Nông nghiệp Nông dân Nông thôn

Những giải pháp chủ yếu thúc đẩy phát triển mô hình nông thôn mới trên địa bàn tỉnh đồng tháp

Lê Vĩnh Tân Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp
15:34, ngày 25-10-2011
TCCS - Xây dựng nông thôn mới là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước với mục tiêu cốt lõi làm đổi mới diện mạo nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân ở nông thôn. Chủ trương này là một trong những động lực quan trọng nhất để Đồng Tháp, một tỉnh nông nghiệp, phần lớn người dân làm nghề nông, sống ở khu vực nông thôn đẩy nhanh tốc độ và chất lượng phát triển kinh tế - xã hội, phấn đấu trở thành tỉnh có mức tăng trưởng khá của khu vực đồng bằng sông Cửu Long và cả nước trong thời gian tới.
Nhận thức đúng, kết quả khả quan

Quán triệt chủ trương của Đảng, Nhà nước về xây dựng nông thôn mới, Đảng bộ và chính quyền tỉnh Đồng Tháp xác định đây là nhiệm vụ quan trọng và có ý nghĩa quyết định đến quá trình phát triển nông thôn toàn diện, bền vững. Phương thức xây dựng nông thôn mới được xác định là: xây dựng các xã theo tiêu chí nông thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội từng bước hiện đại, tạo nền tảng thúc đẩy phát triển nông nghiệp, tiểu, thủ công nghiệp và dịch vụ ở nông thôn; chuyển dịch cơ cấu lao động; bảo vệ môi trường sinh thái; quan tâm đúng mức các vấn đề xã hội nhằm nâng cao dân trí, giữ gìn phong tục, tập quán, bản sắc văn hóa của địa phương; bảo đảm an ninh, trật tự, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội. Căn cứ vào nguồn lực, xây dựng kế hoạch, xác định lộ trình thực hiện, vừa đáp ứng yêu cầu phát triển toàn diện, vừa tập trung đầu tư có trọng tâm cho các xã được chọn làm điểm xây dựng nông thôn mới, từ đó phát huy những nhân tố mới, rút ra những bài học kinh nghiệm để nhân rộng mô hình, áp dụng cho các xã khác trong tỉnh.

Những năm qua, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Đồng Tháp đã tập trung phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn và đạt được nhiều kết quả tương đối toàn diện. Nông nghiệp tiếp tục phát triển với tốc độ cao. Do đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp và cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa nên năng suất, chất lượng, hiệu quả trong sản xuất tăng. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn được cải thiện, bộ mặt nông thôn ngày càng đổi mới theo hướng văn minh, hiện đại, tiếp cận dần với mô hình nông thôn mới mà Chính phủ đề ra.

Trong tổng số 119 xã trên địa bàn Đồng Tháp, có 18 xã đạt tiêu chí quy hoạch và phát triển theo quy hoạch; 1 xã đạt tiêu chí về giao thông; 24 xã đạt tiêu chí về thủy lợi; 95 xã đạt tiêu chí về điện; 6 xã đạt tiêu chí về trường học; 23 xã đạt tiêu chí về chợ nông thôn; 94 xã đạt tiêu chí về bưu điện; 5 xã đạt tiêu chí nhà ở nông thôn; 8 xã đạt tiêu chí về thu nhập; 66 xã đạt tiêu chí về hộ nghèo; 15 xã đạt tiêu chí về cơ cấu lao động; 94 xã đạt tiêu chí về hình thức tổ chức sản xuất; 35 xã đạt tiêu chí về giáo dục; 92 xã đạt tiêu chí về y tế; 98 xã đạt tiêu chí về văn hóa; 4 xã đạt tiêu chí về môi trường; 68 xã đạt tiêu chí về hệ thống tổ chức chính trị - xã hội vững mạnh; 106 xã đạt tiêu chí về an ninh, trật tự xã hội; không có xã nào đạt tiêu chí về cơ sở vật chất văn hóa. Trong đó, xã đạt nhiều tiêu chí nhất là Vĩnh Thạnh, huyện Lấp Vò (14 tiêu chí).

