Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Ủy ban Kiểm tra T.Ư đã khẩn trương vào cuộc, kiểm tra, xem xét, kết luận những sai phạm liên quan nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang Trịnh Xuân Thanh. Vụ việc tuy chưa kết thúc, nhưng bảy cán bộ đã bị kỷ luật, trong đó có một số cán bộ cấp cao ở ban, bộ, cơ quan Trung ương, dù có người đã về hưu. Tìm hiểu kỹ vụ việc, cho thấy một trong những nguyên nhân cơ bản dẫn đến hậu quả nghiêm trọng là do yếu kém, khuất tất trong công tác cán bộ. Qua đó, có thể rút ra nhiều bài học sâu sắc về công tác này.
 

Bài 1 : “Bùa hộ mệnh” nào nâng đỡ Trịnh Xuân Thanh?

Từ một cán bộ có nhiều sai phạm nghiêm trọng, đang bị kiểm tra, xem xét; đã bị cho thôi các chức vụ về Đảng và chính quyền, nhưng Trịnh Xuân Thanh vẫn phát triển nhanh qua nhiều chức vụ, lên đến Phó Chủ tịch UBND tỉnh, trúng cử đại biểu Quốc hội. Vì sao có chuyện không bình thường ấy? Ai nâng đỡ, đứng sau con đường tiến thân của cán bộ được đánh giá là yếu kém về năng lực điều hành, kinh doanh thua lỗ, tùy tiện, làm trái quy định về quản lý tài chính ấy?

Vội vàng, thiếu minh bạch

Từ năm 2011 đến năm 2013, Tổng công ty Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) mà Trịnh Xuân Thanh là người đứng đầu đã kinh doanh thua lỗ 3.298,27 tỷ đồng. Một số tổ chức, cá nhân thuộc PVC bị xử lý, trong đó có xử lý hình sự. Tháng 5-2013, Hội đồng thành viên Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) cho Trịnh Xuân Thanh thôi chức Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) PVC; thôi là người đại diện quản lý phần vốn của PVN tại PVC. Chức vụ về Đảng và chính quyền của Trịnh Xuân Thanh ở PVC cũng bị cho thôi từ ngày 27-8-2013.

Thật khó hiểu, chỉ hai ngày sau đó (29-8-2013), Bộ Công thương lại đề nghị PVN đánh giá, nhận xét quá trình công tác để Bộ có cơ sở xem xét, quyết định tiếp nhận và bổ nhiệm công chức đối với Trịnh Xuân Thanh và một tháng sau thì trở thành Phó Chánh Văn phòng Bộ, Trưởng đại diện Văn phòng Bộ tại TP Đà Nẵng. Như một phép màu, từ đây, Trịnh Xuân Thanh ung dung thăng tiến: Tháng 3-2014, được giao phụ trách Văn phòng Bộ; tháng 12-2014, được bổ sung quy hoạch Thứ trưởng Công thương; tháng 2-2015, bổ nhiệm Vụ trưởng, Thường trực Ban Đổi mới và phát triển doanh nghiệp.

Ở một diễn biến khác, vừa “chân ướt, chân ráo” về Bộ Công thương hơn một tháng, ngày 17-10-2013, Trịnh Xuân Thanh lại được Tỉnh ủy Hậu Giang xin, để bố trí làm Phó Chủ tịch UBND tỉnh, phụ trách công nghiệp. Ông Huỳnh Minh Chắc, Bí thư Tỉnh ủy khi đó đã ba lần ký công văn đôn đốc việc này. Ngày 20-4-2015, Trịnh Xuân Thanh có quyết định điều chuyển về Hậu Giang; đồng thời cùng ngày, Ban Cán sự Đảng (BCSĐ) Bộ Công thương có công văn gửi Tỉnh ủy Hậu Giang, với nội dung: Đồng chí Trịnh Xuân Thanh là cán bộ thuộc diện quy hoạch chức danh lãnh đạo Bộ Công thương, đã trải qua nhiều vị trí công tác; BCSĐ Bộ Công thương đề nghị Tỉnh ủy Hậu Giang tạo điều kiện thuận lợi để đồng chí Trịnh Xuân Thanh được tham gia Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2010 - 2015.

