09:00, ngày 05-09-2020

TCCS - Qua ba phần tư thế kỷ xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên chức quốc phòng Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam đã không ngừng xây đắp, phát huy truyền thống “Trung thành - mưu lược, tận tụy - sáng tạo, đoàn kết - hiệp đồng; quyết chiến - quyết thắng”, khắc phục mọi khó khăn, vượt qua thách thức, nêu cao tinh thần tự lực, tự cường, xây dựng Bộ Tổng Tham mưu ngày càng vững mạnh, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

Chưa đầy một tuần sau khi tuyên bố thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, ngày 7-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ thị thành lập Bộ Tổng Tham mưu với nhiệm vụ “Tổ chức, huấn luyện quân đội cho giỏi, tổ chức nắm địch, nắm ta rõ ràng; bày mưu kế khôn khéo; tổ chức chỉ huy thông suốt, bí mật, nhanh chóng, kịp thời, chính xác để đánh thắng mọi kẻ thù, bảo vệ cách mạng”⁽¹⁾. Trải qua 75 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, dưới sự giáo dục, rèn luyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh, sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự lãnh đạo trực tiếp của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam đã hoàn thành xuất sắc trọng trách của cơ quan chỉ huy, tham mưu cao nhất của Quân đội nhân dân Việt Nam; tham mưu giúp Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng hoạch định đường lối, chiến lược quân sự, quốc phòng; tổ chức xây dựng Quân đội nhân dân và lực lượng dân quân tự vệ không ngừng lớn mạnh, trưởng thành; chỉ huy quân và dân Việt Nam chiến đấu giành thắng lợi trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc; xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Để có được thành công đó, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên chức Bộ Tổng Tham mưu đã vượt qua mọi khó khăn, thử thách, thực hiện bằng được huấn thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong ngày giao nhiệm vụ: “Phải cố gắng vừa làm, vừa học, có quyết tâm thì khó mấy cũng làm được… Thế nào ta cũng xây dựng được một ngành tham mưu vững mạnh, tài cán, xứng đáng với dân tộc Việt Nam mưu trí, sáng tạo và anh hùng bất khuất để bảo vệ độc lập của Tổ quốc, tự do của dân tộc”⁽²⁾.

Quán triệt quan điểm chiến tranh nhân dân, đường lối kháng chiến “toàn dân, toàn diện”, trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, Bộ Tổng Tham mưu đã chỉ đạo xây dựng lực lượng vũ trang ba thứ quân ngày càng vững mạnh, là lực lượng nòng cốt để phát triển thế trận chiến tranh nhân dân, huy động được sức mạnh toàn dân kháng chiến, là cơ sở quan trọng để Bộ Tổng Tham mưu xây dựng các kế hoạch tác chiến chiến lược, kết hợp chiến tranh du kích với chiến tranh chính quy, phối hợp tác chiến giữa các chiến trường; đề xuất với Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Tổng Quân ủy và Bộ Tổng Tư lệnh mở các chiến dịch làm thay đổi tương quan lực lượng giữa ta và địch, tiến tới giành quyền chủ động chiến lược, đưa cuộc kháng chiến đến kết thúc thắng lợi bằng trận quyết chiến chiến lược Điện Biên Phủ. Thành công đó đã thể hiện tài mưu lược, sáng suốt, nhạy bén, kịp thời của Bộ Tổng Tham mưu. Đó là kết quả của quá trình xây dựng cơ quan tham mưu chiến lược từ 8 cán bộ đầu tiên “chưa có kinh nghiệm, chưa hiểu biết về công tác tham mưu”⁽³⁾, phát triển thành cục, phòng, ban chức năng, đảm đương từng nhiệm vụ cụ thể; từ 3 đảng viên ban đầu, phát triển thành 41 chi bộ.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, phải đối đầu với bộ máy chiến tranh hiện đại, hùng mạnh nhất thế giới, Bộ Tổng Tham mưu càng khẳng định vai trò, trọng trách của cơ quan tham mưu chiến lược, tích cực nghiên cứu, nắm chắc quy luật chiến tranh, nhận định, đánh giá chính xác, kịp thời âm mưu, thủ đoạn, quy luật hoạt động của địch, tham mưu với Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng hoạch định đường lối quân sự, quốc phòng, xây dựng các kế hoạch tác chiến chiến lược đúng đắn. Đồng thời, đề xuất các kế hoạch về xây dựng lực lượng vũ trang ba thứ quân, xây dựng Quân đội nhân dân từ những đơn vị chủ yếu là bộ binh tiến lên một đội quân có đủ các quân chủng, binh chủng, có lực lượng dự bị chiến lược, các căn cứ hậu cần, kỹ thuật… Bộ Tổng Tham mưu đã vững vàng chỉ huy lực lượng vũ trang ba thứ quân trên cả hai miền Nam - Bắc, lần lượt đánh bại các chiến lược chiến tranh đầy tham vọng của đế quốc Mỹ, làm nên những thắng lợi to lớn, làm thay đổi cục diện chiến tranh, như kết quả tác chiến trong hai mùa khô năm 1965 - 1966 và năm 1966 - 1967, Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân năm 1968, Chiến dịch Đường 9 - Nam Lào năm 1971, Tiến công chiến lược năm 1972, “Điện Biên Phủ trên không trên bầu trời Hà Nội” năm 1972…, buộc Mỹ phải ký Hiệp định Pa-ri về kết thúc chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, rút quân về nước. Khi thời cơ xuất hiện, Bộ Chính trị quyết định mở cuộc Tổng tiến công và nổi dậy giải phóng miền Nam, Thượng tướng Văn Tiến Dũng, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam đã dẫn đầu đoàn cán bộ Bộ Tổng Tham mưu vào trực tiếp chỉ đạo, chỉ huy các chiến dịch Tây Nguyên, Trị - Thiên - Huế, Đà Nẵng, Chiến dịch Hồ Chí Minh và tiến công giải phóng các quần đảo và đảo thuộc chủ quyền của Việt Nam, giải phóng hoàn toàn miền Nam, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.  

