Đảng ủy Chính phủ tổng kết công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng

Tham dự Hội nghị còn có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Phó Bí thư Đảng ủy Chính phủ, lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan thuộc Chính phủ, đại diện các cơ quan của Đảng, Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, đồng chí Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực khẳng định, thành công chung của công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, Đảng ủy Chính phủ có vai trò và nhiều đóng góp trong tổ chức các hoạt động thanh tra và xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, tiêu cực, lãng phí… Đồng chí yêu cầu các đại biểu tham dự Hội nghị cần thể hiện trách nhiệm, quyết tâm cao của Đảng ủy Chính phủ trong việc kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; đánh giá khách quan, toàn diện những kết quả đạt được cũng như những hạn chế, khó khăn, vướng mắc và nguyên nhân trong việc triển khai công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm, đề ra các nhiệm vụ, giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác này trong thời kỳ mới.

Đồng chí Nguyễn Hòa Bình yêu cầu các đại biểu tập trung thảo luận một số nội dung: 1- Công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ triển khai tổ chức thực hiện các chủ trương của Đảng, quy định pháp luật về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, nhất là các kết luận của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. 2- Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; công tác thanh tra, kiểm tra, phát hiện, xử lý tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. 3- Công tác quản lý, giám sát thực hiện các cơ chế, chính sách, quy định về công tác cán bộ, quy định về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. 4- Kết quả thực hiện nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, đột phá để nâng cao hiệu quả của công tác này, nhất là trong xử lý các dự án, công trình chậm tiến độ, tồn đọng, kéo dài, có nguy cơ gây lãng phí, tiêu cực. 5- Công tác tuyên truyền, giáo dục, xây dựng văn hóa liêm chính, không tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; phát huy vai trò, trách nhiệm của cơ quan truyền thông, nhân dân trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. 6- Công tác hợp tác quốc tế về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực…

Hội nghị nghe đồng chí Đoàn Hồng Phong trình bày tóm tắt dự thảo Báo cáo của Đảng ủy Chính phủ về tổng kết công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng. Trong đó khái quát 10 kết quả đạt được, 6 bài học kinh nghiệm và 8 nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới. Hội nghị cũng được nghe 7 tham luận của Đảng ủy Bộ Tư pháp, Đảng ủy Bộ Nội vụ, Đảng ủy Bộ Nông nghiệp và môi trường, Đảng ủy Bộ Khoa học và công nghệ, Đảng ủy Bộ Y tế, Đảng ủy Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Đảng ủy Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về các vấn đề: công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án tham nhũng, kinh tế, lãng phí, tiêu cực, nhất là các vụ án, vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo; công tác cán bộ để phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và thực hiện quy định về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong công tác cán bộ, nhất là trong việc thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp; công tác tham mưu xây dựng, hoàn thiện thể chế về lĩnh vực nông nghiệp, môi trường, nhất là việc rà soát, khắc phục những sơ hở, bất cập trong các quy định của pháp luật về lĩnh vực nông nghiệp và môi trường; đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, cải cách thủ tục hành chính để phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; kết quả phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực của ngành y tế; nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong hoạt động của doanh nghiệp nhà nước; đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt để phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, đánh giá cao công tác chuẩn bị và tổ chức Hội nghị; ghi nhận những ý kiến tâm huyết, sâu sắc, trách nhiệm của các đại biểu tham dự Hội nghị. Để tạo sự thống nhất cao trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực thời gian tới, đồng chí khái quát lại một số vấn đề như sau:

Về kết quả công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được thể hiện trên các phương diện:

Thứ nhất, phương thức lãnh đạo của Đảng trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực có bước phát triển mới, đi vào chiều sâu, bài bản, đồng bộ, bao trùm hơn; gắn phòng, chống tham nhũng với phòng, chống tiêu cực, trọng tâm là phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên; gắn phòng, chống tham nhũng, tiêu cực với phòng, chống lãng phí; xác định phòng, chống lãng phí phải có vị trí tương đương với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực phải đi đôi với khuyến khích và đổi mới sáng tạo, bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, vì lợi ích chung, phục vụ đắc lực nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Thứ hai, công tác phát hiện, xử lý tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương chỉ đạo và thực hiện một cách bài bản, đồng bộ, quyết liệt và hiệu quả.

