Hà Nội tăng cường lãnh đạo công tác chuyển đổi số, hướng tới xây dựng Thủ đô thông minh, hiện đại

Những kết quả đạt được

Nhận thức rõ tầm quan trọng của chuyển đổi số đối với sự phát triển của Thủ đô, đồng thời cụ thể hóa các chủ trương, nghị quyết của Đảng và Nhà nước, Thành ủy Hà Nội đã thực hiện nhiều biện pháp để thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số, xây dựng Thủ đô thông minh, hiện đại. Dưới sự lãnh đạo của Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội, công tác chuyển đổi số đạt được những kết quả nổi bật: “Hà Nội là một trong những địa phương đi đầu trong triển khai chuyển đổi số (đứng thứ 6 cả nước về Chỉ số chuyển đổi số cấp tỉnh), bước đầu hình thành một số mô hình thí điểm phù hợp, hiệu quả trên cơ sở khai thác, làm giàu cơ sở dữ liệu quốc gia. Nhiều hệ thống, ứng dụng được thử nghiệm, hướng tới xây dựng đô thị thông minh, hiện đại như: Ứng dụng công dân Thủ đô số (iHaNoi); Sổ sức khỏe điện tử, Cấp lý lịch tư pháp trên VneID; đã có trên 99,5% doanh nghiệp đang hoạt động khai thuế qua mạng, trên 99% số doanh nghiệp thực hiện nộp thuế điện tử; tỷ lệ sử dụng dịch vụ công trực tuyến của người dân và doanh nghiệp, giao dịch không dùng tiền mặt ngày càng tăng cao... Hà Nội dẫn đầu cả nước về: Chỉ số công nghiệp công nghệ thông tin, quản trị điện tử, đổi mới sáng tạo cấp địa phương; Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp tỉnh (PII); Chỉ số thương mại điện tử; số lượng đăng ký sáng chế”⁽¹⁾.

Đạt được những kết quả trên là do Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã tập trung vào một số vấn đề cụ thể:

Một là, đột phá về đổi mới tư duy, xác định quyết tâm chính trị mạnh mẽ, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo công tác chuyển đổi số.

Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác chuyển đổi số trên địa bàn thành phố. Để đẩy mạnh công tác chuyển đổi số, Ban Thường vụ Thành ủy ban hành Quyết định thành lập 2 ban chỉ đạo, gồm: Ban Chỉ đạo của Thành ủy về thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22-12/2024, của Bộ Chính trị, về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số các cơ quan đảng, đoàn thể thành phố Hà Nội; đồng thời ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo để thúc đẩy chuyển đổi số trên địa bàn thành phố⁽²⁾. Bên cạnh đó, Thường vụ Thành ủy đã ban hành Quyết định số 8258-QĐ/TU, ngày 25-2-2025 về danh mục các ứng dụng chuyển đổi số dùng chung 3 cấp trong các cơ quan đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội thành phố Hà Nội, gồm: (1) Hệ thống thư điện tử công vụ; (2) Hệ thống Quản lý văn bản và điều hành; (3) Hệ thống theo dõi, đôn đốc nhiệm vụ; (4) Phòng họp không giấy; (5) Hệ thống xây dựng chương trình công tác và lịch công tác; (6) Trợ lý ảo hỏi đáp văn kiện; (7) Trợ lý ảo hỗ trợ thẩm tra, thẩm định; (8) Chữ ký số chuyên dùng công vụ.

Hai là, tuyên truyền nâng cao nhận thức về chuyển đổi số.