Tại sao đã đồng ý cho Trịnh Xuân Thanh chuyển công tác về Hậu Giang, BCSĐ, lãnh đạo Bộ Công thương vẫn bổ nhiệm một cách vội vàng để cán bộ này giữ nhiều chức vụ khác tại cơ quan Bộ? Điều đáng chú ý là sự vội vàng không bình thường ấy thể hiện rõ việc nhiều cơ quan ký các văn bản liên quan đến cán bộ này; vi phạm nguyên tắc, tiêu chuẩn, đối tượng, không chặt chẽ trong thực hiện quy trình về công tác cán bộ. Cụ thể như, Trịnh Xuân Thanh bị PVC đánh giá là không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ (năm 2012); bị PVN cho thôi hết các chức vụ về Đảng và chính quyền, nhưng Bộ chủ quản vẫn tiếp nhận, bổ nhiệm Trịnh Xuân Thanh làm Phó Chánh Văn phòng Bộ; khi được giao phụ trách Văn phòng Bộ cũng không có quyết định bằng văn bản mà chỉ thông báo tại cuộc họp cán bộ chủ chốt của Văn phòng. Đặc biệt, cuối tháng 11-2014, Trịnh Xuân Thanh mới chính thức có quyết định được tiếp nhận vào công chức nhà nước, nhưng trước đó một tháng, BCSĐ, Bộ trưởng Công thương đã có tờ trình đề nghị; sau đó tháng 12-2014 được Ban Tổ chức T.Ư phê duyệt bổ sung quy hoạch thứ trưởng. Chỉ qua giới thiệu bằng miệng, không cho thẩm tra, xác minh hồ sơ lý lịch, nhưng Bí thư Tỉnh ủy Hậu Giang ba lần ký công văn đôn đốc để xin bằng được Trịnh Xuân Thanh. Sai phạm đã “hai năm rõ mười”, nhưng tại các buổi làm việc với Đoàn kiểm tra, hầu hết các cơ quan, cá nhân liên quan không thành khẩn nghiêm túc nhận khuyết điểm. BCSĐ và lãnh đạo Bộ Công thương cho rằng không có thông tin gì về việc kinh doanh thua lỗ của PVC, việc Trịnh Xuân Thanh bị cho thôi các chức vụ Đảng, chính quyền. Ông Huỳnh Minh Chắc phân trần: Trong những lần ra Hà Nội họp, được cán bộ cơ quan Trung ương giới thiệu; Trịnh Xuân Thanh gặp mặt chào xã giao và vào Hậu Giang công tác, cho nên rất tin tưởng, không đặt vấn đề thẩm định,...

Sau khi Trịnh Xuân Thanh về Hậu Giang, trả lời công văn của Văn phòng Chính phủ về việc rà soát hồ sơ bầu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang, văn bản do Bộ trưởng Công thương ký vẫn khẳng định PVC đã khắc phục yếu kém sau kiểm tra, kiểm điểm; xác định không có dấu hiệu tiêu cực cá nhân. Nhận xét về Trịnh Xuân Thanh, văn bản khẳng định “trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao (tại Bộ Công thương - PV), ông Thanh đã tỏ ra tích cực, có cố gắng và đóng góp cho phong trào chung; mặt khác, với ý thức trách nhiệm chung, ông Thanh cũng đã chủ động tham gia cùng PVN, PVC tìm biện pháp khắc phục hậu quả, khắc phục khó khăn của PVC”. Tuy nhiên, một số cơ quan chuyên môn cho rằng, kết quả kiểm điểm của Bộ Công thương phần lớn là thống kê việc đã làm; trách nhiệm của tập thể và cá nhân đối với các sai phạm mang tính chất định tính, chưa rõ trách nhiệm, đặc biệt đối với kiến nghị xử lý trách nhiệm, tập thể, cá nhân liên quan những tồn đọng chưa được thực hiện, trong đó có trách nhiệm của Trịnh Xuân Thanh.

Vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ

Trong quy trình thực hiện một số việc đối với Trịnh Xuân Thanh ở Bộ Công thương, nhiều việc có ý kiến đồng ý của tập thể. Cụ thể như, khi làm quy trình để Trịnh Xuân Thanh phụ trách Văn phòng Bộ, có 9 trong số 10 thành viên BCSĐ đồng ý (một đồng chí đi công tác). Khi làm quy trình bổ nhiệm Vụ trưởng, Thường trực Ban Đổi mới và phát triển doanh nghiệp thì tất cả tám Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Công thương đồng ý; 9 trong số 10 thành viên BCSĐ đồng ý (một đồng chí đi công tác). Đáng lưu ý, đây là thời gian mà Chính phủ đang chỉ đạo kiểm điểm, làm rõ sai phạm của PVC, trong đó trách nhiệm chính thuộc về Trịnh Xuân Thanh.

Kết quả những lần lấy ý kiến làm quy trình bổ nhiệm có bảo đảm thực chất dân chủ hay chỉ là hình thức? Chắc chắn những sai phạm của Trịnh Xuân Thanh, BCSĐ, lãnh đạo Bộ Công thương không thể không biết, nhưng vẫn ủng hộ cán bộ này với tỷ lệ phiếu cao. Việc tiếp nhận và bổ nhiệm Phó Chánh Văn phòng Bộ không xin ý kiến BCSĐ là không đúng quy định về phân cấp quản lý cán bộ (vì chức danh thuộc thẩm quyền của BCSĐ, phải được BCSĐ thống nhất); mặt khác Văn phòng Bộ đã có bốn phó chánh văn phòng, cho nên việc bổ nhiệm Trịnh Xuân Thanh là vượt chỉ tiêu biên chế. Quá trình đánh giá đối với Trịnh Xuân Thanh có nhiều biểu hiện bao che, thiếu trung thực. Từ năm 2008, PVN đã phát hiện những vi phạm pháp luật và yêu cầu chấn chỉnh hoạt động của PVC, như sai phạm về thủ tục đấu thầu, mua sắm vật tư,...; nghiêm trọng là kinh doanh thua lỗ từ năm 2011 đến năm 2013 mà Trịnh Xuân Thanh phải là người chịu trách nhiệm chính. Thế nhưng, một số văn bản của Bộ Công thương đánh giá khi bổ nhiệm cán bộ đối với Trịnh Xuân Thanh vẫn cho rằng: “đủ trình độ, năng lực, điều kiện”.

Khi xin Trịnh Xuân Thanh về làm Phó Chủ tịch UBND tỉnh phụ trách lĩnh vực công nghiệp, Tỉnh ủy Hậu Giang không đưa ra thảo luận trong tập thể Ban Thường vụ, là vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ. Công văn đầu tiên mà Tỉnh ủy Hậu Giang gửi Ban Tổ chức T.Ư và Bộ Công thương xin Trịnh Xuân Thanh là ngày 17-10-2013. Khi ấy cán bộ này mới về Bộ Công thương hơn một tháng, chưa phải là công chức, chưa có quy hoạch thứ trưởng, vẫn là đối tượng kiểm tra kinh doanh thua lỗ ở PVC.

