21:00, ngày 19-08-2025

TCCS - Là thắng lợi vĩ đại đầu tiên của cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng, Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đi vào lịch sử dân tộc và lịch sử cách mạng thế giới như một dấu son chói lọi, một tượng đài chiến thắng với sức lan tỏa và tầm ảnh hưởng quốc tế mạnh mẽ. Đến nay, tròn 80 năm đã trôi qua, nhưng thắng lợi và giá trị của Cách mạng Tháng Tám vẫn còn nguyên vẹn, tiếp tục soi sáng, tạo nguồn sức mạnh để dẫn dắt đất nước phát triển bền vững, tiến nhanh, tiến mạnh vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, vì hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.

Trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là một trong những trang sử vẻ vang nhất, chói lọi nhất. Cách mạng Tháng Tám đã đập tan ách phát-xít Nhật, lật đổ ách thống trị của thực dân Pháp gần 100 năm và xóa bỏ chế độ phong kiến hàng nghìn năm; đưa dân tộc Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám mãi là thực tiễn sinh động, là đỉnh cao về sức mạnh của lòng yêu nước, của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, của khát vọng độc lập, tự do và tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc trong thời đại mới.

Gần một thế kỷ đã qua, thắng lợi vĩ đại, giá trị lịch sử của Cách mạng Tháng Tám vẫn còn nguyên vẹn, mãi được khắc ghi trong lịch sử và tiếp tục lan tỏa ở hiện tại, soi sáng tương lai. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám đã tạo lập vị thế của Việt Nam trong thời đại mới, được thể hiện tập trung trên một số nội dung sau:

Thứ nhất, Cách mạng Tháng Tám đã đập tan ách thống trị của thực dân, phong kiến; đưa dân tộc Việt Nam vào hàng ngũ tiên phong trong đấu tranh chống áp bức vì độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội.

Năm 1858, thực dân Pháp nổ súng xâm lược nước ta, triều đình phong kiến nhà Nguyễn bị phân hóa sâu sắc và từng bước đầu hàng, dâng nước ta cho Pháp. Sau quá trình vũ trang xâm lược, thực dân Pháp cấu kết chặt chẽ với địa chủ phong kiến để áp bức, bóc lột nhân dân, biến Việt Nam thành thuộc địa, thành nơi để thỏa sức vơ vét sức người, sức của, phục vụ cho cái mà chúng gọi là “chính quốc”, là “nước mẹ Đại Pháp”. Thi hành chính sách chuyên chế về chính trị, thực dân Pháp thẳng tay đàn áp, tước bỏ mọi quyền tự do, dân chủ của nhân dân ta. Kết hợp giữa phương thức bóc lột tư bản và phương thức bóc lột phong kiến, bằng chế độ thuế khóa vô cùng nặng nề và hết sức vô lý, thực dân Pháp đã làm cho nhân dân ta vô cùng khổ cực, nước ta xơ xác, tiêu điều. Năm 1940, khi phát-xít Nhật nhảy vào chiếm Đông Dương, nhân dân ta lại càng cực khổ; chính sách kinh tế thời chiến cùng với chế độ phát-xít độc tài của Nhật, chế độ thực dân Pháp đã đẩy nhân dân ta vào tình cảnh bị bóc lột đến tận xương tủy. Hơn 2 triệu đồng bào ta bị chết đói năm 1945 là một minh chứng thực tiễn về sự dã man và vô nhân đạo của chế độ cũ, là tội ác không thể dung thứ mà thực dân Pháp, phát-xít Nhật và chế độ phong kiến lỗi thời đã gây ra đối với nhân dân ta. Trước ngày Cách mạng Tháng Tám thành công, dân tộc ta đã phải trải qua gần một thế kỷ vô cùng tủi nhục, quằn quại đau thương dưới ách thống trị bạo tàn của thực dân, phong kiến và chủ nghĩa phát-xít.

