Pa-ki-xtan sau bầu cử: Thách thức còn ở phía trước

Ngày 18-2, người dân Pa-ki-xtan đã đi bỏ phiếu bầu Quốc hội mới trong một cuộc tổng tuyển cử bị đình hoãn sau cái chết của cựu Thủ tướng B. Bút-tô. Những người ủng hộ các phe đối lập hy vọng chiến thắng giành được trong cuộc bầu cử sẽ hoàn tất quá trình chuyển đổi ở Pa-ki-xtan từ thể chế lãnh đạo quân sự sang chính quyền dân sự .

Bầu cử trong căng thẳng

Ngày 17-2, một ngày trước khi diễn ra cuộc bỏ phiếu, cả Đảng Nhân dân Pa-ki-xtan (PPP) của cố Thủ tướng B. Bút-tô, Đảng đang dẫn đầu trong các cuộc thăm dò ý kiến, và Đảng Liên đoàn Hồi giáo Pa-ki-xtan-N (PML-N) của cựu Thủ tướng N. Sa-ríp đều bày tỏ lo ngại về việc sẽ có gian lận trong bầu cử. Thậm chí, ông A-síp A-li Da-đa-ri, chồng bà Bút-tô, người kế vị chức Chủ tịch Đảng PPP còn de doạ sẽ tổ chức các cuộc xuống đường phản đối nếu xảy ra việc gian lận phiếu bầu. Ngay trước thềm tổng tuyển cử, bạo lực diễn ra cũng đã cướp đi mạng sống của gần 40 người và làm bị thương 90 người khác tại Pa-ra-chi-na, thuộc khu vực Tây Bắc Pa-ki-xtan.

Chính vì thế, dù có gần 81 triệu cử tri đủ điều kiện đăng ký bỏ phiếu (trong các cuộc bầu cử gần đây, số cử tri Pa-ki-xtan đi bỏ phiếu rất thấp. Chẳng hạn như chỉ có khoảng 40% cử tri tham gia vào cuộc tổng tuyển cử năm 2002), nhưng nỗi lo sợ về an ninh và các cuộc bạo động, khủng bố đã khiến cho việc bầu cử được tiến hành khá chậm chạp ngay cả ở các thành phố lớn, bất chấp sự hiện diện của 80 nghìn binh sĩ, gần 400 nghìn cảnh sát và lực lượng bán quân sự trên các đường phố trong cả nước.

Lộ diện thắng, bại

Theo các phương tiện truyền thông địa phương, có hơn 40 đảng tham gia cuộc bầu cử. Kết quả bầu cử cho thấy, phần thắng hoàn toàn thuộc về phe đối lập. Trong đó, Đảng PPP dẫn đầu với 87 ghế. Tiếp theo là Đảng PML-N với 65 ghế. Còn Đảng Liên đoàn Hồi giáo Pa-ki-xtan-Q (PML-Q) và liên minh ủng hộ Tổng thống Mu-sa-ráp chỉ giành được tổng cộng 57 ghế. Số ghế còn lại thuộc về các đảng nhỏ và ứng cử viên độc lập.

Ngay sau khi kết quả được công bố, Đảng PML-Q đã thừa nhận thất bại “với một trái tim cởi mở” vì “đó là quyết định của nhân dân”, Người phát ngôn của PML-Q, ông Ta-rít A-dem nói. Còn Chủ tịch PML-Q, Chau-đry Su-rát Hút-sa-in (Chaudhry Shujaat Hussain), thì cam kết “chúng tôi sẽ ngồi cùng ghế với các đảng đối lập” trong Quốc hội mới.

Khó khăn còn ở phía trước

Được biết, Quốc hội Pa-ki-xtan có 342 ghế, nhưng chỉ có 272 ghế được đưa ra bầu. Ngay cả vị trí Tổng thống cũng không phải bầu lại trong lần này. Và vì không một đảng nào chiếm đa số quá bán nên khả năng liên minh để thành lập Chính phủ mới là điều khó tránh khỏi. Hiện Đảng PML-Q đang mở ngỏ khả năng tham gia một liên minh chiếm đa số trong Quốc hội mới, không loại trừ khả năng là Đảng PPP. Trong khi đó, cả Đảng PML-N và Đảng PPP đều chưa phát đi bất cứ một tín hiệu gì chứng tỏ sẽ bắt tay với nhau.

Giới quan sát cho rằng, dù Tổng thống Mu-sa-ráp không tham gia tranh cử lần này, nhưng sự thất bại của những người ủng hộ sẽ khiến vị trí của ông thêm lung lay. Và một khi 2 đảng đối lập chính liên kết lại, chắc chắn ông Mu-sa-ráp sẽ phải đối mặt với không ít khó khăn. Đặc biệt, nếu có 2/3 số ghế tại Quốc hội mới, các đảng đối lập sẽ đủ khả năng để luận tội và phế truất ông Mu-sa-ráp nếu họ muốn hoặc thấy cần thiết.

Trước đó, khi bỏ phiếu tại Ra-oan-pin-đi, Tổng thống Pa-ki-xtan nói rằng sẽ chấp nhận kết quả cuộc bầu cử, và sẽ hợp tác với Chính phủ mới, dù ai hay đảng nào thắng đi chăng nữa.

Việc liên minh nào sẽ giữ vị trí kiểm soát Quốc hội hay Chính phủ Pa-ki-xtan sẽ được quyết định trong vài ngày tới. Vấn đề quan trọng hơn cả là việc chính phủ mới sẽ lãnh đạo đất nước này ra sao khi mà bạo lực đẫm máu vẫn xảy ra và ngày càng có nguy cơ nhiều hơn do các lực lượng khủng bố họat động thường xuyên hơn. Ngay cả một số nơi vốn đã ổn định ở khu vực biên giới Tây Bắc Pa-ki-xtan nay cũng xuất hiện các cuộc tấn công liều chết. Bên cạnh đó, đời sống khó khăn của người dân, nền kinh tế chưa phát triển cũng là những vấn đề thách thức tới quyền lực của những nhà lãnh đạo tại quốc gia Nam Á này…