Tập trung cao độ sức mạnh của toàn Đảng bộ, nhân dân trong tỉnh tiếp tục xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng bộ Quảng Bình ngang tầm là biện pháp quan trọng hàng đầu giúp ổn định tình hình chính trị, tăng tốc phát triển kinh tế nhanh, bền vững, văn hóa, xã hội tốt đẹp, lành mạnh... trên địa bàn.

Đảng bộ tỉnh Quảng Bình có 52.817 đảng viên sinh hoạt ở 570 tổ chức cơ sở đảng (298 đảng bộ cơ sở, 272 chi bộ cơ sở), 12 đảng bộ cấp trên tổ chức cơ sở đảng (7 đảng bộ huyện, thành phố và 5 đảng bộ trực thuộc Tỉnh ủy). Trong đó, có 159 tổ chức cơ sở đảng xã, phường, thị trấn; 234 tổ chức cơ sở đảng ở cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, 65 tổ chức cơ sở đảng ở đơn vị quân đội, công an, và 110 tổ chức cơ sở đảng ở các doanh nghiệp, 2 tổ chức cơ sở đảng loại hình khác.

Nhận thức rõ vai trò, vị trí to lớn của tổ chức cơ sở đảng trong hệ thống tổ chức của Đảng, trong những năm qua, Đảng bộ tỉnh Quảng Bình đặc biệt quan tâm đến công tác chính trị, tư tưởng và tổ chức nhằm xây dựng đồng bộ tổ chức cơ sở đảng trong toàn Đảng bộ ngang tầm với yêu cầu mới của địa phương. Nhìn một cách tổng thể, trong phạm vi toàn Đảng bộ tỉnh thì: năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của cấp ủy, tổ chức đảng từng bước được nâng lên; phương thức lãnh đạo có nhiều đổi mới. Công tác kiểm tra chấp hành nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng, giữ gìn phẩm chất, đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên có tiến bộ. Các cấp ủy đã kịp thời quán triệt việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của từng loại hình tổ chức cơ sở đảng theo đúng quy định của Ban Bí thư. Nhiều tổ chức cơ sở đảng khẳng định rõ hơn vai trò chủ chốt và trách nhiệm của mình đối với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị ở cơ sở. Tỷ lệ đảng bộ cơ sở, chi bộ đạt trong sạch, vững mạnh ngày càng tăng, giảm dần tổ chức đảng yếu kém. Hoạt động của hệ thống chính trị ở cơ sở tiếp tục được đẩy mạnh, đi vào chiều sâu, tạo được một số chuyển biến tích cực. Hệ thống chính trị xã, phường, thị trấn từng bước được củng cố; công tác quy hoạch cán bộ, đào tạo, bồi dưỡng về lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ... cho đội ngũ cán bộ, đảng viên không ngừng được nâng cao; hoạt động luân chuyển cán bộ về cơ sở có kế hoạch và được tăng cường. Hệ thống cơ sở vật chất phục vụ sự phát triển kinh tế - xã hội được tỉnh đẩy mạnh, góp phần tích cực củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị xã, phường, thị trấn.

Tỉnh ủy Quảng Bình luôn coi trọng việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của từng loại hình tổ chức cơ sở đảng theo đúng quy định của Ban Bí thư, nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của cấp ủy, đổi mới phương thức lãnh đạo phù hợp với yêu cầu và tình hình thực tế. Xuất phát từ nhận thức vị trí, vai trò của tổ chức cơ sở đảng đối với hoạt động xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh, Tỉnh ủy đặt trọng tâm đầu tư vào công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức của đảng viên và quần chúng nhân dân về vấn đề này; đồng thời, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát hoạt động của tổ chức cơ sở đảng các cấp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức cơ sở đảng. Nhờ đó, tỷ lệ đảng bộ cơ sở, chi bộ đạt tiêu chuẩn trong sạch, vững mạnh ngày càng tăng, tổ chức đảng yếu kém giảm dần. Hệ thống chính trị xã, phường, thị trấn từng bước được củng cố với các hoạt động đi vào chiều sâu, tạo được nhiều chuyển biến tích cực về cả chất và lượng.