Trên cơ sở các nghị quyết, chỉ thị, chương trình, kế hoạch của Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy đã lãnh đạo, chỉ đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy, Văn phòng Thành ủy tổ chức triển khai thực hiện việc nghiên cứu, học tập, quán triệt, tuyên truyền các nghị quyết của Trung ương, của Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy về chuyển đổi số theo tinh thần đổi mới, thiết thực, hiệu quả, thực chất. Chỉ đạo các các cơ quan báo chí, phương tiện thông tin đại chúng đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, nâng cao hiểu biết, nhận thức và sự quan tâm của cán bộ, đảng viên, các cơ quan, tổ chức, người dân và doanh nghiệp về chuyển đổi số. Hiện nay, trên các báo điện tử của các cơ quan báo chí thành phố đều đã có chuyên mục “Chuyển đổi số”, thường xuyên tuyên truyền các văn bản, chỉ đạo của Trung ương và thành phố về chuyển đổi số; cập nhật kết quả triển khai công tác chuyển đổi số của các bộ, ngành, đơn vị và địa phương trên cả nước, đặc biệt là những chuyển biến tích cực của thành phố Hà Nội. Song song đó, Thường trực Thành ủy đã lãnh đạo, chỉ đạo, giao nhiệm vụ cho các cơ quan, đơn vị khẩn trương phát động phong trào “Cán bộ, đảng viên Thủ đô sáng tạo vì dân”, khơi dậy tinh thần tự chủ, tự cường, góp phần nâng cao năng lực số trong toàn hệ thống; phát triển, mở rộng Trang Thông tin điện tử của Đoàn đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân thành phố, bảo đảm truyền tải kịp thời, đầy đủ các thông tin, kết nối chia sẻ dữ liệu với các phần mềm dùng chung của thành phố; xây dựng mô hình “Ban phòng số kiểu mẫu ”, ứng dụng công nghệ mới (như trí tuệ nhân tạo, blockchain, thực tế ảo,...) trong quản lý hồ sơ, điều hành, trở thành hình mẫu cho các đơn vị, địa phương khác học tập.

Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã kịp thời chỉ đạo quán triệt, học tập, tuyên truyền bằng nhiều cách làm mới, sáng tạo, hiệu quả, có tác động tích cực; đồng thời, yêu cầu các cấp ủy đảng trực thuộc bảo đảm việc học tập, quán triệt nghị quyết nghiêm túc, khoa học, thực chất, hiệu quả, phù hợp với tình hình thực tế của từng địa phương, cơ quan, đơn vị; đa dạng các hình thức học tập, tuyên truyền phổ biến cho phù hợp từng đối tượng tham gia học tập, quán triệt. Đặc biệt, ứng dụng công nghệ thông tin, tổ chức các hội nghị trực tuyến, trực tiếp; sử dụng các phương tiện truyền thông xã hội nhằm thông tin, tuyên truyền rộng rãi tới mọi tầng lớp nhân dân Thủ đô. Thông qua công tác tuyên truyền, quán triệt, nghiên cứu, học tập nghị quyết của Trung ương, cũng các hội nghị tập huấn của Thành ủy về công tác chuyển đổi số, các tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên trong toàn Đảng bộ Thành phố nhận thức sâu sắc vai trò, tầm quan trọng của công tác chuyển đổi số.

Ba là, lãnh đạo chính quyền đẩy mạnh công tác chuyển đổi số.