Hệ thống lại quá trình tiếp nhận, bổ nhiệm Trịnh Xuân Thanh, cho thấy có nhiều vấn đề cần rút kinh nghiệm. Trước hết là nguyên tắc tập trung dân chủ không được thực hiện đầy đủ, thực chất; sai phạm quy trình, quy định trong công tác cán bộ. Sự việc lại diễn ra trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân đang nỗ lực thực hiện Nghị quyết T.Ư 4 khóa XI về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Qua đó, càng thấy ý thức đảng, tinh thần đấu tranh tự phê bình và phê bình của cán bộ, đảng viên ở các cơ quan liên quan vụ Trịnh Xuân Thanh thật đáng lo ngại. Từ vụ Trịnh Xuân Thanh cho thấy, vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, hay chỉ dân chủ hình thức. Tập trung dân chủ là nguyên tắc tổ chức cơ bản của Đảng ta, vừa bảo đảm phát huy tính tích cực và sáng tạo của mọi tổ chức đảng và đảng viên; mặt khác vừa bảo đảm sự thống nhất ý chí và hành động của Đảng. Công tác cán bộ là công tác về con người, một lĩnh vực khó, nhạy cảm, càng phải thực hiện nghiêm, đầy đủ, không chỉ dân chủ trong cấp ủy mà còn phải dân chủ trong cơ quan đơn vị; lắng nghe ý kiến của các tổ chức chính trị xã hội, các đoàn thể, cấp ủy nơi cán bộ đó cư trú. Có công khai dân chủ thật sự mới có đầy đủ các thông tin để đánh giá, quy hoạch, nhất là khi bố trí sử dụng đúng cán bộ. Đó cũng là một trong những giải pháp ngăn chặn các biểu hiện tiêu cực, chạy chức, chạy quyền, chạy tội; khắc phục tình trạng bè phái, thiên vị, cục bộ trong công tác cán bộ. Đồng thời dân chủ phải gắn liền với kỷ cương, xử lý nghiêm minh mọi cán bộ cố tình làm trái, giữ nghiêm kỷ cương, kỷ luật của Đảng./.

Kiên quyết khắc phục những yếu kém trong công tác cán bộ và quản lý cán bộ; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức, trách nhiệm, năng lực và động cơ đúng đắn, thực sự tiên phong, gương mẫu, luôn đặt lợi ích của tập thể, quốc gia, dân tộc lên trên lợi ích cá nhân, thực sự là cán bộ của dân, phục vụ nhân dân. Củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng.

(Trích: Nghị quyết T.Ư 4, khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng)

Bài 2: Sai phạm nghiêm trọng quy trình công tác cán bộ

Những năm qua, Đảng, Nhà nước ta đã có nhiều nghị quyết, chỉ thị, quy định về công tác cán bộ, từ đánh giá, quy hoạch, đào tạo, luân chuyển đến bố trí sử dụng và chính sách cán bộ. Những sai phạm nghiêm trọng trong vụ Trịnh Xuân Thanh là do các cơ quan đã bỏ qua, hoặc làm không đúng và có nhiều sai phạm khi thực hiện các quy định, quy trình đánh giá, bổ nhiệm cán bộ, thậm chí là có những biểu hiện không bình thường.

Làm trái chỉ đạo của Đảng, Nhà nước

Biểu hiện làm trái các quy định của Đảng về công tác cán bộ đầu tiên trong vụ Trịnh Xuân Thanh là việc Bộ Công thương quyết định tiếp nhận cán bộ này từ PVC vào công chức nhà nước không qua thi tuyển khi chưa có hồ sơ, văn bản đề nghị theo quy định, gửi Bộ Nội vụ thẩm định, cho ý kiến trước khi ra quyết định là vi phạm Khoản 3, Điều 19, Nghị định số 24, ngày 15-3-2010 của Chính phủ quy định: “Người đứng đầu cơ quan quản lý công chức khi tiếp nhận... và xếp ngạch, bậc lương... phải có ý kiến thống nhất của Bộ Nội vụ”,... Về quy trình tiếp nhận không qua thi tuyển, Bộ Công thương cũng có nhiều sai phạm, như không thành lập hội đồng kiểm tra, sát hạch, là trái với Thông tư số 13, ngày 30-12-2010 của Bộ Nội vụ Quy định chi tiết một số điều tuyển dụng và nâng ngạch công chức theo Nghị định 24 của Chính phủ, đã nêu trên. Sau hơn mười tháng có quyết định tiếp nhận Trịnh Xuân Thanh, ngày 6-8-2014, Bộ Công thương mới có văn bản báo cáo và xin ý kiến Bộ Nội vụ về việc xét tuyển và bổ nhiệm vào ngạch, xếp lương công chức đối với cán bộ này.