Trong nhiệm kỳ qua, nhiều vụ án tham nhũng, tiêu cực đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp đã được các cơ quan chức năng phát hiện, điều tra, xử lý nghiêm minh, công khai, nghiêm khắc nhưng cũng rất nhân văn. Từ đó, kỷ luật, kỷ cương được siết chặt, sàng lọc đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, liêm khiết, năng lực và uy tín, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Ngành thanh tra đã có nhiều cố gắng trong công tác thanh tra, làm rõ các sai phạm và kiến nghị xử lý các vi phạm, nhất là trong tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đề xuất các cơ chế để khắc phục các dự án tồn đọng, kéo dài, giúp khơi thông nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội, rút ra nhiều kinh nghiệm trong công tác quản lý trên các lĩnh vực, góp phần làm lành mạnh hóa môi trường đầu tư.

Thứ ba, công tác hoàn thiện thể chế được triển khai một cách đồng bộ, hiệu quả. Công tác xây dựng, hoàn thiện cơ chế, thể chế về quản lý kinh tế - xã hội và phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được Chính phủ và các bộ, ngành coi là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, thường xuyên, thực hiện đồng bộ, quyết liệt ngay từ đầu nhiệm kỳ.

Thời gian qua, Chính phủ trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua nhiều luật, pháp lệnh quan trọng; chủ động ban hành 875 nghị định, 981 nghị quyết, 428 quyết định, trong đó có các nghị định về sắp xếp lại, xử lý tài sản công là nhà, đất…, Chỉ thị về đẩy mạnh phòng, chống lãng phí, khơi thông nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nhiều nghị quyết để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án, công trình trọng điểm, tồn đọng, kéo dài, gây thất thoát, lãng phí.

Thứ tư, sắp xếp lại bộ máy gắn với cải cách hành chính, cắt giảm thủ tục hành chính, tăng cường công khai, minh bạch.

Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã tích cực triển khai nhiệm vụ cải cách hành chính để tăng cường tính công khai, minh bạch, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh gắn với sắp xếp lại tổ chức bộ máy, triển khai chính quyền địa phương 2 cấp; tập trung hoàn thành việc thực thi các phương án cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, coi đây là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách. Theo đó, có khoảng hơn 2.000 thủ tục hành chính và hơn 2.200 điều kiện kinh doanh đã được phê duyệt cắt giảm, đơn giản hóa, giúp tiết kiệm chi phí khoảng 26,6 nghìn tỷ đồng/năm. Ngày 26-3-2025, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 66/NQ-CP về cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, đặt mục tiêu trong năm 2025 cắt giảm ít nhất 30% thời gian giải quyết thủ tục, 30% chi phí tuân thủ và 30% điều kiện kinh doanh.

Sắp xếp lại tổ chức bộ máy thanh tra theo hướng giảm khâu trung gian, giảm đầu mối; tăng cường công tác kiểm tra của tổ chức đảng. Cấp ủy, chính quyền, cán bộ lãnh đạo các cấp đã quan tâm hơn, quyết liệt trong đối thoại, giải quyết phản ánh, kiến nghị, vướng mắc, bức xúc của người dân, doanh nghiệp; hoàn thiện hệ thống hạ tầng, đổi mới công nghệ và phương thức thanh toán; xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, môi trường làm việc trên không gian mạng, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp khi thực hiện các thủ tục hành chính, giảm tiếp xúc trực tiếp, hạn chế tham nhũng vặt.

Thứ năm, công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được tăng cường và có nhiều sự đổi mới.