Để công tác chuyển đổi số đi vào thực tế, phát huy hiệu quả trong thực tiễn, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội chỉ đạo Ủy ban nhân dân thành phố, các cơ quan, đơn vị chủ động, tích cực phối hợp với các cơ quan Trung ương để xây dựng và cụ thể hóa Luật Thủ đô (Luật số: 39/2024/QH15, ngày 28-6-2024). Luật Thủ đô năm 2024 đã thông qua một số nội dung liên quan đến phát triển phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, như: Quy định biện pháp ưu đãi, hỗ trợ đặc thù trong thu hút sử dụng chuyên gia, nhà khoa học giỏi; khuyến khích hỗ trợ doanh nghiệp tham gia ươm tạo đổi mới công nghệ,... Đồng thời, Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy đã lãnh đạo, chỉ đạo Ủy ban nhân dân thành phố ban hành nhiều văn bản để triển khai thực hiện⁽³⁾. Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã lãnh đạo, chỉ đạo Ủy ban nhân dân thành phố đã đưa vào vận hành chính thức Trung tâm Dữ liệu chính thành phố Hà Nội phục vụ triển khai chính quyền số theo hướng sử dụng công nghệ hiện đại, có khả năng kết nối, chia sẻ theo quy định. Tiếp tục duy trì hạ tầng dùng chung bao gồm: (1) Mạng diện rộng của thành phố (mạng WAN) tại các cơ quan nhà nước tích hợp mạng WAN của thành phố vào mạng truyền số liệu chuyên dùng Chính phủ; kết nối mạng tin học Ủy ban nhân dân thành phố với Mạng Thông tin điện tử hành chính Chính phủ, liên thông các hệ thống thông tin, ứng dụng phục vụ chỉ đạo, điều hành Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xuyên suốt; (2) Trung tâm dữ liệu nhà nước Hà Nội tại 185 Giảng Võ phục vụ cài đặt, duy trì các hệ thống thông tin chuyên ngành của các cơ quan, đơn vị thuộc thành phố; (3) Hệ thống họp trực tuyến của thành phố bảo đảm hoạt động ổn định, thông suốt phục vụ các cuộc họp của thành phố đến cấp xã, kết nối liên thông với Hệ thống họp trực tuyến của Văn phòng Chính phủ. Kết cấu hạ tầng, trang thiết bị công nghệ thông tin tại các cơ quan nhà nước thành phố Hà Nội tiếp tục được duy trì, nâng cấp, bổ sung, hoàn thiện theo phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi phục vụ các hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong nội bộ cơ quan nhà nước của thành phố và người dân, doanh nghiệp tại bộ phận “một cửa”.

Bốn là, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu của công tác chuyển đổi số.

Để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu của công tác chuyển đổi số, Thành ủy Hà Nội ban hành Chương trình số 06-CTr/TU, ngày 17-3-2021 về phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021 - 2025; Chương trình hành động số 30-CTr/TU thực hiện Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24-11-2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về “Tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới”. Đây cũng là nội dung chỉ đạo quan trọng góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ thực hiện thắng lợi các mục tiêu đặt ra tại Nghị quyết số 57-NQ/TW. Dưới sự lãnh đạo của Thành ủy, từ năm 2021 đến nay, thành phố đã tổ chức đào tạo, bồi dưỡng về kiến trúc chính quyền điện tử, chính quyền số, chuyển đổi số, xây dựng thành phố thông minh và bảo đảm an toàn thông tin mạng cho 14.837 lượt cán bộ, công chức, viên chức. Ngoài ra, Sở Thông tin và Truyền thông (nay là Sở Khoa học và Công nghệ) đã phối hợp Công an thành phố tổ chức đào tạo, tập huấn nâng cao nhận thức chuyển đổi số, an toàn thông tin thực hiện nhiệm vụ Đề án 06 cho 1.991 học viên tham gia khóa học, trong đó 1.907 học viên đã hoàn thành khóa học. Hà Nội xây dựng kế hoạch và tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ, công chức nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ cơ bản về quản lý dự án công nghệ thông tin và kỹ năng an toàn thông tin cho cán bộ, công chức, viên chức…

Năm là, kiểm tra, giám sát, đôn đốc, hướng dẫn thực hiện công tác chuyển đổi số.