Bên cạnh những kết quả bước đầu đáng ghi nhận, nhìn chung kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội ở địa bàn nông thôn của tỉnh vẫn còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu xây dựng nông thôn mới, đời sống của một bộ phận nhân dân còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo ở nhiều địa phương còn cao, chênh lệch về thu nhập giữa khu vực nông thôn và thành thị có xu hướng gia tăng. Những bất cập này, đang đặt ra cho tỉnh cần sớm đầu tư xây dựng nông thôn mới. Để giải quyết các vấn đề trên, đòi hỏi phải có sự phấn đấu quyết liệt của các ngành, các cấp, sự ủng hộ, đồng thuận của các tầng lớp nhân dân tại địa bàn nông thôn, đồng thời cần có nguồn vốn lớn, nguồn nhân lực chất lượng từ tầm quản lý, điều hành cho đến tổ chức thực hiện.

Những giải pháp chủ yếu thúc đẩy phát triển mô hình nông thôn mới ở Đồng Tháp

Quán triệt và thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng về xây dựng nông thôn mới: "Triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới phù hợp với đặc điểm cụ thể từng vùng theo các bước đi cụ thể, vững chắc trong từng giai đoạn; giữ gìn và phát huy những truyền thống văn hóa tốt đẹp của nông thôn Việt Nam. Đẩy mạnh xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn. Tạo môi trường thuận lợi để khai thác mọi khả năng đầu tư vào nông nghiệp và nông thôn, nhất là đầu tư của doanh nghiệp nhỏ và vừa", Đảng bộ Đồng Tháp tích cực phấn đấu thực hiện xây dựng nông thôn mới, với những tiêu chí cụ thể: tập trung cho 30 xã điểm hoàn thành về cơ bản các tiêu chí, vừa làm, vừa rút kinh nghiệm cho những giai đoạn tiếp theo. Đối với các xã còn lại, phấn đấu đạt ít nhất 50% số tiêu chí, tập trung các tiêu chí có nhu cầu bức thiết, có nhiều khả năng, điều kiện hoàn thành, như quy hoạch, điện, bưu điện, hình thức tổ chức sản xuất, giáo dục, y tế, văn hóa, môi trường, an ninh, trật tự xã hội, xây dựng hệ thống tổ chức chính trị - xã hội. Ngoài ra, tùy vào điều kiện cụ thể của địa phương, các xã phấn đấu đạt thêm ít nhất 2 tiêu chí khác.

Để đạt được các chỉ tiêu trên, tỉnh đã chỉ đạo các cấp, các ngành khẩn trương xây dựng chương trình hành động, kế hoạch thực hiện với hệ thống các giải pháp cụ thể. Trong đó, cần tập trung vào một số vấn đề trọng tâm sau đây:

Thứ nhất, tập trung vận động tuyên truyền sâu rộng trong toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân về xây dựng nông thôn mới. Các ngành, địa phương cần phát động sâu rộng cuộc vận động trong cán bộ, đảng viên và nhân dân về xây dựng Chương trình nông thôn mới. Trong công tác này, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể khác giữ vai trò nòng cốt trong công tác tuyên truyền, vận động cho đoàn viên, hội viên, người dân nông thôn, cộng đồng doanh nghiệp tích cực tham gia xây dựng và thực hiện các chương trình, kế hoạch tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa, nội dung xây dựng nông thôn mới. Theo đó, định hướng các hoạt động phong trào của các tổ chức vào những mục tiêu cụ thể của Chương trình.

Đối với nhân dân ở địa bàn nông thôn, việc quán triệt, nâng cao nhận thức xây dựng nông thôn mới chính là nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho bản thân, gia đình và tại địa bàn sinh sống. Làm sao cho chính người dân ở nông thôn phát huy vai trò, trách nhiệm của mình trong triển khai và tổ chức thực hiện Chương trình, như tham gia góp ý quy hoạch, giám sát thực hiện quy hoạch, chủ động thực hiện các tiêu chí về nhà ở, công trình vệ sinh, đổi mới hình thức tổ chức sản xuất, bảo vệ môi trường, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, thực hiện nếp sống văn minh... góp phần hoàn thành các tiêu chí của Chính phủ tại tỉnh.

