Quốc hội 2007 - Một năm nhiều sự kiện

Trong “Biên niên công tác” năm 2007, Quốc hội có đến hàng trăm loại công việc khác nhau, phong phú, đa dạng, sinh động và “bắt mắt” như hoa quả mùa xuân. Hầu như việc nào cũng thu hút lòng người, việc nào cũng có quan hệ máu thịt với cử tri và việc nào cũng có độ phức tạp rất cao. Bởi vậy sẽ không có gì lạ khi cử tri yêu cầu đại biểu Quốc hội phải có tầm trí tuệ cao và tinh thần trách nhiệm lớn lao. Nhân tất niên, xin được điểm qua một số việc được coi là trọng tâm, quan trọng nhất trong năm.

1- Luật định và đã trở thành nền nếp, thành “thông lệ” cứ 5 năm đất nước ta lại bầu Quốc hội khóa mới. Sau 8 tháng chuẩn bị khẩn trương, chu đáo, ngày 20 tháng 5 năm 2007, 99,64% cử tri ở 83.219 tổ bầu cử trong cả nước với niềm tin và trách nhiệm đã chọn lựa và bầu được 493 đại biểu tiêu biểu của Quốc hội khóa XII. Quốc hội khóa XII có khá nhiều nét điển hình: 95,94% số đại biểu có trình độ từ đại học trở lên, đây là con số kỷ lục chưa từng có; đại biểu tái cử không chỉ khóa XI mà nhiều khóa trước chiếm tới 30,02%; đại biểu là người dân tộc thiểu số 17,65% (cao hơn khóa XI 0,38%); đại biểu có tôn giáo 2,84%, trong đó số đại biểu có chức sắc chiếm 1,22%; đại biểu đại diện cho “binh chủng” báo chí chiếm 1,01% (dự kiến 0,8%) trong đó có Tổng biên tập Báo Nhân Dân; Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản; Tổng giám đốc Đài truyền hình Việt Nam; Tổng giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam và Phó Tổng giám đốc Thông tấn xã Việt Nam…

Tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XII đã đồng tâm thống nhất đánh giá, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa này đã đạt được những thắng lợi to lớn và có ý nghĩa sâu sắc, khẳng định niềm tin của nhân dân vào đường lối đổi mới toàn diện, đúng đắn của Đảng; tiếp tục thể hiện truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, đồng lòng của toàn dân tộc và là kết quả tất yếu của quá trình dân chủ hóa đời sống xã hội của đất nước ta phù hợp với xu thế phát triển của thời đại... Theo nhiều ý kiến của đông đảo cử tri thì đại biểu Quốc hội khóa XII có trình độ học vấn cao, đại diện cho hầu hết các tầng lớp nhân dân, các vùng miền, các giới và với ý thức trách nhiệm cao nên đã sớm “nhập cuộc”, rút ngắn thời gian “tìm hiểu”.

Nhân dịp xuân Mậu Tý sắp tới, xin được thông tin thêm là: Quốc hội từ Khóa I đến khóa X có 255 đại biểu được sinh vào năm Tý. Quốc hội khóa XI có 36 đại biểu “cầm tinh” con vật đứng đầu giáp, trong đó có 3 đại biểu sinh năm Bính Tý - 1936, 28 đại biểu sinh năm Mậu Tý - 1948 và 5 đại biểu sinh năm Canh Tý - 1960. Quốc hội khóa XII có 23 đại biểu sinh năm Tý, trong đó 1 đại biểu sinh năm Bính Tý - 1936, 5 đại biểu sinh năm Mậu Tý - 1948, 15 đại biểu sinh năm Canh Tý - 1960 và 2 đại biểu sinh năm Nhâm Tý - 1972. Trong 12 khóa Quốc hội có một khóa được bầu vào năm Tý, đó là khóa II, bầu ngày 8 tháng 5 năm Canh Tý - 1960.