Hằng năm, Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy, Ban Chỉ đạo chuyển đổi số của Thành ủy, các cơ quan thường trực đã tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác chuyển đổi số. Thông qua công tác kiểm tra, giám sát đã kịp thời đôn đốc, nhắc nhở việc triển khai thực hiện công tác chuyển đổi số tại các cơ quan, đơn vị; phát hiện các nội dung thực hiện tốt để tiếp tục phát huy, nhân rộng; chỉ đạo, định hướng giải pháp khắc phục đối với các nội dung còn tồn tại, hạn chế.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, sự lãnh đạo của Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đối với công tác chuyển đổi số vẫn còn một số khó khăn, hạn chế: Một số cấp ủy, chính quyền, các ngành chưa nhận thức đầy đủ về vai trò động lực của chuyển đổi số, chưa coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, dẫn tới thiếu quyết tâm chính trị trong chỉ đạo thực hiện. Trong quá trình lãnh đạo, tổ chức thực hiện, một số cấp ủy, chính quyền vẫn còn lúng túng trong việc cụ thể hóa nghị quyết của Trung ương, của Chính phủ thành các mục tiêu, nhiệm vụ phù hợp với thực tiễn. Công tác phân công, phân nhiệm, gắn trách nhiệm người đứng đầu ở một số nơi chưa rõ ràng. Mặc dù Thành ủy Hà Nội luôn dành sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và đã có bước tiến rõ rệt trong xây dựng hạ tầng số, nhưng nguồn lực đầu tư cho công tác chuyển đổi số chưa tương xứng. Một số hệ thống cơ sở dữ liệu chuyên ngành chưa liên thông toàn diện với dữ liệu quốc gia; một số xã, phường còn thiếu hạ tầng kết nối đồng bộ, chưa triển khai được hệ thống điều hành thông minh. Còn tình trạng thiếu hụt đội ngũ cán bộ chuyên sâu về công nghệ, đặc biệt tại các xã, phường. Trình độ và kỹ năng số cơ bản ở một bộ phận công chức, viên chức, cán bộ lãnh đạo, quản lý còn hạn chế. Công tác đào tạo, bồi dưỡng lực lượng chuyên trách chuyển đổi số chưa đáp ứng yêu cầu cả về quy mô và chất lượng.

Một số nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới

Thời gian tới, để tăng cường sự lãnh đạo của Thành ủy Hà Nội đối với công tác chuyển đổi số, cần chú trọng một số nhiệm vụ, giải pháp sau:

Thứ nhất, tiếp tục nâng cao nhận trách, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng trong Đảng bộ thành phố, trước hết là Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội về công tác chuyển đổi số. Các đồng chí trong Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội cần nhận thức rõ tầm quan trọng của chuyển đổi số đối với sự phát triển của thành phố, chuyển đổi số là nền tảng vững chắc để xây dựng chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Do đó, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức và năng lực chuyển đổi số tạo sự chuyển biến trong hành động của các cấp ủy đảng và từng đảng viên để đẩy nhanh quá trình thực hiện chuyển đổi số. Trong quá trình lãnh đạo, Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội phải luôn xác định chuyển đổi số là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, thường xuyên, gắn với trách nhiệm của tập thể, cá nhân, nhất là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, cơ quan, đơn vị trong thực hiện chuyển đổi số.

Thứ hai, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh tuyên truyền, quán triệt các nghị quyết, chủ trương của Đảng, Nhà nước, của Thành ủy Hà Nội về chuyển đổi số nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và nhân dân trên địa bàn về tầm quan trọng của chuyển đổi số, qua đó biến nhận thức thành hành động. Các cơ quan được giao nhiệm vụ cần tập trung đẩy mạnh tuyên truyền về ý nghĩa thiết thực của chuyển đổi số mang lại (giảm chi phí, tiết kiệm thời gian, hạn chế các tiêu cực có thể phát sinh khi giải quyết các thủ tục hành chính…), qua đó tạo sự đồng thuận và niềm tin xã hội.

