Mục lục Tạp chí Cộng sản số 803 (9-2009)

ĐƯA NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI X CỦA ĐẢNG VÀO CUỘC SỐNG

Nguyễn Thị Doan - Xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, mang đậm nét dân tộc và nhân đạo

Trong quá trình lãnh đạo cách mạng và xây dựng nhà nước, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xuất phát từ truyền thống dân tộc và đặc điểm Việt Nam, vận dụng sáng tạo học thuyết Mác - Lê-nin về nhà nước cách mạng; đồng thời, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa của nhân loại về nhà nước pháp quyền và kinh nghiệm xây dựng nhà nước pháp quyền của một số nước trên thế giới, từng bước xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, mang đậm nét dân tộc và nhân đạo, phù hợp với điều kiện cụ thể của nước ta.

Huỳnh Đảm - Mặt trận Tổ quốc Việt Nam góp phần tăng cường và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc

Hướng tới Đại hội toàn quốc lần thứ VII, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã và đang nỗ lực tích cực tiến hành những công việc chuẩn bị cuối cùng để tổ chức thành công ngày hội chính trị của mình, góp phần vào thành công của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Một trong những nhiệm vụ quan trọng là đánh giá nghiêm túc nhiệm kỳ qua, từ đó hướng tới những nhiệm vụ căn bản trong nhiệm kỳ tới.

Trương Thị Mai - Việt Nam thực hiện các mục tiêu bình đẳng giới

Báo cáo phát triển con người năm 2007 - 2008 của Liên hợp quốc cho thấy, Việt Nam có chỉ số phát triển con người (HDI) là 0,733, xếp ở vị trí 105 trong tổng số 177 quốc gia và vùng lãnh thổ (tăng 4 bậc so với năm 2006/2007). Với chỉ số phát triển giới (GDI) là 0,732 - bằng 99,9% giá trị của HDI, thì rõ ràng việc thực hiện các mục tiêu về bình đẳng giới đã được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam rất quan tâm và đạt nhiều thành tích rất đáng chú ý.

NHÂN KỶ NIỆM 40 NĂM THỰC HIỆN DI CHÚC CỦA CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH (2-9-1969 - 2-9-2009)

Lê Văn Yên - Hồ Chí Minh - Người khai sinh nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa

Tuyên ngôn độc lập do Hồ Chí Minh viết và trịnh trọng tuyên bố thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vào ngày 2-9-1945 tại quảng trường Ba Đình - Hà Nội là bản Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của dân tộc Việt Nam. Tuyên ngôn không chỉ khẳng định những nguyên tắc pháp lý về độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia, mà còn khẳng định tính pháp lý về quyền dân tộc và quyền cơ bản của con người.

Lại Quốc Khánh - Di chúc - Tác phẩm kết tinh chủ nghĩa nhân văn Hồ Chí Minh

Tròn 40 năm đã qua kể từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời. Đất nước và thế giới đã có biết bao thay đổi. Song, đọc lại Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, chúng ta vẫn vô cùng xúc động vì những tình cảm ấm áp mà Người đã gửi lại cho Đảng ta, nhân dân ta và bạn bè thế giới. Chúng ta vô cùng tự hào bởi những tư tưởng thể hiện tầm nhìn chiến lược của Người đến nay vẫn giữ nguyên giá trị tươi mới.

Vũ Dương Ninh - Thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh về hội nhập và đoàn kết quốc tế

Thấm thoắt đã 40 năm kể từ ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đi về thế giới vĩnh hằng nhưng tư tưởng của Người vẫn tỏa sáng dẫn dắt chúng ta. Di chúc của Người - từ bản thảo đầu tiên viết năm 1965 đến những đoạn bổ sung trong những năm tiếp sau - là lời nhắn nhủ chân tình về những điều cần làm cho kháng chiến thắng lợi, kiến quốc thành công.

HỘI THẢO KHOA HỌC - THỰC TIỄN

Đỗ Hoài Nam - Một số lý thuyết kinh tế và cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu

Cho đến nay, đã có nhiều công trình nghiên cứu về thực chất, nguyên nhân và hệ quả của cuộc khủng hoảng. Các kết quả đạt được là rất đáng kể. Tuy nhiên, không phải tất cả đều đã đi tới nhất trí và đồng thuận, kể cả trên những nét lớn. Cho dù vậy, trên quan điểm mác-xít chúng ta cũng vẫn có cơ sở để khẳng định những lý luận của C.Mác về tư bản và chủ nghĩa tư bản, của Lê-nin về chủ nghĩa đế quốc vẫn giữ nguyên giá trị và là cơ sở để xác định nguyên nhân sâu xa, mang tính bản chất của cuộc khủng hoảng kinh tế ở các nước tư bản phát triển nhất hiện nay.

