TCCS - Để trở thành trung tâm công nghiệp - logistics - đổi mới sáng tạo hàng đầu vùng Đông Nam Bộ, tỉnh Đồng Nai đang tập trung nguồn lực để xây dựng và hoàn thiện hệ thống hạ tầng đồng bộ, hiện đại trên tất cả các lĩnh vực. Với tầm nhìn “phát triển nhanh nhưng bền vững”, tỉnh xác định đầu tư hạ tầng không chỉ để mở rộng không gian kinh tế, mà còn nâng cao chất lượng sống, thúc đẩy chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, qua đó hiện thực hóa khát vọng vươn lên trở thành tỉnh công nghiệp hiện đại, năng động, kết nối vùng và hội nhập quốc tế trong kỷ nguyên mới.

Những kết quả nổi bật

Về hạ tầng giao thông. Hoàn thành đưa vào sử dụng các dự án: Đường Hương lộ 10; đường 763; đường Cao Cang; đường ĐT.765; đường ĐT.768, đường ra cảng Phước An, đường 319 nối dài và nút giao với cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây, dự án thành phần A - đường Vành đai 3 - Thành phố Hồ Chí Minh, nâng cấp, mở rộng đường ĐT 741, dự án Hỗ trợ phát triển khu vực biên giới - Tiểu dự án tỉnh Bình Phước (cũ) (đường Minh Lập - Lộc Hiệp), dự án đường kết nối ngang quốc lộ 14 với ĐT.755 kết nối tuyến ĐT.753...  Dự kiến hoàn thành đưa vào sử dụng trong năm 2025: cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Vành đai 3 - Thành phố Hồ Chí Minh. Đặt biệt, ngày 19-8-2025, cùng với cả nước, tỉnh đã tổ chức khởi công cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành, Dầu Giây - Tân Phú, mở rộng cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Long Thành.

Một góc dự án nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và 4 tại Khu công nghiệp Ông Kèo, tỉnh Đồng Nai_Ảnh: tuoitre.vn

Về hạ tầng công nghiệp. Trong giai đoạn 2021 - 2025, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) của tỉnh Đồng Nai (cũ) và Bình Phước duy trì tốc độ tăng trưởng ấn tượng; riêng tỉnh Đồng Nai (cũ) tăng bình quân 6,3%/năm, tỉnh Bình Phước đạt 15,2%/năm. Thu hút đầu tư vào các khu công nghệ cao với 21 dự án với diện tích 137ha, vốn đầu tư hơn 224,7 triệu USD và 650 tỷ đồng, trong đó 3 dự án đã đi vào vận hành. Tỉnh Đồng Nai cũng tiên phong chuyển đổi sang mô hình khu công nghiệp sinh thái.

Về hạ tầng đô thị. Tỷ lệ đô thị hóa toàn tỉnh đạt trên 38%. Nhiều đô thị được nâng cấp, hình thành chuỗi đô thị vệ tinh gắn với sân bay Long Thành và Thành phố Hồ Chí Minh. Công tác cấp nước được chú trọng với 91 công trình cấp nước tập trung, nâng tỷ lệ người dân nông thôn sử dụng nước sạch lên 84,69% vào năm 2024. Hệ thống thoát nước, xử lý ngập úng từng bước được cải thiện.

Về hạ tầng nước sạch, thủy lợi và phòng chống thiên tai. Với 23 nhà máy điện tổng công suất 3.304,8MW, trong đó điện mặt trời mái nhà đạt 1.222MWp cung ứng vững chắc, ổn định cho phát triển kinh tế của địa phương. Hiện nay, nhiều dự án trọng điểm đang được triển khai, nổi bật là Nhà máy Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4 với tổng công suất gần 1.624MW, cùng dự án thủy điện Trị An mở rộng 200MW. Đã đưa vào khai thác Cảng Phước An giai đoại 1 với công suất 350.000TEUs, doanh thu ước đạt 400 tỷ đồng năm 2025 và dự kiến tăng lên 1,2 triệu TEUs, hơn 1.300 tỷ đồng vào năm 2026. Cảng hàng không quốc tế Long Thành cơ bản hoàn thành giai đoạn 1, sẵn sàng vận hành từ năm 2026; dịch vụ logistics tăng trưởng 25 - 30%/năm, đóng góp 15 - 18% GRDP dịch vụ năm 2025.