Tiếp đến là những việc làm sai trái của Tỉnh ủy Hậu Giang. Đầu tháng 4-2013, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hậu Giang có công văn do Bí thư Tỉnh ủy Huỳnh Minh Chắc ký, gửi Thủ tướng Chính phủ xin bổ sung một phó chủ tịch UBND tỉnh phụ trách lĩnh vực công nghiệp (ngoài các phó chủ tịch UBND tỉnh hiện có) từ nguồn cán bộ quy hoạch ở các tập đoàn, tổng công ty nhà nước. Không được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, mà yêu cầu “giữ nguyên số lượng phó chủ tịch UBND tỉnh như hiện nay...”, Tỉnh ủy Hậu Giang “quay sang” gửi công văn cho Ban Tổ chức T.Ư và Bộ Công thương xin Trịnh Xuân Thanh (tháng 10-2013). Sau đó, tháng 4-2015, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hậu Giang lại có công văn, cũng do ông Huỳnh Minh Chắc ký, gửi Ban Cán sự Đảng (BCSĐ) Bộ Công thương nhắc lại việc xin Trịnh Xuân Thanh. Hai công văn nêu trên đều viện lý rằng, việc xin Trịnh Xuân Thanh là căn cứ Thông báo kết luận 146, ngày 4-10-2013 của Bộ Chính trị về chủ trương tăng thêm chức danh lãnh đạo cấp ủy, chính quyền đối với một số tỉnh, thành phố để luân chuyển, đào tạo cán bộ. Điều này hoàn toàn không đúng, vì Thông báo kết luận 146, nêu rõ: Đối tượng lựa chọn tăng thêm là cán bộ trẻ, có trình độ năng lực, uy tín và phẩm chất đạo đức tốt, có triển vọng phát triển,... Trong khi đó, Trịnh Xuân Thanh không phải là cán bộ luân chuyển mà chỉ là cán bộ thuyên chuyển bình thường, đang bị kiểm tra vì chịu trách nhiệm chính trong kinh doanh thua lỗ hàng nghìn tỷ đồng ở PVC. Tỉnh Hậu Giang tổ chức bầu Trịnh Xuân Thanh (không có trong quy hoạch cán bộ của tỉnh) làm Phó Chủ tịch UBND tỉnh, không xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ và Bộ Nội vụ là sai quy định; có biểu hiện không chấp hành ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Mặt khác, khi thực hiện quy trình tiếp nhận Trịnh Xuân Thanh, Tỉnh ủy Hậu Giang không chỉ đạo thẩm tra, xác minh, không thảo luận trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy mà chỉ xin ý kiến qua điện thoại, là vi phạm Quy định về phân cấp quản lý cán bộ ban hành kèm theo Quyết định số 67, ngày 4-7-2007 của Bộ Chính trị; vi phạm Quy chế làm việc của Tỉnh ủy Hậu Giang nhiệm kỳ 2010-2015,...

Những sai phạm của tỉnh Hậu Giang liên quan đến một số cơ quan ở trung ương. Cụ thể như, ngày 12-12-2013, Văn phòng T.Ư Đảng có Công văn số 6926, thông báo kết luận của Ban Bí thư, trong đó có nêu cho Hậu Giang tăng thêm một phó chủ tịch UBND tỉnh từ nguồn nhân sự tại chỗ, nhưng tại Văn bản số 6149, ngày 20-1-2014 của Ban Tổ chức T.Ư do đồng chí Phó Trưởng ban Thường trực nhiệm kỳ 2010-2015 ký, gửi Hậu Giang lại ghi: “nguồn nhân sự theo nhu cầu của tỉnh tại văn bản đề nghị số 766, ngày 17-10-2013”, tức văn bản Hậu Giang xin đích danh Trịnh Xuân Thanh làm phó chủ tịch UBND tỉnh.