Cách mạng Tháng Tám thành công, xiềng xích nô lệ, ách phát-xít được phá bỏ, chế độ thực dân, phong kiến bị lật đổ đã mở ra kỷ nguyên mới cho đất nước, cho dân tộc. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám đã vượt tầm ảnh hưởng ra khỏi biên giới quốc gia, trở thành niềm tin, động lực, cổ vũ mạnh mẽ nhân dân các dân tộc thuộc địa đứng lên đấu tranh giành độc lập. Đồng thời, được bạn bè quốc tế coi là ngọn đèn chiếu sáng, hình mẫu nhân văn, nhân ái cho các dân tộc yêu chuộng hòa bình đấu tranh vì độc lập dân tộc, dân chủ và tự do. Thành công của Cách mạng Tháng Tám đã xác lập vị thế mới của Việt Nam trong thời đại mới, đưa dân tộc ta vào hàng ngũ tiên phong của các dân tộc chống áp bức, vì độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội. Đó là thành quả to lớn và trước hết làm nên sự vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám.

Thứ hai, Cách mạng Tháng Tám dẫn đến sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở khu vực Đông Nam Á và tiến bộ nhất trong lịch sử dân tộc Việt Nam.

Cách mạng Tháng Tám thành công, ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình, thành phố Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thay mặt Chính phủ lâm thời đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á, mở đầu kỷ nguyên mới của dân tộc Việt Nam. Sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, là cuộc cải biến vĩ đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Khác hẳn tất cả các kiểu nhà nước trong lịch sử, nhà nước dân chủ nhân dân là nhà nước tiến bộ nhất, là nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Tất cả các kiểu nhà nước trước đó, dù có được cải cách và đổi mới thế nào cũng không thay đổi được bản chất bóc lột, là đại diện lợi ích và quyền lực của giai cấp thống trị thuộc về số ít để cai trị, áp bức số đông quần chúng nhân dân; trái lại, nhà nước dân chủ nhân dân được thiết lập sau Cách mạng Tháng Tám ở nước ta là nhà nước cách mạng, với bản chất tốt đẹp, đại diện lợi ích và quyền lực của đại đa số nhân dân, không phải là tổ chức để cai trị mà là để phục vụ nhân dân, cán bộ của Nhà nước là công bộc của nhân dân. “Các cơ quan của Chính phủ từ toàn quốc cho đến các làng, đều là công bộc của dân, nghĩa là để gánh việc chung cho dân, chứ không phải để đè đầu dân như trong thời kỳ dưới quyền thống trị của Pháp, Nhật. Việc gì lợi cho dân, ta phải hết sức làm. Việc gì hại đến dân, ta phải hết sức tránh”⁽¹⁾.

Ngay sau khi thành lập, Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã thể hiện rõ bản chất cách mạng của nhà nước kiểu mới. Sau khi tuyên bố độc lập, ngày 3-9-1945, phiên họp đầu tiên của Chính phủ đã xác định những công việc cấp bách phải làm ngay để củng cố chính quyền cách mạng, tiếp tục cứu nước, cứu dân. Ngày 6-1-1946, Chính phủ Cách mạng lâm thời tổ chức cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội và tổ chức hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân các cấp nhằm củng cố chính quyền dân chủ nhân dân, xây dựng nền móng của chế độ mới. Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời đã trở thành nhân tố nền tảng bảo đảm vững chắc cho nền độc lập, tự do mà nhân dân ta hằng khát khao và cũng vừa mới giành được. Từ đây, ngày 2-9-1945 mãi đi vào lịch sử dân tộc - Ngày Độc lập của nước Việt Nam sau gần một thế kỷ đô hộ của chủ nghĩa thực dân, phát-xít. Đồng thời, là dấu mốc chấm dứt thời kỳ lịch sử cận đại, mở ra thời kỳ lịch sử hiện đại, đưa dân tộc Việt Nam bước vào thời đại mới - thời đại Hồ Chí Minh - thời đại huy hoàng và rực rỡ nhất trong mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước.