Về hạ tầng năng lượng, phát triển logistics. Năng lượng là yếu tố cốt lõi bảo đảm cho phát triển công nghiệp, vì vậy, tỉnh Đồng Nai đã xây dựng được hệ thống cung ứng vững chắc, ổn định, với 23 nhà máy điện tổng công suất 3.304,8MW, trong đó điện mặt trời mái nhà đạt 1.222MWp. Hiện nay, nhiều dự án trọng điểm đang được triển khai, nổi bật là Nhà máy Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4 với tổng công suất gần 1.624MW sử dụng khí LNG, cùng dự án Thủy điện Trị An mở rộng 200MW, hứa hẹn cung cấp nguồn điện sạch, ổn định cho giai đoạn tới. Trong 8 tháng đầu năm 2025, sản lượng điện thương phẩm đạt 13,443 tỷ kWh, tăng 2,26% so với cùng kỳ, trong đó khu vực công nghiệp - xây dựng tăng 5,94%, thương mại - dịch vụ tăng 5,74%, khẳng định khả năng đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Đây là nền tảng quan trọng để tỉnh duy trì tốc độ tăng trưởng bền vững và hướng tới phát triển công nghiệp hiện đại.

Đồng Nai đang đứng trước cơ hội “vàng” để trở thành trung tâm logistics hàng đầu khu vực phía Nam nhờ vị trí chiến lược, tiếp giáp Thành phố Hồ Chí Minh và nằm trên các tuyến giao thông huyết mạch. Tỉnh đã hình thành nền tảng hạ tầng logistics vững chắc với 22/34 bến cảng biển đi vào hoạt động, 4/8 cảng cạn vận hành, trong đó có ICD Tân Cảng - Long Bình và Tân Cảng - Nhơn Trạch được công bố chính thức. Các dự án giao thông trọng điểm như Sân bay quốc tế Long Thành, Vành đai 3, Cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Bến Lức - Long Thành và Cảng Phước An đang mở ra mạng lưới kết nối đa phương thức hoàn chỉnh. Đồng Nai cũng đã quy hoạch 4 trung tâm logistics lớn với diện tích hơn 950ha, đồng thời thu hút 14 dự án logistics (trong đó 11 dự án FDI, vốn hơn 317 triệu USD) cùng nhiều dự án đang triển khai. Hiện tỉnh có 3 cảng lớn hoạt động theo mô hình logistics, hơn 31.000 xe vận tải, gần 230ha đất dịch vụ tại các khu công nghiệp, trong đó còn 120ha sẵn sàng đón nhà đầu tư. Đây là nền tảng quan trọng để địa phương bứt phá, trở thành cửa ngõ logistics kết nối vùng và quốc tế

Về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tỉnh đã có bước tiến quan trọng trong phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, đặt nền móng cho nền kinh tế tri thức hiện đại. Việc triển khai Khu Công nghệ thông tin tập trung tại Long Thành được xác định là hạt nhân, động lực để thu hút doanh nghiệp công nghệ cao và phát triển sản phẩm số giá trị lớn. Về chuyển đổi số, với sự chỉ đạo quyết liệt, hạ tầng số của tỉnh đã được đầu tư mạnh mẽ, nhiều hệ thống thông tin kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia, đặc biệt trong lĩnh vực đất đai và thủ tục hành chính, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và doanh nghiệp. Sau 6 tháng triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW, có tới 81,4% nhiệm vụ đã hoàn thành hoặc triển khai hiệu quả, góp phần đổi mới phương thức quản lý, nâng cao năng lực cạnh tranh và cải thiện môi trường đầu tư. Tuy nhiên, vẫn còn một số mục tiêu chưa đạt, đòi hỏi sự nỗ lực quyết liệt hơn. Từ thực tiễn đó, có thể khẳng định ba yếu tố then chốt cần được phát huy: sự lãnh đạo thống nhất, phối hợp liên ngành chặt chẽ và đặc biệt là coi đổi mới tư duy, nâng cao nhận thức là khâu đột phá trong mọi nhiệm vụ.