Nguyễn Xuân Thắng - Lý thuyết “cầu hiệu quả” của Giôn May-na Kên với cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu hiện nay

Cuộc khủng hoảng tài chính ở Mỹ bắt đầu xảy ra từ tháng 8-2007 sau đó đã lan khắp các thị trường tài chính lớn trên thế giới. Chỉ trong vòng 12 tháng của 2008 đã làm bốc hơi trên 30 ngàn tỉ USD trong tổng số 62 ngàn tỉ USD vốn hóa toàn cầu. Sau cuộc khủng hoảng tài chính, thế giới bước vào một cuộc suy thoái kinh tế được ví là nghiêm trọng nhất trong vòng gần 100 năm qua. Chính phủ các nước không thể khoanh tay đứng nhìn. Hàng loạt các gói giải cứu lên đến cả ngàn tỉ USD ở hầu khắp các nước trên thế giới đổ ra khiến cho người ta nhớ đến một nhà kinh tế vĩ đại của những năm 30 của thế kỷ trước: Giôn May-na Kên (John Maynard Keynes).

NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI

Trần Thị Thu Hoài - Chủ nghĩa xã hội trong tư tưởng Hồ Chí Minh - Một xã hội cho con người, vì con người

Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội là một bộ phận quan trọng trong hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh. Đó là một nội dung rộng lớn. Trong phạm vi bài viết nhỏ này, chúng tôi chỉ xin đề cập một vài khía cạnh trong tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội.

Nguyễn Văn Lạng - Những vấn đề cốt lõi trong việc xây dựng một kết cấu kinh tế phù hợp với mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh”

Xác định khả năng và lợi thế riêng có nhằm tìm ra hướng phát triển nền kinh tế một cách có hiệu quả và nhanh chóng là vấn đề rất quan trọng của mỗi quốc gia. Bài viết sẽ đề cập đến vấn đề này của Việt Nam hiện nay.

Hoàng Thọ Xuân - Phát triển mạnh hệ thống phân phối nòng cốt của thị trường nội địa

Muốn lưu thông hàng hóa thông suốt, ổn định và lành mạnh, Nhà nước phải quản lý và kiểm soát được tình hình, kiềm chế hiệu quả những cơn biến động về giá cả, cung - cầu, ổn định vĩ mô, giữ vững các cân đối lớn, đáp ứng các nhu cầu của sản xuất và đời sống,... Thực hiện có hiệu quả những vấn đề đó sẽ góp phần tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững, làm chủ thị trường trong nước đồng thời còn tạo tiền đề cho mở cửa thành công lộ trình đã cam kết trong khuôn khổ WTO.

Đặng Hạnh Thu - Quản lý và điều hành công tác thuế trong bối cảnh suy giảm kinh tế trong nước và suy thoái kinh tế toàn cầu

Ở các nền kinh tế phát triển nguồn thu từ thuế chiếm tỷ trọng cao trong ngân sách quốc gia. Ở nước ta, thuế đang dần trở thành nguồn thu chủ yếu của nền kinh tế. Bởi vậy, nhiệm vụ quan trọng hàng đầu là nuôi dưỡng nguồn thu, đồng thời việc quản lý điều hành công tác thuế phải linh hoạt đáp ứng tình hình thực tiễn đặt ra. Trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế, tài chính thế giới hiện nay ngành thuế đang đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức.

Lưu Đức Hải - Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên ở nước ta trước xu thế biến đổi khí hậu trái đất

Theo một đánh giá của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) năm 2007, Việt Nam nằm trong tốp 5 nước hàng đầu thế giới dễ bị tổn thương nhất trước sự biến đổi khí hậu trái đất. Nếu mực nước biển dâng cao thêm 1 mét, Việt Nam sẽ mất 5% diện tích đất đai, 11% người mất nhà cửa, giảm 7% sản lượng nông nghiệp và 10% thu nhập quốc nội (GDP). Nước biển dâng 3 m - 5 m đồng nghĩa với một thảm họa có thể xảy ra...

THỰC TIỄN - KINH NGHIỆM

Hoàng Xuân Lộc - Yên Bái thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2001 - 2010

Đại hội IX của Đảng đề ra Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2001 - 2010. Mục tiêu của Chiến lược cho khu vực nông thôn trung du và miền núi, trong đó có Yên Bái, là: “phát triển mạnh cây dài ngày, chăn nuôi đại gia súc và công nghiệp chế biến. Bảo vệ và phát triển vốn rừng. Hoàn thành và ổn định vững chắc định canh, định cư. Bố trí lại dân cư, lao động và đất đai theo quy hoạch đi đôi với xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội để khai thác có hiệu quả các nguồn tài nguyên. Phát triển kinh tế trang trại... Có chính sách đặc biệt để phát triển kinh tế - xã hội ở các vùng sâu, vùng xa, biên giới, cửa khẩu”. Đây cũng là mục tiêu cho những hành động của Đảng bộ và nhân dân tỉnh Yên Bái trong thời gian qua, thể hiện qua những kết quả và bài học.