Thứ ba, Cách mạng Tháng Tám đã xác lập quyền làm chủ của nhân dân, tạo ra sự thay đổi căn bản, toàn diện về tính chất của quốc gia - dân tộc và khẳng định vị thế, uy tín của Đảng.

Trước Cách mạng Tháng Tám, dưới ách thống trị của thực dân Pháp, nhân dân ta vô cùng cực khổ, phải sống cuộc sống lầm than của kiếp đời nô lệ, bị phân biệt, đối xử bất công, bị gọi là “lũ Annamít”. Trong Tuyên ngôn Độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước… Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lý, làm cho dân ta, nhất là dân cày và dân buôn, trở nên bần cùng...”⁽²⁾. Cách mạng Tháng Tám thành công, nhân dân ta từ thân phận nô lệ, từ người dân mất nước trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của mình. Nước ta từ một nước thuộc địa, nửa phong kiến, trở thành một nước độc lập, một nước dân chủ nhân dân. Lần đầu tiên, tên nước Việt Nam có trên bản đồ thế giới với tư cách và vị thế của một quốc gia -dân tộc độc lập, có chủ quyền thống nhất. Đánh giá thành quả này, Cố Tổng Bí thư Lê Duẩn khẳng định: “Cách mạng Tháng Tám thắng lợi mở ra một bước ngoặt lớn trong lịch sử dân tộc ta, một cuộc đổi đời chưa từng có đối với mỗi người Việt Nam...”⁽³⁾. Cách mạng Tháng Tám thành công, vị thế, uy tín của Đảng được nâng cao. Đảng ta, từ một đảng lãnh đạo kháng chiến trở thành đảng lãnh đạo chính quyền trong cả nước, một đảng mới 15 năm tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, trở thành đảng cầm quyền - điều hiếm thấy trong lịch sử các đảng cộng sản và công nhân quốc tế. Đánh giá thành quả này, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Chẳng những giai cấp lao động và nhân dân Việt Nam ta có thể tự hào, mà giai cấp lao động và những dân tộc bị áp bức nơi khác cũng có thể tự hào rằng: Lần này là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng của các dân tộc thuộc địa và nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, đã nắm chính quyền toàn quốc”⁽⁴⁾. Cách mạng Tháng Tám thành công, dân ta được đổi đời, từ thân phận nô lệ trở thành người tự do, người làm chủ đất nước, Việt Nam từ xứ thuộc địa không có tên trên bản đồ thế giới trở thành một quốc gia độc lập, có chủ quyền, thống nhất.

Thứ tư, Cách mạng Tháng Tám để lại những nguồn lực vật chất và tinh thần to lớn, tạo sức ra mạnh quan trọng để dân tộc tiếp tục vươn mình, phát triển.

Cách mạng Tháng Tám đã hội tụ, kết tinh và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; để lại nguồn lực vật chất to lớn là lực lượng cách mạng hùng hậu, bao gồm cả lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang. Cách mạng Tháng Tám đã xây dựng và phát huy được vai trò to lớn của đội quân chính trị hùng hậu, tập hợp dưới ngọn cờ thống nhất của Mặt trận Việt Minh. Ngày 19-5-1941, Mặt trận Việt Minh ra đời và nhanh chóng phát triển từ tỉnh Cao Bằng ra các tỉnh miền núi phía Bắc, ở cả nông thôn miền núi lẫn nông thôn đồng bằng sông Hồng, từ Bắc vào Nam, tạo nên đội quân cách mạng đông đảo. Cách mạng Tháng Tám lôi cuốn được mọi tầng lớp xã hội, từ cố nông, bần nông, công nhân cho đến tiểu tư sản, tư sản dân tộc, nhân sĩ trí thức, tạo nên sức mạnh dân tộc to lớn chưa từng có. Trong Cách mạng Tháng Tám, mọi người dân Việt Nam, dù khác biệt về dân tộc, tôn giáo, về chính kiến hay hoàn cảnh xuất thân, đều đoàn kết, đứng chung dưới màu cờ Tổ quốc, đều đặt mục tiêu độc lập, tự do của dân tộc lên hàng đầu. Vì vậy, một lực lượng chính trị hùng hậu, có mặt ở mọi địa bàn, trong mọi giai tầng xã hội, được tổ chức chặt chẽ trong Mặt trận Việt Minh, trở thành chỗ dựa vững chắc cho khởi nghĩa vũ trang.

