Hạ hỏa

La Mịch Như
20:40, ngày 21-04-2012
TCCSĐT - Vòng đàm phán mới đây nhất giữa Iran và 5 nước thành viên Thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc gồm Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh và Pháp - cùng với Đức, còn được gọi là giữa Iran và P5+1, ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) đã kết thúc mà không đạt được tiến triển thực chất đáng kể nào. Dù vậy, cả hai phía đều tỏ ra hài lòng và đánh giá tích cực.
 
 Vòng đàm phán mới đây nhất giữa Iran và 5 nước thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc

Lý do được cả hai phía đưa ra lập luận cho sự hài lòng này là hai bên đã thỏa thuận ngay tại đó việc tiếp tục đàm phán vào ngày 23-5 tới tại Baghdad (Iraq). Lời giải thích này nghe như một nghịch lý nhưng đó lại được xem là động thái tích cực của hai bên.

So với kết quả của những lần đàm phán trước đó thì thỏa thuận nói trên đúng là tín hiệu tích cực đáng khích lệ. Trong vấn đề này, khả năng ngồi vào đàm phán với nhau vẫn còn hơn không, đối thoại trong bất đồng quan điểm vẫn còn hơn đối đầu và leo thang căng thẳng. Bởi trong thời gian vẫn chủ định tiếp tục đàm phán với nhau thì các bên vẫn có thể kiềm chế được nguy cơ bùng nổ đụng độ quân sự. Nhưng thực chất đằng sau thỏa thuận ấy là nhu cầu hạ hỏa ở cả hai phía.

Điều đó cũng thể hiện ở chỗ ngay trước khi nối lại đàm phán, cả hai phía đều có những phát biểu xa gần, ẩn chứa thiện chí xuống thang căng thẳng, chủ động xích lại gần nhau và để ngỏ khả năng đàm phán lần này có triển vọng đạt kết quả.

Sự chuyển đổi thái độ đó có phần gây bất ngờ nhưng thật ra lại lôgíc. Dư luận nhận thấy, chưa khi nào như trong thời gian vừa qua, Mỹ và EU siết chặt đến như vậy những biện pháp bao vây, cấm vận và trừng phạt đối với Iran để ép quốc gia này từ bỏ chương trình hạt nhân của mình. Cũng chưa khi nào như trong thời gian vừa qua, khả năng Mỹ hoặc Israel tấn công quân sự vào các cơ sở hạt nhân của Iran lại được cả cả hai nước đề cập công khai đến mức gần như coi việc đó là vấn đề thời gian chứ không phải sự lựa chọn giữa nên hay không nên.

Trong nội bộ xã hội Iran cũng đã có nhiều chuyển biến sâu sắc và chuyện quyền lực ở Iran cũng đã trở nên thời sự. Nếu cho rằng cả hai phía đều đã có chuẩn bị cho khả năng xảy ra đụng độ quân sự đi thì họ vẫn không thể không lo ngại về tác động và hệ luỵ của việc ấy đối với chính họ và khu vực, về nguy cơ không còn kiểm soát được tình hình, không còn dư địa để chủ động tiến thoái và sa lầy không có lối thoát khỏi chiến tranh. Một tình huống như thế sẽ hủy hoại ở mức độ rất đáng kể cơ may tái cử của Tổng thống Mỹ Barack Obama trong cuộc bầu cử tổng thống sắp tới ở Mỹ.

Cả hai phía chủ động hạ hỏa cho dù, hạ hỏa không có nghĩa là hai bên đã thay đổi quan điểm lâu nay một cách cơ bản, cũng không có nghĩa là vòng đàm phán tới đây chắc chắn sẽ khả dỹ hơn. Song điều tích cực ở đây là cả hai phía đã ý thức được giới hạn không nên vượt qua và họ đã sẵn sàng cùng nhau dừng lại trước giới hạn ấy./.