Hoàn thành sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, Bộ Tổng Tham mưu được xây dựng, hoàn chỉnh cơ cấu tổ chức đáp ứng yêu cầu xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc; tập trung nghiên cứu, tham mưu với Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương hoạch định đường lối quân sự, quốc phòng; đồng thời, chỉ đạo và tổ chức thực hiện một số vấn đề lớn về điều chỉnh chiến lược; kết hợp chặt chẽ chiến lược phát triển kinh tế với củng cố quốc phòng; nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu của Quân đội nhân dân và dân quân tự vệ, tăng cường thế trận phòng thủ đất nước. Chỉ huy chiến đấu giành thắng lợi trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc ở biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc; giúp nhân dân Cam-pu-chia thoát khỏi họa diệt chủng, hồi sinh đất nước; làm tròn nhiệm vụ quốc tế đối với cách mạng Lào.

Trước những diễn biến phức tạp của tình hình quốc tế, Bộ Tổng Tham mưu thường xuyên nêu cao cảnh giác, dự báo chính xác mọi âm mưu, hành động chống phá của các thế lực thù địch; đề ra các đối sách hợp lý để giải quyết tốt các vấn đề phức tạp, nhạy cảm liên quan trực tiếp đến quốc phòng, an ninh của đất nước, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống; đề xuất với Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng chủ trương tiếp tục xây dựng Quân đội “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, có lực lượng tiến thẳng lên hiện đại; xây dựng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp, lực lượng dự bị hùng hậu. Chủ động nghiên cứu, đề xuất ban hành các chiến lược, đề án, góp phần hoàn thiện đường lối, pháp luật về quân sự, quốc phòng; chỉ đạo xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững mạnh. Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị toàn quân nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập, đẩy mạnh thực hiện 3 khâu đột phá; duy trì và thực hiện nghiêm chế độ sẵn sàng chiến đấu, xử lý kịp thời các tình huống, không để bị động, bất ngờ. Đồng thời, chỉ đạo toàn quân thực hiện tốt chức năng “đội quân công tác”, “đội quân sản xuất”, góp phần xây dựng, phát triển đất nước. Triển khai, tổ chức thực hiện chủ trương điều chỉnh tổ chức, biên chế của Quân đội theo hướng “tinh, gọn, mạnh”, linh hoạt, cơ động, hiệu quả, khả năng sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu ngày càng cao, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Tham mưu có hiệu quả công tác đối ngoại quốc phòng, góp phần nâng cao vị thế của Quân đội, đất nước trên trường quốc tế, tạo điều kiện để nâng cao sức mạnh của Quân đội. Thực hiện đồng bộ các biện pháp, giải pháp nhằm phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, xây dựng Bộ Tổng Tham mưu vững mạnh toàn diện, Đảng bộ Bộ Tổng Tham mưu trong sạch, vững mạnh,...