Trong quá trình chuẩn bị và tiến hành Cách mạng Tháng Tám, Đảng tiến hành xây dựng lực lượng vũ trang với những hình thức từ thấp đến cao, từ tự vệ đến tự vệ chiến đấu, tiến lên xây dựng tiểu tổ du kích và đội du kích tập trung. Hội nghị Trung ương 8 khóa I xác định: một trong những điều kiện để khởi nghĩa vũ trang là “chuẩn bị lực lượng vũ trang, phát triển và củng cố các đội tự vệ, đơn vị du kích”. Thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa I, tháng 6-1941, Đội du kích Bắc Sơn đổi tên thành Cứu quốc quân I; tháng 9-1941, Cứu quốc quân II được thành lập; tháng 2-1944, Cứu quốc quân III ra đời. Ngày 22-12-1944, thực hiện Chỉ thị của lãnh tụ Hồ Chí Minh, Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân được thành lập. Để chuẩn bị cho khởi nghĩa vũ trang, từ ngày 15 đến ngày 20-4-1945, Thường vụ Ban Chấp hành Trung ương Đảng triệu tập Hội nghị Quân sự cách mạng Bắc Kỳ, khẳng định nhiệm vụ quân sự được đặt lên trên tất cả các nhiệm vụ khác; ra sức xây dựng, phát triển lực lượng vũ trang và thống nhất các lực lượng vũ trang thành Việt Nam Giải phóng quân; mở trường đào tạo cán bộ; quyết định thành lập 7 chiến khu⁽⁵⁾ trong cả nước làm bàn đạp cho Tổng khởi nghĩa. Lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang được xây dựng làm nên thành công của Cách mạng Tháng Tám; đồng thời, tạo nền tảng quan trọng để Đảng ta phát triển khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng lực lượng cách mạng trong các cuộc kháng chiến vĩ đại sau này.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám đã để lại những nguồn lực tinh thần vô giá. Đó là tinh thần tự hào và niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, vào tinh thần và khả năng cách mạng của nhân dân ta. Đặc biệt, Cách mạng Tháng Tám để lại những bài học kinh nghiệm quý báu để Đảng và nhân dân ta vận dụng, giải quyết nhiều vấn đề, nhiều tình huống phức tạp trong sự nghiệp chống ngoại xâm, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Đó là bài học phải luôn kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trong mọi hoàn cảnh; bài học về củng cố và tăng cường sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, do liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức làm nòng cốt, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng; bài học về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, sức mạnh trong nước với sức mạnh quốc tế; bài học về không ngừng nâng cao tầm trí tuệ, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, năng lực cầm quyền của Đảng, để Đảng đủ sức gánh vác nhiệm vụ lớn lao, nặng nề của sự nghiệp giải phóng dân tộc.

Thứ năm, Cách mạng Tháng Tám đã xác lập trên thực tế vị trí của Việt Nam trên trường quốc tế, nâng cao vị thế của Việt Nam trên vũ đài chính trị thế giới.