Nhận thức đúng vai trò công tác cán bộ đối với việc nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, những năm qua, Tỉnh ủy Quảng Bình đặc biệt chú trọng đầu tư phát triển nguồn lực cán bộ, quy hoạch cán bộ, bảo đảm vừa hồng vừa chuyên, tinh gọn về cơ cấu, đội ngũ. Tỉnh ủy tạo điều kiện cho cán bộ các cấp tham gia các lớp đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, khuyến khích họ cọ xát, tiếp xúc và sâu sát tình hình thực tế thông qua việc luân chuyển cán bộ về cơ sở, tổ chức các chuyến đi thực tế, hoạt động giao lưu với các đoàn thể và quần chúng nhân dân nhằm tăng cường mối liên hệ mật thiết giữa Đảng và dân, tranh thủ sự ủng hộ, đồng tình của nhân dân, tìm hiểu, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của họ, lấy đó làm cơ sở đề ra kế hoạch, phương hướng phát triển tổ chức cơ sở đảng và đảng viên hợp lý. Từ đó, góp phần tích cực xây dựng, củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị xã, phường, thị trấn.

Với hướng phát triển đúng đắn đó, đến nay, Đảng bộ Quảng Bình đã xây dựng được phần đông đội ngũ cấp ủy viên cơ sở có bản lĩnh chính trị vững vàng, chấp hành tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, có trách nhiệm với công việc, luôn bám sát quy chế làm việc của cấp ủy và thực hiện đúng nguyên tắc tập trung dân chủ, duy trì mối liên hệ tốt với nhân dân. Đội ngũ cán bộ chuyên trách và công chức cấp xã về cơ bản đủ số lượng, đạt yêu cầu về tiêu chuẩn, hoàn thành nhiệm vụ được phân công. Công tác kết nạp đảng viên được thực hiện nghiêm túc và tích cực, góp phần tăng cường số lượng, chất lượng đảng viên, tiến tới xóa bỏ dần tình trạng một số nơi chưa có tổ chức đảng và đảng viên, bảo đảm sự kế thừa và phát triển của đội ngũ đảng viên. Việc đánh giá chất lượng đảng viên hàng năm được Tỉnh ủy tiến hành nghiêm chỉnh, coi đây là tiêu chí quan trọng để xếp loại tổ chức cơ sở đảng, nên đã tạo thành phong trào thi đua xây dựng tổ chức đảng lành mạnh, rộng khắp, giúp nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức của đảng viên. Việc tổ chức thực hiện nghiêm túc quy định về giới thiệu đảng viên đang công tác giữ mối liên hệ và thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú đã góp phần tích cực củng cố liên hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân, khắc phục những biểu hiện xa dân. Nhờ đó, những quyết sách Tỉnh ủy đề ra đều phù hợp với lòng dân, và được dân đồng tình, ủng hộ.

Tuy vậy, công tác xây dựng tổ chức cơ sở đảng ở Đảng bộ Quảng Bình vẫn còn một số tồn tại. Nhiều cấp ủy và tổ chức đảng chưa quan tâm đúng mức đến công tác giáo dục chính trị tư tưởng; năng lực lãnh đạo, khả năng vận dụng, cụ thể hóa nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào thực tiễn của tổ chức cơ sở đảng ở không ít nơi chưa đáp ứng yêu cầu đề ra. Sự chuyển biến giữa các loại hình tổ chức cơ sở đảng chưa đồng đều, còn có tổ chức đảng yếu kém, lúng túng và chưa đồng bộ về phương thức lãnh đạo, để xảy ra tình trạng chưa chấp hành nghiêm kỷ luật, kỷ cương theo quy định. Công tác luân chuyển cán bộ chưa được thực hiện tốt ở một số nơi, không ít tổ chức đảng quản lý đảng viên còn lỏng lẻo, không nắm chắc tình hình hoạt động và sinh hoạt của họ, nhất là số đảng viên đi làm ăn xa.