***

Sau gần 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới, vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao. Tuy nhiên, các thế lực thù địch luôn tìm cách đẩy mạnh chiến lược “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy quá trình “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; kích động, chia rẽ, đòi “phi chính trị hóa Quân đội”; hạ thấp, phủ nhận vai trò, uy tín lãnh đạo của Đảng nhằm xóa bỏ mục tiêu, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa đang có những thuận lợi cơ bản nhưng cũng đầy khó khăn, thách thức, đòi hỏi Bộ Tổng Tham mưu phải nâng cao cảnh giác, dự báo chính xác mọi âm mưu, hành động chống phá của các thế lực thù địch; đề ra các đối sách hợp lý để giải quyết tốt các vấn đề phức tạp, nhạy cảm liên quan trực tiếp đến quốc phòng, an ninh của đất nước, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Do vậy, cần tập trung xây dựng Bộ Tổng Tham mưu thực sự là cơ quan tham mưu chiến lược vững mạnh toàn diện, kịp thời nắm bắt những thành tựu của cuộc cách mạng khoa học - công nghệ và nghệ thuật quân sự. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ trong tình hình mới, Bộ Tổng Tham mưu cần tập trung thực hiện một số nội dung sau:

Một là, nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện và sức chiến đấu của tổ chức đảng các cấp, xây dựng cơ quan vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức.

Đây là vấn đề có ý nghĩa hết sức quan trọng nhằm giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Bộ Tổng Tham mưu. Do vậy, nhiệm vụ xây dựng hệ thống tổ chức đảng phải đặt trọng tâm vào nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng gắn với xây dựng, củng cố tổ chức cơ quan, đơn vị; nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ gắn với công tác quản lý, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên; thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ, đề cao tự phê bình và phê bình. Thực hiện nghiêm Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI về “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” và Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII “Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”, gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Luôn chủ động đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình”, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Xây dựng môi trường làm việc lành mạnh; nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng, rèn luyện đạo đức, lối sống của đội ngũ cán bộ, đảng viên nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ của Bộ Tổng Tham mưu có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân, gương mẫu về đạo đức, lối sống, có nhãn quan chính trị, tư duy quân sự nhạy bén, sắc sảo, linh hoạt trong xử lý các tình huống, hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao.

Bộ Tổng Tham mưu phải tiên phong trong thực hiện đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy “tinh, gọn, mạnh”, tinh giản biên chế, giảm các đơn vị phục vụ, bảo đảm, giảm đầu mối trung gian, nâng cao hiệu quả, hiệu lực công tác của cơ quan tham mưu chiến lược.

Hai là, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là đội ngũ cán bộ chủ trì và đội ngũ chuyên gia tham mưu chiến lược.

Đối với cơ quan tham mưu chiến lược, chất lượng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ chủ trì và đội ngũ chuyên gia có liên quan trực tiếp đến năng lực tham mưu giúp Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tổ chức lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành Quân đội nhân dân và lực lượng dân quân tự vệ hoàn thành nhiệm vụ trong mọi tình huống. Cần tiếp tục quán triệt sâu sắc Nghị quyết số 769-NQ/QUTW, ngày 21-12-2012, của Quân ủy Trung ương, về “Xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo” và các nghị quyết, hướng dẫn của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương về quy hoạch, luân chuyển cán bộ, bảo đảm cho đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là đội ngũ cán bộ chủ trì và đội ngũ chuyên gia có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân; có phẩm chất đạo đức cách mạng trong sáng, ý thức tổ chức kỷ luật nghiêm; có trí tuệ, mưu lược, năng lực chỉ huy tham mưu hiệp đồng tác chiến, nhất là trong điều kiện chiến tranh công nghệ cao, vũ khí, trang bị hiện đại, để tham mưu, đề xuất và tổ chức thực hiện giỏi, gương mẫu, đi đầu trong thực hiện nhiệm vụ.

Ba là, tiếp tục quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm của Đảng, nghị quyết của Quân ủy Trung ương, chỉ thị của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; giữ vững và nâng tầm tham mưu chiến lược.

Đường lối, quan điểm về quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc được thể hiện trong Cương lĩnh, các nghị quyết, chỉ thị và được hoàn thiện qua các kỳ đại hội của Đảng. Quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm của Đảng về quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc là nhiệm vụ hàng đầu, xuyên suốt và là yếu tố bảo đảm sự lãnh đạo vững chắc của Đảng đối với Bộ Tổng Tham mưu. Cần nắm vững và triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”, các nghị quyết của Quân ủy Trung ương và các chỉ thị của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng. Trên cơ sở đó, đưa ra những dự báo chiến lược về tình hình thế giới, khu vực, xu hướng vận động, chiến lược của các nước lớn, các nước trong khu vực; xác định rõ đối tượng, đối tác của cách mạng Việt Nam. Phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành ở Trung ương, các cơ quan của Bộ Quốc phòng để kịp thời tham mưu với Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng xử lý chính xác các tình huống, không để bị động, bất ngờ về chiến lược. Tập trung xây dựng, bổ sung chủ trương chiến lược và các phương án, kế hoạch phòng thủ đất nước. Điều chỉnh thế bố trí chiến lược phù hợp; nâng cao chất lượng xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân. Xây dựng các tuyến phòng thủ và khu vực phòng thủ các cấp đáp ứng yêu cầu khi chuyển đất nước sang thời chiến. Thực hiện tốt nhiệm vụ nghiên cứu, tổng kết thực tiễn hoạt động quân sự, tham mưu với Trung ương Đảng, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương những vấn đề cơ bản để làm căn cứ xác định, bổ sung, phát triển đường lối và nghệ thuật quân sự; định ra các thể chế và hoạch định các chính sách đối với lực lượng vũ trang và những vấn đề liên quan đến quốc phòng.

