Vấn đề Brexit: Khởi đầu của chặng đường chông gai

Những trọng trách mà bà May cùng bộ máy điều hành đất nước sẽ phải vượt qua ngày càng chồng chất khi vẫn còn đó hàng loạt cảnh báo về hậu quả kinh tế và chính trị Anh sẽ hứng chịu, mà các nhà phân tích đưa ra hàng ngày, hay những “cái giá phải trả” cho việc rời “mái nhà chung” mà các nhà lãnh đạo EU liên tục “nhắc nhở”. Cho tới nay, bà T. May vẫn chưa cho biết thời gian chính xác khởi động tiến trình đàm phán cũng như cách thức mà chính phủ của bà sẽ tiếp cận “vùng trời” không còn đặc quyền sau khi chia tay EU. Bà cũng tiết lộ rất ít về chiến lược của mình, hầu hết là những mong muốn chung chung như một thỏa thuận tự do thương mại, duy trì hợp tác an ninh, lấy lại quyền kiểm soát nhập cư và quyền tự chủ đối với luật pháp của nước mình. Chính phủ của bà T. May sẽ phải vừa cật lực làm việc trên các bàn đàm phán nhằm đạt thỏa thuận về các điều kiện “chia tay” trong khi vẫn phải cân nhắc kỹ lưỡng định hình quan hệ giữa quốc gia này với liên minh EU trong tương lai. Một mặt gửi đi thông điệp về những lĩnh vực có thể hợp tác với EU trong tương lai, song mặt khác, Chính phủ Anh cũng chuẩn bị cho kịch bản rời khối mà không có một thỏa thuận hợp tác nào, một viễn cảnh mà các nhà lãnh đạo kinh tế ví như “ngã xuống vách núi”. Hồi tháng trước, một nguồn tin từ Chính phủ Anh cho biết đội ngũ trợ lý của bà T. May vẫn đang nghiên cứu báo cáo từ các bộ, ban, ngành, làm dấy lên nghi vấn liệu đội ngũ của bà đã sẵn sàng cho tiến trình đàm phán hay chưa.

Về đối nội, bà T. May sẽ phải hết sức khéo léo ngay trong những ngày đầu của tiến trình đàm phán dự kiến kéo dài hai năm hoặc có thể hơn với vô vàn “rủi ro” và “mối đe dọa tiềm tàng”, vốn được nhận định là “hóc búa nhất” kể từ Chiến tranh thế giới thứ hai. Ngay cả khi ngày chính thức kích hoạt Điều khoản 50 của Hiệp ước Lisbon để đưa Anh ra khỏi EU còn chưa được xác định cụ thể, chính trường Anh đã đầy u ám khi Scotland và đảng phái lớn nhất ở Bắc Ireland tiếp tục nỗ lực vận động tách khỏi Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland.

Ngày 13-3 đánh dấu chiến thắng của Thủ tướng Anh Theresa May khi bà đã lần lượt vượt qua những đe dọa phản đối từ lưỡng viện để có được sự đồng thuận của các nghị sĩ, cho phép bà kích hoạt quá trình đàm phán Brexit bất kỳ lúc nào. Điều này cho thấy 8 tháng kể từ ngày nhậm chức thủ tướng, thay thế người tiền nhiệm David Cameron, bà T. May vẫn đang trải qua những ngày yên bình với sự ủng hộ tuyệt đối từ đảng Bảo thủ cầm quyền và những lợi thế có được từ một nền kinh tế không nhiều biến động như dự đoán, cùng với sự gia tăng tư tưởng phản đối EU. Tuy mọi dự đoán về một nền kinh tế bất ổn sau khi người Anh bỏ phiếu rời EU đã không thành hiện thực, nhưng vẫn còn nhiều hoài nghi bao trùm “xứ sở sương mù” khi các cuộc đàm phán vẫn chưa chính thức diễn ra. Bà T. May lên kế hoạch hai năm đàm phán và đạt thỏa thuận thương mại mới, song vẫn có các ý kiến chuyên gia cho rằng, tiến trình đàm phán sẽ có thể kéo dài hơn hai năm. Những cam kết chi trả cho ngân sách EU với khoản tiền được các quan chức EU ước tính lên tới 60 tỷ euro theo dự kiến sẽ là điều khoản đàm phán đầu tiên và hóc búa nhất trong tiến trình thương lượng./.