Động đất ở Nhật sẽ tác động xấu đến kinh tế thế giới

TCCSĐT - Trận động đất kèm sóng thần khủng khiếp ở Nhật Bản đang đẩy nước này vào cuộc suy thoái và khủng hoảng nợ mới, làm chậm tốc độ phục hồi kinh tế toàn cầu và đe dọa một vòng xoáy bất ổn tài chính quốc tế mới. 

Nhật Bản đang phải gồng mình khắc phục hậu quả nặng nề của trận động đất kèm sóng thần khủng khiếp nhất trong vòng 140 năm trở lại đây. Sức mạnh kinh tế của nước này khiến không ít người ảo tưởng nó sẽ nhanh chóng giải quyết vấn đề, và, trong chừng mực nào đó, việc tái thiết sẽ "kích cầu" kinh tế Nhật, kéo theo kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, thực tế ít lạc quan hơn nhiều.

Các số liệu thống kê chính thức công bố ngay trước ngày xảy ra động đất cho thấy các chỉ số kinh tế của Nhật Bản trong quý tư năm 2010 đã xấu hơn nhiều so với dự báo trước đó. Lần đầu tiên sau 4 quý tăng trưởng, GDP quý 4-2010 bắt đầu âm, báo hiệu một sự suy giảm mới trong tiến trình kinh tế nước này. Sức phá hủy của trận động đất kèm sóng thần làm tê liệt hệ thống kinh tế quốc dân Nhật Bản, đẩy các chỉ số kinh tế tồi tệ thêm. Ngay từ lúc này, hầu hết các chuyên gia kinh tế đều khẳng định GDP quý một năm nay không những không được cải thiện, mà còn lún sâu hơn quý tư năm ngoái. Với hai quý âm liên tiếp, Nhật Bản chính thức bước vào pha suy giảm. Trong tình trạng đó, thật khó huy động được những nguồn lực cần thiết, nhất là nguồn lực tài chính, để khắc phục hậu quả thiên tai nghiêm trọng này.

Chưa hết, các khoản nợ của Nhật Bản hiện đã vượt quá con số 200% GDP. So với quy mô của nền kinh tế Nhật, khoản nợ này biến tất cả các khoản nợ của các nước bên bờ vực phá sản ở châu Âu thành "chuyện nhỏ". Nói cách khác, Chính phủ Nhật đang không có tiền. Khả năng vay mượn cũng sẽ giảm đi nhanh chóng bởi sau trận động đất, chắc chắn các tổ chức đánh giá tín nhiệm quốc tế sẽ đánh sụt chỉ số năng lực trả nợ của Nhật Bản xuống đáng kể. Ngân hàng trung ương sẽ không thể làm đuợc gì hơn cho Chính phủ và các công ty tư nhân vì họ không thể hạ lãi suất cơ bản được nữa (lãi suất này hiện xấp xỉ bằng zê-rô). Điều duy nhất có thể làm là giảm tỷ giá đồng yên so với đô la Mỹ để tăng năng lực cạnh tranh quốc tế của các nhà xuất khẩu Nhật. Như vậy, sau khu vực đồng ơ-rô, trên thế giới đang hình thành một vùng xoáy bất ổn tài chính nghiêm trọng khác - Nhật Bản.

Sức mua của người dân Nhật cũng sẽ giảm sút đáng kể. Một bộ phận lớn dân chúng bỗng dưng mất nhà cửa, xe hơi, tàu bè, đồ đạc,… Với bản tính cần kiệm, người Nhật sẽ sống thu mình lại, tích cóp dành dụm cho đến khi phục hồi được những gì đã mất. Điều đó đi ngược với mong muốn của các nhà kinh tế muốn kích cầu để nền kinh tế trở nên năng động hơn.

Quy mô chi trả bảo hiểm sau động đất lớn đến nỗi ngành bảo hiểm thế giới có thể sẽ sa vào một cuộc khủng hoảng trầm trọng, nhất là mới chỉ cách đây chưa lâu, các công ty bảo hiểm quốc tế vừa phải chi trả những khoản khổng lồ ở châu Âu và Niu Di-lân. Cơn sóng thần từ Nhật Bản sẽ khiến các nhà bảo hiểm và tái bảo hiểm châu Âu và Mỹ chao đảo. Họ sẽ còn chao đảo hơn khi các cổ đông, thất vọng với kết quả kinh doanh của các công ty bảo hiểm, quyết định rút vốn, buộc các công ty này phải bán tháo các tài sản tài chính đang nắm giữ (cổ phiếu, trái phiếu,…), kéo theo một cuộc sụt giảm khổng lồ trên thị trường chứng khoán thế giới.

Sự đình đốn của công nghiệp Nhật Bản, một trong ba trung tâm kinh tế của thế giới, sau động đất sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến toàn bộ nền kinh tế thế giới. Thêm nữa, các sự cố ở các nhà máy điện hạt nhân đang khiến người ta đặt dấu hỏi với sự an toàn của công nghệ hạt nhân dân dụng. Nhiều nước sẽ tiếp tục quay lưng lại với năng luợng hạt nhân. Những nước tiếp tục sử dụng nguồn năng lượng này sẽ đặt yêu cầu cao hơn cho an toàn hạt nhân, đồng nghĩa với tăng thêm chi phí đầu vào, kéo giá thành gia tăng. Dầu thô và than đá sẽ được dịp tăng theo, biến sự thiếu hụt hiện tại thành vấn đề lớn cho các nhà sản xuất trên toàn thế giới.

Trận động đất kèm sóng thần khủng khiếp ở Nhật Bản không chỉ gây ra những hậu quả khủng khiếp về người và của cho nước Nhật, mà còn khiến nền kinh tế thế giới rúng động, làm chậm quá trình phục hồi sau khủng hoảng trên phạm vi toàn cầu./.