Nguy cơ khủng hoảng nợ trong Khu vực đồng ơ-rô trầm trọng thêm

Đồng tiền chung châu Âu đã giảm xuống mức thấp nhất so với đồng USD kể từ giữa tháng 9 vừa qua với một ơ-rô đổi được 1,2969 USD, so với 1,3121 lúc kết thúc phiên giao dịch hôm trước.

Lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Tây Ban Nha tăng lên trên 5,5% so với 5,46%, trong khi chênh lệch giữa lãi suất trái phiếu chính phủ của nước này với lãi suất vay mượn chủ chốt của Đức cũng tăng 3,3 điểm phần trăm, mức cao nhất từ trước đến nay. Lãi suất trái phiếu chính phủ của Bồ Đào Nha cũng tăng từ 7,0% lên 7,072%.

I-ta-li-a cũng đang phải chịu sức ép tài chính khi lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của nước này tăng lên 4,687% so với 4,638% trong phiên giao dịch ngày hôm trước. Mức chênh giữa lãi suất này của I-ta-li-a với lãi suất vay mượn chủ chốt của Đức lần đầu tiên lên đến 2%.

Theo nhà kinh tế Mác-cô Va-li (Marco Valli) làm việc tại ngân hàng UnitCredit, phản ứng trên của thị trường là "thái quá", song nó cho thấy một cơn hoảng loạn trên thị trường trái phiếu châu Âu, chứng tỏ cuộc khủng hoảng lòng tin trong Khu vực đồng ơrô đã bước vào "giai đoạn nghiêm trọng hơn", có thể buộc Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) phải vào cuộc.

Trong một động thái được xem là nhằm xoa dịu bầu không khí căng thẳng trên thị trường trái phiếu châu Âu, Chủ tịch ECB Giăng-Clốt Tri-sê (Jean-Klaude Trichet) khẳng định cỗ máy kinh tế Khu vực đồng ơrô đang vận hành và đã đạt tốc độ tăng trưởng cao hơn dự kiến trong năm nay. Theo ông Tri-sê, giới quan sát có xu hướng đánh giá thấp quyết tâm của các chính phủ Khu vực đồng ơrô nói riêng và EU nói chung trong nỗ lực ngăn chặn nguy cơ bùng nổ khủng hoảng nợ trong khu vực. Tuy nhiên, ông thừa nhận EU cần minh bạch hơn trong các biện pháp đối phó khủng hoảng vừa được thông qua. Ông Tri-sê kêu gọi các chính phủ Khu vực đồng ơrô giám sát ngân sách của nhau và siết chặt kỷ luật ngân sách chung nhằm ngăn chặn khủng hoảng nợ lan rộng, đồng thời nhấn mạnh EU cần có một "liên minh ngân sách" tương tự như liên minh tiền tệ hiện nay của tổ chức này.

Các nhà phân tích cho rằng các biện pháp đối phó khủng hoảng của EU "chưa đi đủ xa". Quyết định của EU cho phép các nước thành viên cơ cấu lại nợ sau năm 2013, điều được coi là cấm kỵ lâu nay, là một tín hiệu cảnh báo người giữ trái phiếu chính phủ có thể phải chia sẻ trách nhiệm cứu trợ vỡ nợ. Các gói cứu trợ dành cho Hy Lạp và Ailen là những quyết định "không dứt khoát", có thể dẫn đến việc các nhà đầu tư rút khỏi thị trường trái phiếu châu Âu. Sự "trượt dốc" của đồng ơ-rô cho thấy các nhà đầu tư không tin các gói cứu trợ này có thể giảm nhẹ sức ép tài chính đối với Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha.

Theo dự báo của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ủy ban châu Âu (EC), nếu Bồ Đào Nha không thực hiện triệt để các biện pháp "thắt lưng buộc bụng" thì nợ nhà nước của quốc gia này sẽ "leo thang" từ 80% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) năm 2009 lên 85% năm 2010 và 100% vào năm 2014. Thâm hụt ngân sách nhà nước của Bồ Đào Nha có thể tăng từ 8% trong năm ngoái lên 8,6% trong năm nay. Nợ công của Tây Ban Nha trong năm nay có thể lên tới 70% và thâm hụt ngân sách nhà nước lên tới 11% (GDP).