Nguyễn Công Ngọ - Tăng cường vai trò lãnh đạo của tổ chức cơ sở đảng trong các doanh nghiệp ở Bắc Ninh

Tăng cường vai trò lãnh đạo của tổ chức cơ sở đảng trong các doanh nghiệp ở Bắc Ninh trước hết là góp phần nâng cao vị thế, hiệu quả của người lao động, của doanh nghiệp trong quá trình sản xuất, kinh doanh, đồng thời bảo vệ quyền lợi chính đáng mà họ được hưởng từ quá trình lao động, góp phần thúc đẩy phát triển công bằng xã hội.

Trương Xuân Thìn - Ninh Thuận nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt xã, phường, thị trấn

Quán triệt sâu sắc chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác cán bộ, đặc biệt là từ tinh thần của Nghị quyết Hội nghị Trung ương 3 ( khóa VIII) về chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và quy định tiêu chuẩn cụ thể đối với cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn, Tỉnh ủy Ninh Thuận đã ban hành nghị quyết chuyên đề về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ đến năm 2010 và những năm tiếp theo, cùng nhiều văn bản chỉ đạo tổ chức thực hiện.

Thái Văn Rê - Giải pháp giữ vững nhịp độ tăng trưởng kinh tế của Thành phố Hồ Chí Minh

Từ những khó khăn, thách thức trong khủng hoảng kinh tế, vấn đề đặt ra với Thành phố Hồ Chí Minh là phải ngăn chặn tốc độ suy giảm tăng trưởng GDP, giữ vững nhịp độ phát triển kinh tế và bảo đảm an sinh xã hội.

Lê Minh Cược - Đảng bộ Quân khu 2 nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của chi bộ và đội ngũ đảng viên

Quán triệt Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 khóa X về nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên ở cơ sở, Đảng bộ Quân khu 2 đã và đang tập trung nỗ lực trước hết vào chi bộ và đội ngũ đảng viên.

THƯ GỬI BỘ BIÊN TẬP

Nguyễn Văn Dân - Mấy ý kiến về giáo dục ở nước ta trước yêu cầu hội nhập

Gần đây, giáo dục đang trở thành chủ đề tranh luận sôi nổi trên báo chí. Đứng trước yêu cầu phát triển đất nước, ngành giáo dục của Việt Nam đang phải gánh một trách nhiệm rất nặng nề, thậm chí có người còn cho rằng giáo dục là “lối đi duy nhất để Việt Nam thoát nghèo”.

THẾ GIỚI: VẤN ĐỀ - SỰ KIỆN

Nguyễn Minh - Tương lai của hệ thống tiền tệ thế giới

Hầu hết các cuộc thảo luận về nguyên nhân của khủng hoảng tài chính toàn cầu vừa qua đều nhắc đến việc cần thiết phải có một mô hình tài chính tiền tệ mới, phản ánh trung thực cục diện và “bàn cờ” kinh tế - chính trị thế giới thế kỷ XXI. Tuy nhiên, cụ thể nó sẽ như thế nào? Đồng đô-la Mỹ (USD) sẽ tiếp tục “thống trị” các giao dịch thương mại toàn cầu hay sẽ có thêm một hoặc nhiều đồng tiền khác trong rổ ngoại tệ thương mại thế giới?

Trần Khánh - Lợi ích chiến lược của Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản ở Đông Á trong những thập niên đầu thế kỷ XXI

Đông Á (bao gồm cả Đông - Bắc Á và Đông - Nam Á ) là một bộ phận trọng yếu của khu vực châu Á - Thái Bình Dương, nơi tập trung khoảng 65% GDP của thế giới, 55% giá trị thương mại toàn cầu, 50% tổng giá trị các nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài, đang được mệnh danh là “khu vực của thế kỷ XXI”. Hơn nữa, Đông Á không chỉ là nơi đang nổi lên xu hướng liên kết khu vực khá mạnh mẽ (như ASEAN, ASEAN + 1, ASEAN + 3 v.v..) mà còn là điểm giao thoa, đan xen lợi ích chiến lược của các nước lớn trong đó có Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản. Những năm gần đây, sự trỗi dậy và gia tăng nhanh chóng ảnh hưởng của những nước này đã làm tăng tầm quan trọng của Đông Á trong chiến lược khu vực và toàn cầu của các nước lớn.

Đỗ Sơn Hải - Những rào cản đối với chính sách đối ngoại cởi mở của Tổng thống B.Ô-ba-ma

Tám năm qua, cộng đồng quốc tế đều quá quan ngại chính sách đơn phương tới mức "ngạo mạn" của chính quyền Bu-sơ. Chính quyền mới của Tổng thống B.Ô-ba-ma với rất nhiều lời hứa "thay đổi" đang thu hút sự quan tâm, kỳ vọng, xen lẫn hoài nghi của hầu hết các quốc gia trên thế giới. Chính sách của vị tân Tổng thống sẽ có những đổi thay gì để minh chứng cho rất nhiều điều "hứa hẹn" trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng lần này? Nước Mỹ sẽ có những chuyển biến thật sự ra sao dưới chính quyền Ô-ba-ma?