2- Thông lệ, một năm Quốc hội họp hai kỳ (kỳ giữa năm và kỳ cuối năm), nhưng vào những năm bầu cử đại biểu Quốc hội khóa mới như năm 2007, Quốc hội phải họp ba kỳ (kỳ họp cuối cùng của khóa trước và hai kỳ họp của khóa mới). Trong ba kỳ họp thì hai kỳ có tính chất đặc biệt. Kỳ họp cuối cùng của khóa trước nhằm tổng kết toàn bộ hoạt động cả nhiệm kỳ của Quốc hội, của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội và các cơ quan phục vụ Quốc hội. Vì vậy thời gian chuẩn bị cho kỳ họp là khá dài và nội dung của kỳ họp này là khá nặng và rất quan trọng. Kỳ họp thứ nhất của khóa mới, tuy chưa phải quyết định nhiều vấn đề kinh tế - xã hội và xây dựng pháp luật, nhưng có một nội dung cực kỳ hệ trọng chiếm 80% thời gian của kỳ họp, đó là việc quyết định hình thành bộ máy Nhà nước nhiệm kỳ mới và quyết định nhân sự cấp cao trong bộ máy đó…

- Báo cáo tổng kết nhiệm kỳ Quốc hội khóa XI được đúc rút từ 77 báo cáo thành phần gồm báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, 8 báo cáo của các Ủy ban và Hội đồng dân tộc, 3 báo cáo của các Ban (Công tác đại biểu, Công tác Lập pháp và Dân nguyện); báo cáo của Văn phòng Quốc hội và 64 báo cáo của các Đoàn đại biểu Quốc hội địa phương. Tại kỳ họp cuối cùng, Quốc hội khóa XI đã đánh giá tổng quát với sự nhất trí rất cao rằng: Hoạt động lập pháp được đẩy mạnh, số lượng, chất lượng các đạo luật được nâng lên. Hoạt động giám sát đã hướng vào trọng tâm, có nhiều đổi mới cả về nội dung và hình thức, kết quả bước đầu rất tích cực. Việc quyết định các vấn đề trọng đại của đất nước thực chất hơn. Hoạt động ngoại giao nghị viện được mở rộng và tăng cường. Phương thức làm việc ngày càng phát huy dân chủ, được nhân dân quan tâm, tin tưởng… Quốc hội đã rút ra 7 bài học kinh nghiệm, trong đó có hai bài học luôn luôn có ý nghĩa “nguyên tắc và thời sự”, đó là “Mọi hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội phải bám sát đường lối đổi mới toàn diện của Đảng…” và “Việc ban hành được nhiều luật, pháp lệnh là rất quan trọng, nhưng điều quan trọng hơn là luật, pháp lệnh phải có chất lượng cao, phù hợp với thực tiễn, bảo đảm tính khả thi và sớm đi vào cuộc sống” (trong nhiệm kỳ, Quốc hội khóa XI đã thông qua được 84 luật, bộ luật, gấp 2 lần khóa X; thông qua 15 Nghị quyết có chứa quy phạm pháp luật; Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua được 34 pháp lệnh).

- Về quyết định bộ máy và nhân sự cấp cao của Nhà nước, do được chuẩn bị theo một quy trình khoa học, chặt chẽ, công phu, dân chủ và được tiến hành đúng luật định nên đã nhanh chóng đạt được sự thống nhất rất cao trong Quốc hội. Cơ cấu tổ chức của Chính phủ tinh gọn hơn, tổ chức các bộ, cơ quan ngang bộ theo hướng quản lý đa ngành, đa lĩnh vực, phù hợp với tiến trình cải cách hành chính và yêu cầu quản lý trong giai đoạn mới. Các chức danh trong bộ máy Nhà nước được bầu, được phê chuẩn về cơ bản đáp ứng được các tiêu chuẩn, yêu cầu đề ra, có đủ điều kiện gánh vác trọng trách được giao và đã được “trẻ hóa” một bước. Thực tế “vận hành” cho thấy bộ máy đã sớm thể hiện tính hiệu lực và hoạt động bước đầu có hiệu quả hơn.