Quán triệt tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Bình đã kịp thời xây dựng "Chương trình hành động về nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng đến năm 2010", với mục tiêu: tập trung xây dựng các tổ chức cơ sở đảng thực sự vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng gắn với củng cố, đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị ở cơ sở; coi trọng đổi mới nội dung, hình thức và thực hiện nghiêm túc chế độ sinh hoạt Đảng, chế độ tự phê bình và phê bình, tích cực phát hiện và đấu tranh với các hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong từng tổ chức, bảo đảm mỗi tổ chức cơ sở đảng thực sự là hạt nhân chính trị ở cơ sở. Đồng thời, xây dựng và thực hiện tốt Quy chế Dân chủ ở cơ sở; làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, công tác tổ chức, cán bộ; tích cực phát triển và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên nhằm tạo sự chuyển biến cơ bản về năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng.

Thực hiện mục tiêu đó, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp sau:

Thứ nhất, tiếp tục quán triệt chức năng, nhiệm vụ của từng loại hình tổ chức cơ sở đảng, đề ra mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ cụ thể và tổ chức thực hiện có hiệu quả các quy định của Ban Bí thư. Xây dựng, củng cố tổ chức cơ sở đảng phải gắn với đẩy mạnh thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, cơ quan, đơn vị để nâng cao tính chiến đấu, trình độ, kiến thức, năng lực công tác cho đội ngũ cán bộ, xây dựng chính quyền và các đoàn thể chính trị - xã hội trong sạch, vững mạnh, tăng cường sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, khắc phục tình trạng thụ động, ỷ lại, buông lỏng vai trò lãnh đạo của tổ chức cơ sở đảng. Tỉnh ủy đã tiến hành khảo sát, đánh giá thực trạng tổ chức đảng và đảng viên ở cơ sở nhằm sắp xếp, kiện toàn tổ chức, bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ giữa tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể ở từng loại hình cơ sở; chủ động sắp xếp các mô hình đảng bộ bộ phận, chi bộ hợp tác xã, chi bộ cơ quan xã, phường, thị trấn phù hợp với điều kiện thực tế để có thể phát huy cao nhất hiệu quả hoạt động. Đối với những tổ chức cơ sở đảng yếu kém, mất đoàn kết, những nơi khó khăn, miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng tôn giáo, Tỉnh ủy tập trung chỉ đạo, tăng cường cán bộ và tạo điều kiện cho những quần chúng ưu tú được kết nạp Đảng, lấy đây là lực lượng nòng cốt thực hiện nhiệm vụ của tổ chức đảng ở cơ sở.