Thời gian qua, việc công khai kết quả thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng, kinh tế lớn đã góp phần định hướng tốt dư luận xã hội, thể hiện sự công khai, minh bạch trong xử lý tham nhũng. Bên cạnh đó, còn có vai trò của các cơ quan thông tấn, báo chí, những người làm báo, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, sự vào cuộc, giám sát của nhân dân.

Thứ sáu, các cơ quan điều tra, kiểm sát, tòa án, kiểm toán phối hợp chặt chẽ với Thanh tra Chính phủ và các cơ quan trực thuộc Chính phủ để làm tốt công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và xử lý các công việc cụ thể.

Khái quát những kết quả đạt được trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực nhiệm kỳ vừa qua, đồng chí Phạm Minh Chính cũng chỉ rõ 5 nguyên nhân chính đưa đến kết quả này như sau:

Một là, có chủ trương đúng đắn cùng với quyết tâm chính trị cao của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Hai là, sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, quyết liệt của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư; sự vào cuộc của Chính phủ, các cấp chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội.

Ba là, sự nỗ lực, cố gắng, phối hợp nhịp nhàng của các cấp ủy, tổ chức đảng, bộ, ngành, địa phương, nhất là các cơ quan, đơn vị có chức năng phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Bốn là, sự kế thừa, tiếp nối của quá trình đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực kiên trì, liên tục, bền bỉ qua nhiều nhiệm kỳ, nhiều thế hệ.

Năm là, sự đồng lòng, nhất trí của toàn Đảng, toàn dân, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, của báo chí, truyền thông và toàn xã hội, tạo sức mạnh tổng hợp trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Đồng thời, phát huy yếu tố chủ động, tích cực của mỗi cơ quan, tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám đương đầu với khó khăn của các tổ chức, cá nhân, đặc biệt là người đứng đầu các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội…

Bên cạnh những kết quả đạt được, đồng chí Phạm Minh Chính cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, bất cập như: Lãnh đạo, người đứng đầu ở một số nơi, một số cơ quan chưa chú trọng đúng mức đến vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, dẫn tới thiếu quyết liệt trong công tác chỉ đạo, xử lý chưa nghiêm minh và hiệu quả; việc tự kiểm tra, tự phát hiện và xử lý tham nhũng trong nội bộ, cơ quan, đơn vị còn hạn chế. Tình trạng tham nhũng vặt, nhũng nhiễu, tiêu cực trong khu vực hành chính, dịch vụ công chưa được ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả. Tham nhũng trên một số lĩnh vực vẫn còn nghiêm trọng, phức tạp, với biểu hiện ngày càng tinh vi, gây bức xúc trong xã hội. Một bộ phận cán bộ, đảng viên có tư tưởng "làm nhiều sai nhiều, làm ít sai ít, không làm không sai", làm việc cầm chừng, đùn đẩy, né tránh, sợ sai không dám làm… Từ đó, đồng chí Phạm Minh Chính chỉ rõ, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn là một trong những nguy cơ đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ ta. Do đó, phải tiếp tục ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, không được lơ là, mất cảnh giác.

Trong thời gian tới, quán triệt và thực hiện nghiêm định hướng của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm về việc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực phải được triển khai đến tận cơ sở đảng, chi bộ, phải được sự giám sát của cán bộ, đảng viên và nhân dân, đồng chí Phạm Minh Chính đề nghị các bộ, ngành, cơ quan tập trung thực hiện 8 nhiệm vụ trọng tâm sau:

Thứ nhất, Đảng ủy Chính phủ tiếp tục xác định công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, cấp bách, thường xuyên, liên tục, nhiệm vụ sống còn, gắn liền với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, củng cố hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng và đảng viên. Các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, cấp ủy viên, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo cụ thể hóa kịp thời, đồng bộ, hiệu quả các nghị quyết, chủ trương của Đảng, nhất là Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng sắp tới, cũng như các chủ trương lớn của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực…, tạo sự thống nhất cao về nhận thức và hành động trong toàn Đảng bộ.

