Nâng cao hiệu lực, hiệu quả của đối thoại chính sách phát triển đô thị

Diễn đàn đô thị Việt Nam được thành lập và đi vào hoạt động theo biên bản ghi nhớ năm 2003, với mục tiêu thúc đẩy trao đổi chia sẻ kinh nghiệm và kiến thức giữa các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức khoa học, nghề nghiệp, các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức và cá nhân thuộc các thành phần kinh tế, các nhà tài trợ nhằm đóng góp tích cực vào việc xây dựng và thực hiện các chính sách về quản lý và phát triển đô thị, thực hiện Chiến lược toàn diện về tăng trưởng, xóa đói giảm nghèo và nâng cao hiệu quả các hoạt động quản lý và phát triển đô thị ở Việt Nam.

Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Kinh tế Trung ương, TS. Phạm Xuân Đương cho rằng, sau gần 30 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, các đô thị ở Việt Nam có sự chuyển biến tích cực. Hệ thống đô thị quốc gia được mở rộng và phát triển tại các vùng, miền dọc theo các hành lang kinh tế - kỹ thuật quốc gia, quốc tế quan trọng. Các đô thị mới phát triển mạnh, góp phần tạo nên các thị trường và quỹ nhà đô thị, giải quyết việc làm, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân đô thị… Hệ thống chính sách về phát triển đô thị ngày càng hoàn thiện, giúp các địa phương chủ động ban hành theo thẩm quyền về quy hoạch xây dựng vùng tỉnh, vùng huyện, các quy hoạch chung, quy chế quản lý kiến trúc quy hoạch làm cơ sở đầu tư xây dựng và phát triển đô thị ở địa phương. Hệ thống đô thị tạo sự liên kết, hình thành các cực tăng trưởng và phát triển của các vùng, miền và các trục hành lang kinh tế, hỗ trợ các khu vực khác. Kiến trúc cảnh quan đô thị được quan tâm đầu tư. Hệ thống công trình hạ tầng đô thị được đầu tư xây dựng, cải tạo và phát triển khá nhanh… Tuy nhiên, quá trình phát triển của đô thị Việt Nam còn nhiều hạn chế. Đó là tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của các đô thị còn thấp, chưa phát huy hết tiềm năng của đô thị. Quy hoạch đô thị, định hướng và phân kỳ đầu tư phát triển còn nhiều bất cập, chưa coi trọng đổi mới và nâng cao chất lượng đô thị. Năng lực của chính quyền đô thị còn bất cập, chưa theo kịp thực tế. Nguyên nhân của tình trạng trên ngoài những yếu tố khách quan do khủng hoảng kinh tế, xuất phát điểm thấp, yếu tố chủ quan còn là chiến lược phát triển đô thị chưa hoàn thiện ở tầm vĩ mô để làm cơ sở cho việc hoạch định chính sách. “Đô thị hóa là quy luật phát triển của xã hội. Quá trình đô thị hóa của Việt Nam sẽ tiếp tục với tốc độ nhanh trong vòng 10 - 15 năm nữa, đòi hỏi Việt Nam phải sớm nhìn nhận và hoạch định các chính sách để phát huy được vai trò của đô thị, đồng thời hạn chế những mặt trái phát sinh trong quá trình phát triển”, TS. Phạm Xuân Đương nhấn mạnh.