Thứ hai, tiếp tục đầu tư cho hoạt động nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chính trị, tư tưởng trong từng tổ chức cơ sở đảng, nhằm tạo sự hiểu biết, thống nhất cao trong các đảng bộ, chi bộ và sự đồng thuận trong nhân dân, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, kiên quyết đấu tranh chống tư tưởng cá nhân, quan liêu, tham nhũng, lãng phí, cơ hội chính trị, cục bộ địa phương... trong đội ngũ cán bộ, đảng viên. Việc nâng cao chất lượng, vai trò, hiệu quả hoạt động của các cơ quan thông tin tuyên truyền, báo chí và đội ngũ báo cáo viên và tuyên truyền viên ở cơ sở rất được chú trọng, bởi đây được coi là kênh truyền thông hiệu quả, có khả năng tác động mạnh mẽ vào nhận thức và hành vi của quần chúng nhân dân, giúp họ hiểu rõ và thực hiện tốt những quyền lợi, trách nhiệm và nghĩa vụ của mình. Cùng với đó, là đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt cấp ủy, sinh hoạt đảng bộ, chi bộ để bảo đảm tính lãnh đạo, tính giáo dục và tính chiến đấu, chấp hành nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, phát huy vai trò của Mặt trận, các đoàn thể và quần chúng nhân dân tham gia xây dựng Đảng, kiên quyết khắc phục kiểu sinh hoạt hình thức, coi trọng sinh hoạt theo chuyên đề; mỗi kỳ sinh hoạt chi bộ, lựa chọn một số vấn đề trọng tâm để tìm ra giải pháp giải quyết dứt điểm. Đồng thời, nâng cao ý thức tự phê bình và phê bình của cán bộ, đảng viên; tạo điều kiện để đảng viên thể hiện chính kiến của mình trong sinh hoạt, thảo luận và quyết định các chủ trương, nghị quyết của cấp ủy, đảng bộ, chi bộ. Định kỳ hàng năm, tổ chức cho cán bộ, đảng viên và nhân dân tham gia góp ý với đồng chí bí thư và cấp ủy.

Thứ ba, trong công tác kết nạp đảng viên, Quảng Bình phấn đấu hàng năm bảo đảm 100% chi bộ kết nạp được thêm đảng viên mới, ưu tiên phát triển đối tượng đảng viên ở vùng đồng bào dân tộc ít người, vùng sâu, vùng xa, vùng tôn giáo, các trường học, doanh nghiệp ngoài quốc doanh, những nơi chưa có đảng viên hoặc có đảng viên nhưng chưa có chi bộ. Tỉnh ủy chỉ đạo từng chi bộ và tổ chức cơ sở đảng thường xuyên tăng cường công tác quản lý, phân công nhiệm vụ cụ thể cho đảng viên, kiểm tra đảng viên thực hiện nhiệm vụ được giao, và đưa ra khỏi Đảng những đảng viên vi phạm kỷ luật Đảng, pháp luật của Nhà nước.

Việc đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng, chất lượng đảng viên được Quảng Bình coi là biện pháp quan trọng thúc đẩy tinh thần thi đua lành mạnh, tự giác giữa các tổ chức cơ sở đảng với nhau. Ngay từ đầu năm, Tỉnh ủy chỉ đạo các tổ chức cơ sở đảng xây dựng kế hoạch, nội dung, chỉ tiêu phấn đấu, đề ra kế hoạch cụ thể, giúp đỡ những đảng viên có mặt hạn chế hoặc vi phạm tư cách. Đối với những tổ chức cơ sở đảng yếu kém, không hoàn thành nhiệm vụ, cấp ủy cấp trên phân công cấp ủy viên trực tiếp phụ trách, xác định, tìm hiểu rõ nguyên nhân, đề ra giải pháp, phù hợp. Nếu do cán bộ chủ chốt không đủ năng lực, thì kiên quyết thay thế; nếu do nội bộ mất đoàn kết, cần tiến hành kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm cá nhân và xử lý nghiêm minh...

Thứ tư, thực hiện có kế hoạch và khoa học việc điều chỉnh, sắp xếp, cụ thể hóa tiêu chuẩn các chức danh cán bộ chủ chốt, đánh giá đúng chất lượng đội ngũ cán bộ, lấy hiệu quả hoàn thành nhiệm vụ chính trị làm thước đo phẩm chất và năng lực cán bộ, kiên quyết thay thế những cán bộ suy thoái phẩm chất đạo đức, năng lực yếu. Thời gian qua, Quảng Bình tiếp tục đầu tư cho việc đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận chính trị, quản lý nhà nước và chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ cơ sở, đặc biệt chú trọng đối tượng cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ là người có đạo, dân tộc thiểu số, cán bộ ở vùng sâu, vùng biên giới. Công tác tạo nguồn cán bộ ở cơ sở được đầu tư theo hướng ưu tiên cho những con em gia đình có công với cách mạng đã tốt nghiệp từ trung cấp trở lên, thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự; có chính sách thu hút sinh viên tốt nghiệp loại khá, giỏi ở các trường đại học... nhằm từng bước nâng cao chất lượng cán bộ, đáp ứng yêu cầu ngày càng phong phú và sinh động của thực tế phát triển địa phương.