Hiện thực hóa khát vọng để tỉnh Đồng Nai bứt phá

Thời gian tới, tỉnh Đồng Nai xác định phát triển hạ tầng chiến lược là một trong những nhiệm vụ đột phá then chốt, giữ vai trò động lực dẫn dắt tăng trưởng. Tỉnh sẽ tập trung: Hoàn thiện kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, nâng cao tính kết nối đa phương thức, từng bước giải quyết các nút thắt về giao thông, mở rộng không gian phát triển mới. Phát huy lợi thế đặc biệt của Cảng hàng không quốc tế Long Thành và Khu kinh tế cửa khẩu Hoa Lư làm hạt nhân hình thành cực tăng trưởng mới, kết nối vùng Đông Nam Bộ với Tây Nguyên, đồng bằng sông Cửu Long và quốc tế. Xây dựng mạng lưới logistics thông minh, liên thông các phương thức vận tải đường bộ - đường sắt - đường thủy - hàng không, phát triển dịch vụ logistics chất lượng cao gắn với cảng biển, sân bay, cửa khẩu. Phát triển hệ thống đô thị hiện đại, văn minh, giàu bản sắc, xanh và thông minh. Bảo đảm hạ tầng năng lượng xanh, bền vững, ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, gắn với lộ trình chuyển dịch năng lượng quốc gia. Đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển hạ tầng số hiện đại, coi đây là nền tảng để nâng cao năng suất, hiệu quả, sức cạnh tranh. Xây dựng hạ tầng môi trường thích ứng biến đổi khí hậu, bảo vệ và cải thiện môi trường, phát triển bền vững và cân bằng sinh thái. Cụ thể:

Một là, đẩy nhanh tiến độ và hoàn thành các dự án trọng điểm: cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Dầu Giây - Tân Phú, Tân Phú - Bảo Lộc, mở rộng cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Long Thành, Vành đai 3, Vành đai 4 - Thành phố Hồ Chí Minh. Phối hợp Trung ương triển khai các tuyến đường sắt quan trọng: đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam, đường sắt nhẹ Thủ Thiêm - sân bay Long Thành, Biên Hòa - Vũng Tàu, tuyến metro kết nối sân bay Long Thành. Đầu tư các tuyến đường bộ kết nối Khu kinh tế cửa khẩu Hoa Lư và các đô thị, khu công nghiệp phía Bắc với sân bay Long Thành, cảng Phước An và các khu đô thị phía Nam. Nâng cấp cảng, mở rộng đường thủy nội địa; hình thành các trung tâm logistics, thương mại - dịch vụ chất lượng cao; xây dựng hành lang vận tải hàng hóa chiến lược Long Thành - Cái Mép - Hoa Lư - Tây Nguyên.

Hai là, quy hoạch và phát triển các khu công nghiệp theo mô hình công nghệ cao, sinh thái, gắn với bảo vệ môi trường. Hình thành các khu dịch vụ logistics, công nghiệp phụ trợ gắn với sân bay Long Thành và cửa khẩu Hoa Lư, tạo động lực lan tỏa cho vùng.

Ba là, phát triển đô thị sân bay Long Thành và đô thị sinh thái ven sông Đồng Nai, từng bước xây dựng đô thị đẳng cấp quốc tế. Đến năm 2030, nâng tỷ lệ đô thị hóa đạt trên 55%, phát triển đồng bộ hạ tầng xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở xã hội. Hoàn thiện hạ tầng cấp - thoát nước, xử lý chất thải rắn và nước thải, bảo đảm 100% đô thị có công trình xử lý đạt chuẩn. Xây dựng nông thôn mới hiện đại, gắn với chuyển đổi số trong nông nghiệp và nâng cao chất lượng đời sống người dân nông thôn.

Bốn là, hoàn thành các dự án nguồn điện, đường dây phụ tải theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, tiêu biểu như Nhà máy điện Nhơn Trạch 3, 4, mở rộng Thủy điện Trị An; phát triển năng lượng mặt trời, gió, sinh khối. Xây dựng lưới điện thông minh, bảo đảm cung ứng điện an toàn, ổn định cho công nghiệp, dịch vụ và sinh hoạt. Khuyến khích doanh nghiệp, người dân phát triển điện mặt trời mái nhà, năng lượng tái tạo phân tán.

Năm là, đẩy mạnh xây dựng chính quyền số, kinh tế số, xã hội số; triển khai các dịch vụ công trực tuyến toàn diện. Hoàn thiện hạ tầng viễn thông, phủ sóng 5G toàn tỉnh; xây dựng trung tâm dữ liệu và đô thị thông minh. Phấn đấu đến năm 2030, kinh tế số chiếm 30 - 35% GRDP của tỉnh.

Sáu là, đầu tư hệ thống xử lý nước thải, rác thải tập trung, triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn, tái chế chất thải. Quản lý chặt tài nguyên đất, nước, rừng; nâng tỷ lệ che phủ rừng đạt trên 52% vào năm 2030. Triển khai các dự án chống ngập, quản lý nước bền vững, chủ động ứng phó biến đổi khí hậu, giảm nhẹ thiên tai, bảo vệ an toàn sản xuất, đời sống nhân dân./.