Tại hội nghị, TS. Phạm Xuân Đương nêu lên một số định hướng xây dựng các chính sách phát triển đô thị, đó là: xây dựng các mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng của đô thị phải gắn liền với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của cả nước trong từng giai đoạn; xây dựng và phát triển đô thị gắn liền với các chính sách tái cơ cấu nền kinh tế; hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, và thực hiện ba khâu đột phá được nêu trong Nghị quyết Đại hội XI của Đảng; đổi mới cơ chế, chính sách, nâng cao chất lượng quản lý quy hoạch phát triển đô thị; phát triển hài hòa khu vực đô thị và nông thôn, tạo điều kiện rút ngắn khoảng cách khu vực nông thôn - thành thị; xây dựng chính sách phát triển đô thị cần gắn với việc tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại, đồng thời kế thừa những giá trị di sản văn hóa của Việt Nam; phân cấp xây dựng ban hành các chính sách phát triển đô thị và xử lý các vi phạm chính sách phát triển đô thị; xây dựng tổ chức, bộ máy nâng cao năng lực chính quyền đô thị, đào tạo nguồn nhân lực phát triển đô thị; đẩy mạnh hợp tác quốc tế, ứng dụng khoa học và công nghệ trong xây dựng và hiện đại hóa đô thị.

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh: trong những năm qua, Bộ Xây dựng là cơ quan thường trực của Diễn đàn đô thị Việt Nam. Với những đóng góp hiệu quả và tích cực thông qua các hoạt động phong phú, đa dạng, Diễn đàn đô thị Việt Nam trở thành cầu nối không thể thiếu giữa Chính phủ Việt Nam và các đối tác phát triển, cũng như các bên liên quan trong công cuộc xây dựng phát triển hệ thống đô thị quốc gia. Có thể nói, đô thị trở thành động lực để phát triển kinh tế ở nước ta, là hạt nhân thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Đô thị Việt Nam có bước phát triển mạnh cả về số lượng và chất lượng, quy mô, các đô thị lớn đóng góp từ 70% - 75% GDP cả nước. Sự gia tăng của đô thị đồng thời là thách thức trong việc bảo đảm hạ tầng, cân đối nguồn lực, nếu không sẽ xảy ra tình trạng quá tải, người dân phải sống trong điều kiện khó khăn về nhà ở, hạ tầng đô thị.

Kế hoạch Chiến lược của Diễn đàn đô thị Việt Nam giai đoạn 2014 - 2020 Tầm nhìn: Diễn đàn đô thị Việt Nam sẽ trở thành một tổ chức quan trọng trong việc hỗ trợ ra quyết định và chuyển tải các thông tin liên quan đến quản lý và phát triển đô thị từ chính phủ tới các nhóm quan tâm và ngược lại, nhằm nâng cao chất lượng, đáp ứng và thực hiện các quy định về quy hoạch và quản lý đô thị. Sứ mệnh: thúc đẩy đối thoại nhằm chia sẻ kinh nghiệm và kiến thức giữa các tổ chức chính phủ, các hiệp hội, các tổ chức khoa học, đào tạo chuyên ngành, các tổ chức phi chính phủ, cá nhân thuộc mọi khu vực kinh tế cũng như các tổ chức tài trợ với mục đích tích cực đóng góp vào công tác xây dựng và thực hiện chính sách về quản lý và phát triển đô thị, nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý, phát triển đô thị tại Việt Nam. Vai trò và chức năng: bao gồm đối thoại chính sách, chia sẻ kiến thức, quản lý thông tin, đề xuất chính sách. Các nguyên tắc chỉ đạo: gồm 7 nguyên tắc chính. Các lĩnh vực chiến lược và hành động chính: quản lý tổ chức (mô hình QUANGO), tài chính tự lực và bền vững, phân loại thành viên và các nhóm chuyên đề, phát triển thành viên, hợp tác và đối tác, hoạt động trong nước và vươn ra quốc tế, các hoạt động và sự kiện diễn đàn. Hướng dẫn chiến lược lập kế hoạch hành động: tổ chức hội nghị, hội thảo, dự kiến tổ chức 2 hội nghị lớn đều đặn diễn ra vào tháng 5 và tháng 11 hằng năm…

Chiều cùng ngày, các đại biểu tiếp tục thảo luận những vấn đề liên quan đến việc đẩy mạnh vai trò của các đối tác và các bên liên quan trong đối thoại chính sách phát triển đô thị; về Diễn đàn đô thị Việt Nam trước những cơ hội và thách thức mới…/.