Thứ năm, xây dựng và thực hiện tốt Quy chế Dân chủ ở cơ sở, tăng cường mối quan hệ gắn bó với nhân dân, dựa vào dân để xây dựng Đảng từ cơ sở. Gắn việc thực hiện Quy chế Dân chủ ở cơ sở với cải cách hành chính; đổi mới phong cách phục vụ nhân dân theo hướng tổ chức đối thoại, lắng nghe ý kiến và giải quyết kịp thời những vấn đề bức xúc của nhân dân. Tăng cường vai trò giám sát của Hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cơ sở; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm kỷ luật, kỷ cương, lợi dụng dân chủ để gây rối, chia rẽ nội bộ, gây bức xúc trong cán bộ và nhân dân. Cấp ủy cơ sở quy định cụ thể các hình thức giám sát thích hợp của nhân dân đối với tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, thực hiện dân chủ trong sinh hoạt đảng, sinh hoạt đoàn thể, trong giám sát đầu tư tại cộng đồng dân cư, hoặc thực hiện các chương trình, dự án tại cơ sở. Đồng thời, thực hiện nghiêm chế độ cán bộ chủ chốt cấp xã phải trực tiếp báo cáo công khai, kiểm điểm tự phê bình và phê bình tại hội nghị đại diện nhân dân do Mặt trận Tổ quốc địa phương tổ chức hằng năm. Triển khai thực hiện tốt việc lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh bầu cử là chủ tịch Hội đồng nhân dân, chủ tịch ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn và trưởng thôn, trưởng bản, trưởng tiểu khu.

Công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy cũng cần được tăng cường. Tỉnh ủy chỉ đạo cấp ủy cơ sở chủ động xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát để phát hiện, xử lý nghiêm những đảng viên có dấu hiệu vi phạm; giải quyết kịp thời đơn thư khiếu nại, tố cáo và xử lý các sai phạm một cách công khai, minh bạch nhằm trong sạch hóa tổ chức cơ sở đảng.

Thứ sáu, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp trên đối với cơ sở theo hướng trực tiếp đối thoại với dân, kịp thời kiểm tra, phát hiện và giải quyết những vấn đề mới nảy sinh, giúp đỡ các cơ sở yếu kém, khó khăn, phức tạp và các địa bàn nhạy cảm. Hiện Tỉnh ủy Quảng Bình đang đẩy mạnh việc xây dựng quy chế phối hợp hoạt động trong việc chỉ đạo cơ sở, phân công cán bộ phụ trách địa bàn, quy định cụ thể thời gian làm việc tại cơ sở, cải tiến chế độ làm việc, giảm bớt hội họp, thay vào đó là trực tiếp đến tận cơ sở để nắm tình hình, giải quyết đúng và dứt điểm những vấn đề nảy sinh; đồng thời, chú trọng tổng kết thực tiễn, đề xuất sự bổ sung, điều chỉnh cơ chế, chính sách đối với cơ sở theo phương châm: tỉnh nắm chắc từng xã, huyện nắm chắc từng thôn, xã nắm chắc từng hộ gia đình, kết hợp song song với việc phát huy vai trò, trách nhiệm các ban tham mưu của cấp ủy cấp trên và cán bộ các ban, ngành chuyên môn trong quá trình chỉ đạo, hướng dẫn cơ sở giải quyết các vấn đề của địa phương. Cán bộ lãnh đạo và cấp ủy cấp trên trực tiếp phải chịu trách nhiệm liên đới nếu để tổ chức cơ sở đảng thuộc phạm vi trách nhiệm của mình xảy ra sai phạm.