Cách mạng Tháng Tám thành công đã khẳng định trên thực tế vai trò của Việt Nam trong phong trào giải phóng dân tộc, phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Trong quá trình chuẩn bị và tiến hành Cách mạng Tháng Tám, Đảng đã giữ mối liên hệ và tranh thủ sự giúp đỡ của Quốc tế cộng sản và Đảng Cộng sản Liên Xô, Đảng Cộng sản Trung Quốc. Đồng thời, thông qua Cách mạng Tháng Tám, Đảng thiết lập được quan hệ với lực lượng Đồng minh chống phát-xít, góp phần vào thắng lợi chung trong Chiến tranh thế giới lần thứ hai. Cách mạng Tháng Tám thành công đã đưa Việt Nam trở thành một dân tộc tiên phong, có đóng góp quan trọng vào tiến trình cách mạng thế giới. Đây là cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân đầu tiên thắng lợi ở một nước thuộc địa; là cuộc cách mạng vô sản thứ hai thành công sau Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917. Từ đây, Việt Nam xuất hiện trên trường quốc tế, không phải với thân phận của nước thuộc địa, nô lệ, mà trong tư thế của một quốc gia độc lập, có chủ quyền.

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là đòn quyết định phá tan một mắt xích quan trọng và thúc đẩy sự tan rã nhanh chóng của hệ thống thuộc địa; mở đầu quá trình sụp đổ của chủ nghĩa thực dân cũ. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám chứng tỏ rằng, trong thời đại ngày nay, cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở một nước thuộc địa, do toàn dân nổi dậy, dưới sự lãnh đạo của một đảng mác-xít có đường lối chính trị đúng đắn hoàn toàn có thể giành thắng lợi. Đánh giá về tính lan tỏa của Cách mạng Tháng Tám trên vũ đài chính trị thế giới, Giáo sư, nhà sử học L. Esmonson, Trường Đại học Cornell (Hoa Kỳ) cho rằng: “Đó là một sự kiện lớn của thế giới. Cuộc Cách mạng Tháng Tám của Việt Nam có một ý nghĩa lịch sử rất to lớn, nó giải phóng con người, giải phóng cho một dân tộc bị áp bức. Trên bình diện quốc tế, nó còn là hình mẫu và là động lực cho nhiều nước khác đứng lên đấu tranh, đánh đuổi thực dân, giành lại chính quyền. Những quốc gia thuộc địa của Pháp, đặc biệt là các nước ở khu vực Đông Dương, châu Phi đã tiến hành công cuộc cách mạng theo đúng tiến trình cách mạng ở Việt Nam”⁽⁶⁾.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám đã đi vào lịch sử dân tộc như trang sử vàng sáng chói, mãi là một kỳ tích, một chiến công vĩ đại của nhân dân Việt Nam trong thế kỷ XX. Thành quả vĩ đại và những bài học lịch sử vô giá của Cách mạng Tháng Tám trở thành động lực và sức mạnh to lớn để nhân dân ta bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ 30 năm chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược (1945 - 1975), hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Thời gian càng lùi xa, càng cho phép chúng ta nhìn nhận, đánh giá toàn diện và sâu sắc về những giá trị đặc biệt của cuộc cách mạng “long trời, lở đất” này.

Hiện nay, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường, khó dự báo, khó đoán định. Ở trong nước, sự nghiệp đổi mới đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử; cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế của đất nước được nâng cao, cho phép đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Tiếp tục nghiên cứu, vận dụng và phát huy những giá trị quý báu của Cách mạng Tháng Tám để đưa đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, cần quán triệt và thực hiện những nội dung, yêu cầu cơ bản sau đây:

Một là, nâng cao năng lực dự báo, đánh giá khách quan, khoa học tình hình thế giới, trong nước, kịp thời nắm bắt, tận dụng thời cơ để phát triển đất nước.