Thứ hai, rà soát, lập quy hoạch xây dựng nông thôn mới. Đây là nền tảng cơ bản, làm cơ sở triển khai thực hiện các công việc tiếp theo trong xây dựng nông thôn mới. Việc quy hoạch xây dựng nông thôn mới phải có sự kế thừa hợp lý giữa các quy hoạch, công trình kết cấu hạ tầng đã có; lựa chọn, bố trí công trình hạ tầng khoa học, sát thực tế và có tính đến phương án ứng phó với biến đổi khí hậu. Trong xây dựng quy hoạch, phải bảo đảm các nguyên tắc chính quyền và nhân dân trong xã là chủ thể quan trọng quyết định nội dung quy hoạch, các đơn vị tư vấn hoặc các phòng chuyên môn của huyện, thị xã, thành phố là đơn vị giúp xã hoàn chỉnh nội dung và hình thức quy hoạch. Các cơ quan chuyên môn cấp huyện, tỉnh tham gia góp ý thẩm định để ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố xem xét, phê duyệt quy hoạch theo quy định. Có như vậy, quy hoạch đó mới phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương, nguyện vọng của nhân dân, tạo sự đồng thuận cao trong quá trình tổ chức thực hiện chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra.

Thứ ba, huy động các nguồn lực để xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn mới, phát hiện và nhân rộng các mô hình có hiệu quả thiết thực. Trên cơ sở quy hoạch đã được phê duyệt, các địa phương tập trung huy động các nguồn lực đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội. Việc xác định danh mục công trình, quy mô, địa điểm, thời gian, lộ trình đầu tư phải có sự bàn bạc, trao đổi dân chủ và thống nhất trong cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể ở cấp xã. Ưu tiên đầu tư những công trình phát huy tác dụng nhanh, thúc đẩy sản xuất phát triển, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, chuyển dịch lao động hoặc những công trình có ý nghĩa và yêu cầu cấp bách về văn hóa - xã hội, an ninh, trật tự ở địa phương. Đối với các công trình có liên quan, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi người dân phải tiến hành tham khảo, lấy ý kiến của nhân dân trước khi tổ chức thực hiện.

Quan tâm xây dựng, phát triển và nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp theo hướng hiện đại, tăng cường mối liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ. Khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, tạo môi trường thuận lợi để hình thành và phát triển kinh tế trang trại, hợp tác xã và doanh nghiệp nông thôn, nhất là doanh nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản, cơ khí hóa, điện khí hóa phục vụ nông nghiệp. Khuyến khích các doanh nghiệp liên kết, liên doanh, hợp đồng cung ứng vật tư và tiêu thụ nông sản cho nông dân và hợp tác xã. Chú trọng công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn, lao động trong nông nghiệp, đào tạo gắn với giải quyết việc làm, chuyển dịch cơ cấu lao động. Xây dựng các điểm thông tin khoa học và công nghệ trên địa bàn các xã, giúp người dân tiếp cận nhanh thông tin khoa học kỹ thuật, thị trường.

Nâng cao trình độ sản xuất nông nghiệp, giúp nông dân tiếp cận với nền sản xuất nông nghiệp hiện đại. Thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ kỹ thuật nông nghiệp, đẩy nhanh quá trình chuyển giao, ứng dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất, tạo đột phá về năng suất, chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm. Chú trọng việc áp dụng thành tựu công nghệ sinh học, công nghệ chế biến, bảo quản sau thu hoạch, đặc biệt là đầu tư công nghệ chiếu xạ, công nghệ xử lý bằng máy xử lý nước nóng trên trái cây và thủy sản phù hợp với yêu cầu khắt khe về kỹ thuật của các thị trường khó tính, như Mỹ, Nhật Bản, EU, Ô-xtrây-li-a... Hướng dẫn và hỗ trợ các tổ chức, cá nhân xây dựng thương hiệu cho những loại cây trồng, vật nuôi chủ lực có hiệu quả kinh tế cao. Triển khai thực hiện tốt thí điểm bảo hiểm nông nghiệp đối với cây lúa nhằm hỗ trợ người sản xuất giảm thiểu rủi ro và bù đắp thiệt hại tài chính do thiên tai, dịch bệnh, nâng cao thu nhập.

Huy động các nguồn vốn đầu tư cho nông thôn. Trước mắt, ưu tiên lồng ghép nguồn vốn từ các chương trình, mục tiêu quốc gia, các chương trình, các dự án khuyến nông, khuyến công để đầu tư phát triển cho 30 xã điểm nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất và thu nhập cho người dân. Về lâu dài, cần xây dựng kế hoạch lồng ghép các nguồn vốn đầu tư vào danh mục các công trình, dự án cụ thể để có phương án tổ chức thực hiện. Tranh thủ thực hiện sớm và tốt các chính sách hỗ trợ trong nông nghiệp cho người dân, như Nghị định số 42/2010/NĐ-CP của Chính phủ về "Chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông thôn", Nghị định số 61/2010/NĐ-CP về "Chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn", Quyết định số 63/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về "Chính sách hỗ trợ nhằm giảm tổn thất sau thu hoạch đối với nông, thủy sản"...

