tăng, giá xăng dầu tăng, giá nguyên nhiên liệu đầu vào của sản xuất tăng, giá nhiều mặt hàng trên thế giới cũng tăng và vẫn trong xu hướng tăng. Tất cả các yếu tố nóng và vẫn trong xu hướng tiếp tục nóng này báo hiệu những khó khăn đang đến với cộng đồng doanh nghiệp và từng doanh nghiệp. Khó khăn nếu không được khắc phục sẽ tạo ra dây chuyền bắt đầu từ giảm hiệu quả sản xuất kinh doanh, kéo theo lợi nhuận giảm, cổ tức giảm, trị giá cổ phiếu giảm và tất yếu là giá cổ phiếu niêm yết sẽ giảm.

Ngay cả với các nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán, trong vòng gần 10 ngày có những biến động về tài chính, tiền tệ vừa qua diễn biến đầu tư cũng theo xu hướng ngãng ra mà không như dự đoán. Theo tin từ các phương tiện truyền thông, những ngày qua, một lượng vốn khá lớn đã được các nhà đầu tư nước ngoài rút ra khỏi thị trường chứng khoán các nước châu Á. Trong điều kiện tỷ giá tiền Việt Nam và USD tăng lên, giá tiền Đồng giảm, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng lượng vốn này sẽ chảy vào thị trường chứng khoán Việt Nam. Tuy nhiên, diễn biến trên thị trường chứng khoán những ngày này đang không như phán đoán và mong muốn đó. Có thể thấy điều này qua số lượng cổ phiếu bán ra và mua vào của các nhà đầu tư nước ngoài những ngày qua khi thì tương đương nhau, khi thì dư bán quá lớn. Theo phân tích của các nhà kinh tế thì một trong những lý do chính các nhà đầu tư nước ngoài đang đặt ra là liệu các yếu tố về tỷ giá, lãi suất, tăng trưởng tín dụng, lạm phát sẽ ra sao. Trong khi đó, chỉ số giá tiêu dùng của cả nước trong 2 tháng đầu năm nay tăng gần 3,8%, và là tăng 12% so với cùng kỳ năm ngoái.

Để thị trường chứng khoán ổn định và thể hiện được chức năng là kênh huy động vốn của nền kinh tế, thu hút cả nhà đầu tư trong nước và nước ngoài tham gia, yêu cầu là phải có nền kinh tế vĩ mô ổn định, chính sách kinh tế vĩ mô ổn định. Trong đó chủ chốt là phải quản lý và chủ động được 3 yếu tố là bội chi ngân sách, lạm phát và cán cân thương mại. Rất may, thị trường mới chỉ kịp biến động phức tạp ít ngày, giải pháp cấp bách và lâu dài đã được Chính phủ đưa ra.

Ngày 24-2-2011, Chính phủ họp Hội nghị trực tuyến với 63 tỉnh, thành phố bàn những giải pháp chủ yếu điều hành nền kinh tế. Hội nghị nhất trí cao nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách hiện nay là “tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội”. Các mục tiêu cụ thể này gắn với 7 giải pháp điều hành nền kinh tế, trong đó tăng trưởng tín dụng dưới 20%, tổng phương tiện thanh toán khoảng 15 - 16%, giảm dần lãi suất hợp lý; điều hành tỷ giá ngoại hối linh hoạt phù hợp với kinh tế thị trường, giảm bội chi ngân sách nhà nước xuống dưới 5% GDP, đặc biệt là kiềm chế nhập siêu ở mức dưới 16% tổng kim ngạch xuất khẩu. Với những mặt hàng nhạy cảm như điện, xăng, dầu Chính phủ cũng đã công bố công khai phải tiếp tục thực hiện lộ trình theo cơ chế thị trường, và ngay trong sáng 24-2-2011, giá xăng dầu đã được Bộ Tài chính cho phép điều chỉnh tăng thêm 2.900 đồng mỗi lít.

Với những giải pháp của Chính phủ, thị trường tài chính, tiền tệ và giá cả hàng hóa dịch vụ sẽ nhanh có xu hướng ổn định. Và trong điều kiện tất yếu khách quan phải thiết lập một mặt bằng giá mới cao hơn, thì sự công khai và minh bạch thông tin như vậy chính là yếu tố quan trọng góp phần tạo ra sự tin tưởng, đồng thuận của người dân, cộng đồng doanh nghiệp, tạo ra được môi trường ổn định cho sản xuất kinh doanh phát triển. Với môi trường như thế, thị trường chứng khoán sẽ phát huy được chức năng là kênh huy động vốn hiệu quả cho nền kinh tế. Về dài hạn, các nhà đầu tư vẫn lạc quan về môi trường kinh tế vĩ mô./.