Cách mạng Tháng Tám là một thành công điển hình, một mẫu mực về năng lực dự báo, đánh giá tình hình và nghệ thuật nắm bắt thời cơ cách mạng. Để đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, phải khách quan, khoa học, nhạy bén trong đánh giá tình hình, xác định và tranh thủ mọi điều kiện thuận lợi, tạo thời cơ mới cho phát triển nhanh và bền vững. Phát huy thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám, cần nâng cao năng lực nghiên cứu, dự báo tình hình thế giới, khu vực tác động đến công cuộc xây dựng và phát triển đất nước; kết hợp dự báo chiến lược với dự báo ngắn hạn. Đánh giá toàn diện cả về kinh tế, chính trị, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại, trên cả hai phương diện thuận lợi và khó khăn, thời cơ và thách thức của đất nước trong kỷ nguyên mới. Ra sức tranh thủ những điều kiện thuận lợi, tạo cơ hội, đồng thời chủ động khắc phục khó khăn, đẩy lùi nguy cơ, khơi thông “điểm nghẽn” để phát triển đất nước. Kết hợp chặt chẽ giữa phân tích khách quan, khoa học đặc điểm, xu thế phát triển chủ yếu của thế giới và sự vận động, phát triển của các quan hệ quốc tế với điều kiện, cơ đồ, tiềm lực và khả năng phát triển của đất nước. Chủ động nghiên cứu, nắm chắc âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, các nguy cơ đe dọa, các trở ngại, thách thức tác động đến quá trình phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Đất nước ta đang đứng trước yêu cầu cần có chủ trương, quyết sách mạnh mẽ, mang tính chiến lược và cách mạng để tạo xung lực mới, đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, nhằm đưa đất nước phát triển mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên giàu mạnh, hùng cường, thực hiện thắng lợi mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao, đến năm 2045, trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Để đạt được mục tiêu trên, Bộ Chính trị ban hành 4 nghị quyết quan trọng có thể gọi là “Bộ tứ trụ cột” để đất nước cất cánh; cả 4 nghị quyết đều thống nhất mục tiêu: Xây dựng nền tảng vững chắc để Việt Nam phát triển nhanh, bền vững. Trong đó, Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22-12-2024, “Về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia” xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là trụ cột tăng trưởng mới; Nghị quyết số 59-NQ/TW, ngày 24-1-2025, về “Hội nhập quốc tế trong tình hình mới” nêu rõ chủ trương mở rộng không gian phát triển thông qua hội nhập quốc tế chủ động, tích cực; Nghị quyết số 66-NQ/TW, ngày 30-4-2025, “Về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới” yêu cầu hoàn thiện thể chế pháp luật minh bạch, hiện đại, bảo đảm quyền con người và quyền công dân; Nghị quyết số 68-NQ/TW, ngày 4-5-2025, “Về phát triển kinh tế tư nhân” khẳng định thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia.

Để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hùng cường, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân tiếp tục đồng lòng, chung sức, phát huy cao độ tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường; chủ động, sáng tạo, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, quyết tâm thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và nâng cao đời sống nhân dân, làm cho nhân dân có đời sống ngày một tốt hơn. Mỗi cán bộ, đảng viên, mỗi người dân Việt Nam trở thành chiến sĩ tiên phong trên mặt trận phát triển đất nước. Lãnh đạo các cấp, từ Trung ương đến địa phương phải gương mẫu, tiên phong trong đổi mới tư duy và hành động; dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích quốc gia, dám hy sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích chung.

Hai là, tiếp tục khơi dậy, phát huy mạnh mẽ vai trò làm chủ của nhân dân và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, khát vọng độc lập, phát triển hùng cường trong kỷ nguyên mới.