Thứ ba, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ tham gia vào công tác chuyển đổi số. Trong thời đại số, kỷ nguyên số đòi hỏi phải có một đội ngũ cán bộ có tư tưởng chính trị vững vàng, có năng lực chuyên môn cao, thích ứng với yêu cầu của thời đại số. Việc xây dựng một đội ngũ cán bộ có nhận thức số mạnh mẽ và năng lực số rất quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của đất nước nói chung, của Thủ đô Hà Nội nói riêng. Đội ngũ cán bộ này phải biết chủ động tranh thủ thời cơ, giải quyết các rủi ro, thách thức do chuyển đổi số mang lại và đưa số hóa trở thành một công cụ hiệu quả để nâng cao năng lực quản trị của chính quyền, thúc đẩy phát triển kinh tế số, xã hội số. Do đó, cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao năng lực số hóa cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức tham gia vào công tác chuyển đổi số; có cơ chế vượt trội thu hút đội ngũ chuyên gia, các nhà khoa học giỏi về công nghệ tham gia vào công tác chuyển đổi số của thành phố.

Thứ tư, tăng cường kiểm tra, giám sát công tác chuyển đổi số trong các cơ quan, đơn vị. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo Ban Chỉ đạo chuyển đổi số, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy, các cấp ủy đảng trực thuộc xây dựng chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát hằng năm có trọng tâm, trọng điểm đối với công tác chuyển đổi số nhằm kiểm điểm, nhắc nhở, góp ý kịp thời. Nghiên cứu, đề xuất ban hành các quy chế kiểm tra, đánh giá hiệu quả việc thực hiện chuyển đổi số. Tổ chức sơ kết, tổng kết, khen thưởng các tập thể, cá nhân đạt thành tích xuất sắc trong chuyển đổi số…/.

---------------------

(1) Thành ủy Hà Nội: Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố khóa XVII trình Đại hội đại biểu lần thứ XVIII Đảng bộ thành phố Hà Nội, 2025, tr. 6
(2) Gồm: Chương trình số 07-CTr/TU, ngày 17-3-2021, về đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2021 - 2025; Nghị quyết số 18-NQ/TU, ngày 30-12-2022, về chuyển đổi số, xây dựng thành phố thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; Chỉ thị số 42-CT/TU, ngày 23-1-2025, của Thành ủy, về tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong toàn Đảng bộ thành phố Hà Nội; Chương trình hành động số 30-CTr/TU, ngày 8-3-2024 thực hiện Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24-11-2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về “Tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới”; Kế hoạch số 272-KH/TU, ngày 18-1-2024, về ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của các cơ quan Đảng thành phố Hà Nội giai đoạn 2022 - 2025…
(3) Các chương trình, kế hoạch của Ủy ban nhân dân thành phố, gồm: Kế hoạch số 43/KH-UBND, ngày 15-2-2025, triển khai thực hiện Nghị quyết số 03/NQ-CP ngày 9-1-2025 của Chính phủ, ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW; Quyết định số 4098/QĐ-UBND, ngày 6-9-2021, về Chương trình chuyển đổi số thành phố đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”; Kế hoạch số 239/KH-UBND, ngày 27-9-2023, thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TU của Thành ủy về chuyển đổi số, xây dựng thành phố Hà Nội thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; Kế hoạch số 137/KH-UBND, ngày 4-5-2024 thực hiện Chương trình hành động số 30-CTr/TU, ngày 8-3-2024, của Thành ủy, về thực hiện Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24-11-2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về “Tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới; Kế hoạch số 165/KH-UBND, ngày 14-6-2022, về ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của cơ quan nhà nước, phát triển Chính quyền điện tử hướng tới Chính quyền số và đảm bảo an toàn thông tin mạng thành phố Hà Nội giai đoạn 2022 - 2025; Kế hoạch số 245/KH-UBND, ngày 15-8-2024, triển khai thực hiện Đề án “Kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực quản lý nhà nước và thực thi pháp luật về chuyển đổi số từ Trung ương đến địa phương đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” trên địa bàn thành phố Hà Nội; Quyết định số 6785/QĐ-UBND, ngày 31-12-2024 phê duyệt Đề án “Một số nhiệm vụ đột phá về chuyển đổi số thành phố Hà Nội năm 2025”;…