Thứ hai, hoàn thiện và kiên quyết thực hiện đồng bộ, hiệu quả thể chế phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn, thủ tục, quy trình thực hiện nhiệm vụ, góp phần phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài chính thường xuyên rà soát, đánh giá các quy định pháp luật về phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và các quy trình, quy định pháp luật có liên quan để sửa đổi, bổ sung hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền sửa đổi, bảo đảm đồng bộ, thống nhất.

Các bộ, ngành, địa phương khẩn trương, quyết liệt rà soát các quy định hiện hành để tiếp tục sửa đổi, bổ sung theo hướng quy định rõ trách nhiệm của người đứng đầu trong kiểm tra, phát hiện, xử lý tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; bảo vệ người dám đấu tranh, dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới sáng tạo vì lợi ích chung; hạn chế tối đa tác động tiêu cực của "nhóm lợi ích", ngăn chặn nguy cơ nảy sinh tham nhũng, tiêu cực ngay từ khi xây dựng chính sách, pháp luật.

Thứ ba, chủ động phòng ngừa, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm minh hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và thu hồi triệt để tài sản tham nhũng, lãng phí.

Phát huy vai trò của Thanh tra Chính phủ, tập trung thanh tra các lĩnh vực nhạy cảm, có nhiều dư luận về tham nhũng, tiêu cực; xác định phòng là chính, phòng là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định, chống là thường xuyên, quan trọng, đột phá; bảo đảm công tác phát hiện, xử lý được kịp thời, nghiêm minh, không có vùng cấm, không có ngoại lệ… Đồng thời, nghiên cứu nâng cao hiệu quả công tác thu hồi tài sản tham nhũng, khắc phục các khó khăn, vướng mắc trong cơ chế xử lý vật chứng, góp phần khơi thông nguồn lực, đưa tài sản vào lưu thông, tránh thất thoát, lãng phí.

Thứ tư, tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, nhất là trong quá trình vận hành chính quyền địa phương 2 cấp; tinh gọn tổ chức bộ máy, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp gắn với nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của cán bộ, công chức, viên chức, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng và đảng viên.

Các bộ, ngành, địa phương tập trung phát triển, ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo; đẩy mạnh việc thực hiện phân cấp, phân quyền gắn với kiểm soát quyền lực, trách nhiệm giải trình, xóa bỏ cơ chế "xin - cho".

Kiện toàn tổ chức bộ máy, xây dựng cơ quan, đơn vị làm công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong sạch, vững mạnh, theo đúng tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm "Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả", phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trước hết và ngay trong cơ quan phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Thứ năm, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức chuyên nghiệp, có kỷ luật, kỷ cương, thực hiện nghiêm các quy định hành chính, có năng lực, phẩm chất, bản lĩnh, liêm chính, trong sáng, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, nhất là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp. Có giải pháp quyết liệt chấn chỉnh, xử lý tình trạng làm việc cầm chừng, né tránh, đùn đẩy, sợ sai không dám làm trong cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Sử dụng hiệu quả công cụ chuyển đổi số để đẩy mạnh công khai, minh bạch, giảm thời gian, chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp.

Thứ sáu, đẩy mạnh, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục; phát huy vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, nhân dân và các cơ quan báo chí trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Tăng cường vai trò giám sát của nhân dân đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân trực tiếp phản ánh, tố giác tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Quan tâm đối thoại, kịp thời xử lý, giải quyết các kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo của nhân dân về tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Thứ bảy, tiếp tục giải quyết các dự án tồn đọng, kéo dài, các ngân hàng chuyển giao bắt buộc, xử lý dứt điểm, báo cáo các cấp có thẩm quyền.

Thứ tám, tiếp tục đề xuất các cấp có thẩm quyền, tập trung xử lý gần 3.000 dự án tồn đọng, kéo dài./.