Trong Cách mạng Tháng Tám, thực hiện lời kêu gọi “đem sức ta mà tự giải phóng cho ta” của lãnh tụ Hồ Chí Minh vĩ đại, nhân dân cả nước, đồng bào các dân tộc khắp Bắc - Trung - Nam, từ rừng núi đến đồng bằng, từ nông thôn đến thành thị đều nhất tề đứng lên. Tinh thần cách mạng và sự nổi dậy của toàn thể nhân dân đã tạo ra nguồn sức mạnh to lớn, áp đảo, làm tê liệt sự phản kháng của quân xâm lược và triều đình phong kiến. Kế thừa, phát huy tinh thần đó, trong phát triển đất nước hiện nay cần tiếp tục khơi dậy và phát huy vai trò làm chủ của nhân dân, sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng. Không ngừng củng cố, phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, thực hiện tốt phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”; khơi dậy khát vọng cống hiến, đổi mới, sáng tạo, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, để mỗi người dân thực sự là chủ thể tích cực, chủ động trong thực hiện khát vọng phát triển đất nước bền vững. “Xây dựng các cơ chế, chính sách phát huy tinh thần cống hiến vì đất nước của mọi người dân Việt Nam”⁽⁷⁾. Cách mạng Tháng Tám thành công, mục tiêu, nhiệm vụ giải phóng dân tộc hoàn thành, đất nước thoát khỏi ách thống trị của ngoại bang xâm lược. Ngày nay, bước vào kỷ nguyên mới, Đảng ta đã xác định mục tiêu, tầm nhìn về phát triển đất nước đến giữa thế kỷ XXI và xa hơn là mục tiêu phát triển đất nước khi kết thúc thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Theo đó, cần phát huy cao nhất sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị để bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân, chế độ xã hội chủ nghĩa, nền văn hóa và lợi ích quốc gia - dân tộc; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định chính trị, an ninh quốc gia, an ninh con người; xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh để phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Ra sức phấn đấu thực hiện mục tiêu chiến lược trong kỷ nguyên mới là dân giàu, nước mạnh, xã hội xã hội chủ nghĩa, sánh vai với các cường quốc năm châu.

Ba là, tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.

Cách mạng Tháng Tám thành công, lần đầu tiên trong lịch sử nước ta, nhà nước dân chủ của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân được thiết lập. Ngày 6-1-1946, cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên bầu ra Quốc hội khóa I đã đặt nền móng, tiền đề quan trọng cho Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Giữ gìn và phát huy bản chất tốt đẹp của nhà nước dân chủ nhân dân - thành tựu vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám - hiện nay, nhiệm vụ xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa có vị trí quan trọng, là nội dung trọng tâm trong đổi mới hệ thống chính trị ở Việt Nam. Xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân phải gắn với tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, bảo đảm tốt nhất cơ chế vận hành: Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ. Xác định rõ hơn vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp trên cơ sở các nguyên tắc pháp quyền; bảo đảm quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công rành mạch, phối hợp chặt chẽ và tăng cường kiểm soát quyền lực nhà nước. Xây dựng hệ thống pháp luật đầy đủ, kịp thời, đồng bộ, thống nhất, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định; lấy quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp làm trọng tâm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bảo đảm yêu cầu phát triển nhanh, bền vững. Tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội, bảo đảm Quốc hội thực sự là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất. Xây dựng nền hành chính nhà nước phục vụ nhân dân, dân chủ, pháp quyền, chuyên nghiệp, hiện đại, trong sạch, vững mạnh, công khai, minh bạch. Tiếp tục xây dựng nền tư pháp chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Không ngừng hoàn thiện, nâng cao hiệu quả hoạt động của mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, đồng thời đẩy mạnh thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, phục vụ nhân dân và sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới.

Bốn là, tăng cường công tác xây dựng Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng.

Lãnh đạo thành công Cách mạng Tháng Tám khi Đảng mới 15 năm tuổi mãi là niềm tự hào, là cơ sở củng cố niềm tin vững chắc để Đảng tiếp tục thể hiện bản lĩnh, trí tuệ lãnh đạo phát triển đất nước bền vững, tự tin bước vào kỷ nguyên mới. Kế thừa và phát huy tinh thần của Cách mạng Tháng Tám, trong bối cảnh mới, để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng, phải tiếp tục tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Xây dựng Đảng thật sự là đạo đức, văn minh; thật sự tiêu biểu cho trí tuệ, danh dự và lương tâm của dân tộc, của thời đại. Nâng cao trình độ trí tuệ, năng lực hoạch định cương lĩnh, đường lối, kịp thời đề ra chủ trương, chính sách và tổ chức thực hiện có hiệu quả trong thực tiễn. Bất luận trong mọi hoàn cảnh phải bảo đảm giữ vững sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã hội. Không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Đẩy mạnh phòng, chống và xử lý kiên quyết, nghiêm minh các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Thắt chặt hơn nữa mối quan hệ mật thiết giữa Đảng và nhân dân, dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng. Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của Đảng trong điều kiện mới.