Điều khó hiểu là chỉ trong vòng một ngày 13-5-2015, có hàng loạt việc được hoàn tất về thủ tục một cách thần tốc, như: HĐND tỉnh Hậu Giang họp bất thường, bầu bổ sung phó chủ tịch UBND tỉnh đối với Trịnh Xuân Thanh và giao UBND tỉnh làm thủ tục trình cấp có thẩm quyền phê duyệt; UBND tỉnh có tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ. Đặc biệt, từ 16 giờ 30 phút đến khoảng 17 giờ cùng ngày 13-5-2015, tức chỉ khoảng 30 phút, nhiều thủ tục tiếp theo được giải quyết thần tốc hơn tại Bộ Nội vụ, từ tiếp nhận hồ sơ, thẩm định, soạn thảo tờ trình và quyết định, trình lãnh đạo vụ xem xét, trình thứ trưởng phụ trách ký, duyệt,... Không thể hiểu động cơ nào thôi thúc mà việc thẩm định hồ sơ bổ nhiệm Trịnh Xuân Thanh nhanh một cách không ngờ đến thế. Trịnh Xuân Thanh tài, giỏi đến mức nào hay vì lý do gì mà làm gấp gáp đến như vậy?

Cần một cơ chế tăng cường kiểm tra, giám sát

Từ câu chuyện nêu trên báo về chiếc xe tư nhân gắn biển số xanh, phát hiện những dấu hiệu không bình thường, Tổng Bí thư đã chỉ đạo các cơ quan kiểm tra làm rõ. Qua đó mới phát hiện hàng loạt sai phạm. Nguyên nhân của các nguyên nhân dẫn đến hậu quả nghiêm trọng trong vụ việc này là sai phạm trong công tác cán bộ - một lĩnh vực nhạy cảm, nếu không có bản lĩnh sẽ dễ bị lợi dụng, thậm chí sa ngã. Điều gì giúp Trịnh Xuân Thanh “qua mặt” một số cơ quan tham mưu chiến lược, cơ quan quản lý nhà nước ở tầm vĩ mô như vậy? Hành vi sai phạm của Trịnh Xuân Thanh kéo theo nhiều hành vi sai phạm nghiêm trọng khác của nhiều tập thể, cá nhân. Do năng lực cán bộ yếu, hay do bị lợi dụng mà làm trái?

Điều lo ngại ở đây là tổ chức đảng, cấp ủy, cán bộ tham gia các công việc liên quan đến Trịnh Xuân Thanh thiếu tinh thần đấu tranh, dân chủ một chiều, không làm hết trách nhiệm, thiếu dũng khí can ngăn những việc làm chưa đúng, tham mưu sai, cung cấp thông tin về Trịnh Xuân Thanh không chính xác dẫn đến những cái sai tiếp theo của các cơ quan khác, quy trình tiếp theo về công tác cán bộ đối với Trịnh Xuân Thanh. Tinh thần tự phê bình và phê bình của cán bộ, đảng viên ở các cơ quan liên quan hầu như vắng bóng, hoặc buông xuôi. Trong các cuộc họp của chính quyền, tổ chức đảng nơi cán bộ bị xử lý, hầu hết cán bộ, đảng viên ở đó e ngại, không dám nói thẳng; thậm chí có trường hợp không nhận thức được sai phạm mà còn ủng hộ, bao che cho Trịnh Xuân Thanh. Đối với cái sai do người đứng đầu gây ra, hầu như cấp dưới không ai dám góp ý, đấu tranh, phần vì nể nang, phần sợ bị trù dập. Do đó, việc tăng quyền hạn cho người đứng đầu cần phải đi kèm với chế tài, xử lý nghiêm minh, khi người đứng đầu lạm quyền, sai phạm, nhất là trong công tác cán bộ.

Chưa bao giờ dư luận lo ngại, bức xúc về tình trạng bổ nhiệm cán bộ tràn lan ở nhiều địa phương, cơ quan như hiện nay. Chồng bổ nhiệm vợ, bố bổ nhiệm con, anh bổ nhiệm em. Có cơ quan như Sở LĐ-TB và XH Hải Dương có 46 người thì 44 là cán bộ lãnh đạo quản lý. Thiết nghĩ cần có cơ chế để ngăn chặn triệt để tình trạng này, làm đến nơi đến chốn, xử lý nghiêm minh cán bộ sai phạm, như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại Hội nghị toàn quốc về công tác kiểm tra, giám sát của Đảng, ngày 24-2-2017: “Chúng ta rất nhân văn, nhân đạo, nhân ái, nhân tình; không thích thú gì khi phải kỷ luật đồng chí, đồng đội của mình; trái lại, rất khổ tâm, đau xót. Nhưng vì sự tiến bộ chung, vì để mong nhiều người không mắc sai phạm, chúng ta phải kỷ luật; kỷ luật một vài người để cứu muôn người!”.