Thứ tư, quan tâm giải quyết tốt an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân. Quan điểm cốt lõi của xây dựng nông thôn mới là phát triển toàn diện, tập trung phát triển kinh tế đi đôi với giải quyết tốt an sinh xã hội. Do đó, nhiệm vụ trọng tâm là tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các chương trình, dự án giảm nghèo, vận dụng hiệu quả các chính sách y tế, giáo dục, đào tạo, khuyến nông, hỗ trợ phòng, chống thiên tai, dịch bệnh. Quản lý, sử dụng có hiệu quả nguồn tín dụng chính sách đối với người nghèo, tích cực vận động sự đóng góp của cộng đồng xã hội, kết hợp với giáo dục, khuyến khích sự nỗ lực của bản thân hộ nghèo giúp họ vươn lên thoát nghèo. Phát triển ngành nghề ở nông thôn, tiểu, thủ công nghiệp và dịch vụ nhằm giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, chuyển dịch lao động.

Chăm lo đời sống tinh thần cho người dân nông thôn thông qua cải tạo, xây dựng mới cơ sở văn hóa, thể dục, thể thao, phù hợp với yêu cầu từng giai đoạn, tránh lãng phí, giải quyết hài hòa giữa đầu tư cơ sở vật chất và hiệu quả hoạt động. Trước mắt, chú trọng nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ sở hiện có, đồng thời phát triển thêm các loại hình văn hóa, thể dục, thể thao lành mạnh, phù hợp với nhu cầu và khả năng tham gia của người dân nông thôn, chú trọng công tác bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của địa phương.

Thứ năm, tập trung xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, giữ vững an ninh trật tự và an toàn xã hội nông thôn. Việc thể chế hóa chức năng, nhiệm vụ, trách nhiệm của từng cấp, ngành, đơn vị, cá nhân là giải pháp quan trọng, có ý nghĩa quyết định trong việc tổ chức thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới. Trong đó, phổ biến, hướng dẫn thực hiện các tiêu chí, tiêu chuẩn kỹ thuật ngành, các quy định về quản lý tài chính, nguồn vốn đầu tư phải là nhiệm vụ và công việc trọng tâm của các sở, ngành chuyên môn. Thực hiện tốt việc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực quản lý, điều hành và tổ chức thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới cho các cán bộ chuyên trách là trách nhiệm của ban chỉ đạo Chương trình nông thôn mới các cấp.

Việc xây dựng nông thôn mới chủ yếu là thông qua vai trò của cấp ủy, chính quyền cơ sở và người dân nông thôn từ công tác quy hoạch cho đến tổ chức triển khai thực hiện các chương trình, dự án. Điều đó đòi hỏi phải nâng cao chất lượng hoạt động của các cấp ủy, chính quyền và các đoàn thể cơ sở bằng việc tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng lực lượng cán bộ cấp xã đạt chuẩn; bổ sung cán bộ trẻ có năng lực cho các xã điểm nông thôn mới, nhất là cán bộ khoa học kỹ thuật nông nghiệp.

Tiếp tục thực hiện các biện pháp nhằm bảo đảm an ninh, trật tự nông thôn qua phong trào toàn dân tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc; củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức quần chúng làm công tác giữ gìn an ninh, trật tự ở cơ sở; thực hiện tốt Quy chế Dân chủ ở cơ sở, trong đó, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc các cấp và các đoàn thể trong công tác vận động người dân tham gia phòng, chống các tệ nạn xã hội./.


Bài cùng chủ đề

Nông nghiệp Việt Nam sau 4 năm thực hiện cam kết WTO  (25/10/2011)

Nông nghiệp Việt Nam sau 4 năm thực hiện cam kết WTO  (25/10/2011)

Những sự kiện trong nước đáng chú ý trong tuần (từ ngày 17-10 đến ngày 23-10)  (25/10/2011)

Quốc hội thảo luận dự án Luật Tố cáo  (25/10/2011)

Nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước bảo đảm vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước  (25/10/2011)

Mỹ - Triều Tiên đối thoại vòng 2  (24/10/2011)

mới nhất