Năm là, tích cực, chủ động hội nhập quốc tế và mở rộng quan hệ đối ngoại, nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là thắng lợi của tinh thần “dám đứng lên”, “dám giành lấy vận mệnh”; đồng thời là tuyên bố đanh thép của dân tộc Việt Nam về quyền được hưởng độc lập, dân chủ, tự do và hòa bình. Cách mạng Tháng Tám thành công đã mở ra một thời kỳ mới trong lịch sử ngoại giao của Việt Nam với các nước trên thế giới với tư cách và vị thế của một quốc gia - dân tộc có độc lập, có chủ quyền. Kế thừa thành quả vĩ đại đó, trong bối cảnh hiện nay, chúng ta phải tích cực, chủ động hội nhập quốc tế và mở rộng quan hệ đối ngoại, không ngừng nâng cao vị thế, uy tín Việt Nam trên trường quốc tế. “Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại. Bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi. Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng”⁽⁸⁾. Kiên định nguyên tắc, đồng thời ứng xử hài hòa, linh hoạt trong các quan hệ đối ngoại trước những diễn biến phức tạp của tình hình khu vực và thế giới. Kết hợp nhuần nhuyễn, xử trí hài hòa mối quan hệ giữa lợi ích quốc gia - dân tộc với nghĩa vụ, trách nhiệm quốc tế và mối quan hệ giữa độc lập, tự chủ với hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng. Đẩy mạnh các hoạt động đối ngoại, nâng cao vị thế, uy tín và hình ảnh một nước Việt Nam độc lập, tự chủ và phát triển, là bạn bè thủy chung, chân thành, là đối tác tin cậy, là thành viên tích cực và có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột là đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân trong một chỉnh thể đồng bộ, bảo đảm sự lãnh đạo thống nhất, tuyệt đối của Đảng, sự quản lý tập trung của Nhà nước. Phát huy vai trò, thế mạnh đặc thù của từng trụ cột đối ngoại, chủ thể và lực lượng tham gia công tác đối ngoại, bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc. Gắn kết chặt chẽ giữa đối ngoại với quốc phòng, an ninh và tất cả lĩnh vực khác. Mở rộng và nâng cao hiệu quả ngoại giao văn hóa; làm tốt và nâng cao hiệu quả công tác lãnh sự, bảo hộ công dân; triển khai toàn diện và mạnh mẽ hơn công tác người Việt Nam ở nước ngoài. Xây dựng đội ngũ cán bộ đối ngoại có bản lĩnh chính trị, phẩm chất, năng lực tốt, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, góp phần nâng cao uy tín, vị thế quốc tế của Đảng và đất nước trong giai đoạn mới./.

-----------------------

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 4, tr. 64 - 65
(2) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 4, tr. 2
(3) Lê Duẩn: Tiến lên dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, Nxb. Sự thật, Hà Nội, 1980, tr. 13
(4) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 7, tr. 25
(5) Miền Bắc có các chiến khu: Lê Lợi, Hoàng Hoa Thám, Quang Trung và Trần Hưng Đạo; miền Trung có các chiến khu: Trưng Trắc và Phan Đình phùng; miền Nam có chiến khu Nguyễn Tri Phương
(6) Dẫn theo: Nguyễn Đức Thắng: “Tầm vóc và ý nghĩa thời đại của Cách mạng Tháng Tám năm 1945”, Báo Biên phòng, ngày 10-8-2015, tr. 2
(7) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. I, tr. 47
(8) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. I, tr. 161 - 162