Vụ Trịnh Xuân Thanh, là bài học quý về công tác kiểm tra, giám sát của Đảng. Từ việc chiếc xe tư nhân gắn biển số xanh, Ủy ban Kiểm tra T.Ư đã vào cuộc kịp thời, chủ động, kiên trì, quyết liệt, toàn diện, nhưng thận trọng, công tâm, khách quan và đã phát hiện hàng loạt sai phạm, xử lý và tham mưu cho Ban Bí thư xử lý nghiêm minh.

Thực tế cho thấy, một trong những nguyên nhân vi phạm của cán bộ là do thiếu kiểm tra, giám sát; nếu được kiểm tra, giám sát thường xuyên hơn thì hậu quả vi phạm sẽ ít nghiêm trọng hoặc có thể không xảy ra. Trong công tác cán bộ cũng vậy, việc bổ nhiệm, bố trí, sử dụng cán bộ, cần tăng cường kiểm tra, giám sát của cấp ủy cấp trên, của ủy ban kiểm tra các cấp đối với tất cả các khâu của công tác này. Mọi dấu hiệu không bình thường cần được kịp thời xem xét, kết luận; nếu vi phạm phải xử lý công khai, minh bạch, khách quan, dân chủ, thận trọng và chặt chẽ đúng nguyên tắc, quy trình, thủ tục. Như thế mới chặn được nạn chạy chức, chạy quyền, mới chọn được cán bộ có đức, có tài thật sự.

Nếu công tác xây dựng Đảng là then chốt, thì công tác cán bộ là then chốt của then chốt, là công việc gốc của Đảng. Sai phạm trong công tác cán bộ sẽ ảnh hưởng đến cả hệ thống tổ chức, làm suy yếu bộ máy; làm cho cán bộ trung thực có năng lực mất động lực phấn đấu; làm giảm lòng tin của nhân dân đối với cấp ủy, tổ chức đảng chính quyền các cấp. Những bài học nêu trên không chỉ là nỗi đau của các cơ quan liên quan, trực tiếp là bảy cán bộ bị kỷ luật mà còn là sự cảnh tỉnh đối với các tổ chức đảng, cấp ủy, mọi cán bộ, đảng viên, nhất là những người đứng đầu, những cơ quan, những người làm công tác cán bộ./.

Cần thiết phải có cơ chế kiểm soát quyền lực hiệu quả đối với cán bộ, đảng viên có chức vụ, quyền hạn, một mặt, bảo đảm đầy đủ điều kiện để thực thi trách nhiệm, quyền hạn một cách hiệu quả; mặt khác, kiềm chế để quyền lực không bị bóp méo, không trở thành công cụ để mưu lợi cá nhân, làm phương hại đến quyền lợi của nhân dân, sự tồn vong của Đảng và chế độ. Thực hiện các biện pháp ngăn ngừa sự tha hóa quyền lực của một bộ phận cán bộ lãnh đạo, quản lý là yêu cầu cấp bách hiện nay, để không có cơ hội câu kết, hình thành "nhóm lợi ích" tiêu cực, tham nhũng; tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng và quản lý Nhà nước trong hoạt động của xã hội. Tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện cơ chế kiểm tra, giám sát đối với tổ chức đảng và đảng viên. Mọi tổ chức đảng và đảng viên đều được kiểm tra, giám sát và chịu sự kiểm tra, giám sát của Đảng, dù bất kỳ người đó là ai, giữ chức vụ gì nhằm ngăn ngừa nguy cơ “tha hóa” quyền lực.

Đồng chí Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra T.Ư