Hết dễ đến khó

Thắng cử của Đảng Pu-e-a Thai (Đảng Vì nước Thái) và của tân Thủ tướng Dinh-lúc Xin-vắt trong cuộc bầu cử quốc hội nói trên có phần bất ngờ mà cũng lại không bất ngờ. Bất ngờ vì tân Thủ tướng Dinh-lúc Xin-vắt là người phụ nữ đầu tiên trong lịch sử Thái Lan ra tranh cử và thắng cử chức thủ tướng. Không bất ngờ vì Đảng Pu-e-a Thai thực chất là đảng phái chính trị của người anh trai đang phải lưu vong ở nước ngoài của bà Dinh-lúc, cựu thủ tướng Thái Lan Thặc-xỉn Xin-vắt (Thaksin Shinawatra). Trong bối cảnh ấy, Đảng Pu-e-a Thai và tân Thủ tướng Dinh-lúc Xin-vắt giành được thắng cử có phần dễ dàng.

Nhưng giành quyền là một việc, cầm quyền lại là chuyện khác và thường cầm quyền bao giờ cũng khó hơn giành quyền. Tân Thủ tướng Dinh-lúc Xin-vắt phải tiếp nhận hàng loạt vấn đề khó khăn của chính phủ trước để lại mà việc giải quyết không chỉ đơn thuần dựa vào đa số trong nghị viện là có thể ổn thỏa, kể cả khi dòng tộc của tân Thủ tướng vốn rất có thế lực và nổi tiếng ở Thái Lan.

Đầu thập kỷ 60 của thế kỷ XIX, người cụ của tân Thủ tướng Dinh-lúc Xin-vắt di cư từ Trung Quốc sang Thái Lan làm ruộng, buôn bán vải lụa, kinh doanh xây dựng, vận tải, bất động sản và trở nên thành đạt, giàu có. Tuy nhiên, nổi danh nhất vẫn là người anh trai của tân Thủ tướng Dinh-lúc Xin-vắt. Trong thập kỷ 90 của thế kỷ XX, ông Thặc-xỉn đã kinh doanh rất thành công trên lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền thông, trở thành một trong những người giàu có nhất ở Thái Lan và đắc cử chức Thủ tướng Thái Lan năm 2001 cho tới khi bị giới quân sự đảo chính lật đổ năm 2006.

Cái khó đầu tiên đối với tân Thủ tướng có liên quan đến gia đình. Nhờ uy danh của ông Thặc-xỉn, Đảng Pu-e-a Thai đã thắng cử và người em gái út có thể kế nghiệp và trở thành nữ thủ tướng đầu tiên ở Thái Lan. Nhưng một khi đã cầm quyền thì tân Thủ tướng Dinh-lúc Xin-vắt sẽ cần nhanh chóng thoát ra khỏi cái bóng của người anh và phải chứng tỏ rằng, bà sẽ hành động độc lập với người anh trai chứ không phải để cho ông Thặc-xỉn “buông rèm nhiếp chính”.  

Cái khó thứ hai là khắc phục di sản thời trước để lại, cụ thể là sự phân hóa trong nội bộ xã hội và trên chính trường; tình hình an ninh và ổn định ở miền nam đất nước cũng như tranh chấp chủ quyền lãnh thổ với Cam-pu-chia. Thách thức đối với tân Thủ tướng là khắc phục sự phân bè, chia phái, vãn hồi yên bình, an ninh ở những khu vực có vấn đề tôn giáo và ly khai, tìm giải pháp cho chuyện tranh chấp lãnh thổ với Cam-pu-chia sao cho giới quân sự không bị mất mặt và không làm mếch lòng họ.

Cái khó thứ ba là thực hiện những cam kết cụ thể như bảo đảm để học sinh nào cũng có một máy tính cá nhân (PC), sinh viên tốt nghiệp đại học đều có việc làm ngay với mức lương bảo đảm là 15.000 bạt (Baht) hằng tháng, làng xã nào cũng nhận được viện trợ tài chính hàng triệu bạt và nâng lương tối thiểu từ hiện tại 176 bạt lên 300 bạt/ngày. Những cam kết ấy được người dân tán đồng nhưng lại khiến giới kinh tế ngần ngại.

Giới bình luận cho rằng, dưới thời tân Thủ tướng Dinh-lúc Xin-vắt, chính sách đối ngoại và an ninh của Thái Lan ít khả năng có thay đổi cơ bản. Rất có thể quan hệ của Thái Lan với Trung Quốc sẽ được thúc đẩy mạnh hơn, song tranh chấp chủ quyền lãnh thổ với Cam-pu-chia không hẳn vì Thái Lan có chính phủ mới mà sớm có cơ hội được giải quyết. Chính vì những cái khó này và cũng vì tân Thủ tướng Dinh-lúc Xin-vắt chưa từng trải chính trường mà ở Thái Lan mới có tâm trạng chung hiện tại là chờ đợi xem tân Thủ tướng của họ sẽ “phất cờ” như thế nào./.