Bốn là, tham mưu, chỉ đạo, tổ chức xây dựng Quân đội “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”; xây dựng dân quân tự vệ “vững mạnh, rộng khắp”, lực lượng dự bị hùng hậu, phát huy vai trò trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

Chủ động tham mưu, chỉ đạo, tổ chức xây dựng Quân đội “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”; chú trọng tham mưu, tổ chức mua sắm vũ khí, trang bị, xây dựng một số quân, binh chủng tiến thẳng lên hiện đại. Đồng thời, làm tốt công tác tham mưu, tổ chức xây dựng lực lượng dự bị động viên “hùng hậu”, chỉ đạo xây dựng lực lượng dân quân tự vệ “vững mạnh, rộng khắp”, có chất lượng chính trị ngày càng cao, trở thành một lực lượng chiến lược cả trong chiến tranh và giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trong thời bình. Tập trung tham mưu, đề xuất đổi mới quy trình, chương trình đào tạo trong các nhà trường của Quân đội, tận dụng thời cơ và thành quả từ cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư để nâng cao chất lượng dạy học và nghiên cứu khoa học, đào tạo ra đội ngũ cán bộ chỉ huy, chuyên môn kỹ thuật có chất lượng ngày càng cao, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội trong giai đoạn mới.

Tiếp tục nghiên cứu, đổi mới nội dung, phương pháp huấn luyện cho phù hợp với điều kiện thực tiễn của từng đơn vị, tổ chức diễn tập sát với môi trường và các tình huống trong chiến tranh, điều kiện địch sử dụng vũ khí công nghệ cao. Triển khai các cuộc diễn tập chiến lược, chiến dịch, diễn tập khu vực phòng thủ; nâng cao trình độ, khả năng phối hợp, hiệp đồng tác chiến giữa các đơn vị chủ lực với lực lượng vũ trang địa phương trong khu vực phòng thủ, gắn diễn tập với luyện tập các phương án, kế hoạch tác chiến trên các hướng, địa bàn chiến lược. Chỉ đạo chặt chẽ các công tác kế hoạch và đầu tư, khoa học - công nghệ và môi trường, tư pháp, thanh tra..., góp phần nâng cao sức mạnh của Quân đội, bảo đảm cho Quân đội thực sự là lực lượng nòng cốt trong nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Năm là, làm tốt công tác đối ngoại quốc phòng, góp phần nâng cao vị thế của Quân đội, đất nước, bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.

Tích cực, chủ động tham mưu với Đảng và Nhà nước về đối sách và những vấn đề về quan hệ quốc phòng, góp phần xử lý có hiệu quả các tình huống phức tạp nảy sinh. Đẩy mạnh hợp tác quốc phòng song phương, xây dựng lòng tin, duy trì quan hệ hữu nghị với các nước. Ưu tiên quan hệ, hợp tác với các nước láng giềng, các nước lớn, các nước thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và các nước bạn bè truyền thống nhằm tăng cường niềm tin, giữ vững môi trường hòa bình để phát triển đất nước. Chủ động, tích cực tham gia có trách nhiệm vào các hoạt động đối ngoại quốc phòng đa phương, các diễn đàn quốc phòng quốc tế, tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc để củng cố vị trí của Quân đội nhân dân Việt Nam, vị thế của đất nước Việt Nam trên trường quốc tế, góp phần giữ vững an ninh quốc gia, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.

Qua mỗi giai đoạn cách mạng, Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam đều để lại những dấu ấn sâu đậm trong lòng quân và dân cả nước, bạn bè quốc tế bằng những chiến công, thành tích nổi bật. Những chiến công, thành tích đó không chỉ góp phần tô thắm truyền thống quý báu của Bộ Tổng Tham mưu mà còn là hành trang, động lực để tiếp tục xây dựng cơ quan tham mưu chiến lược về quân sự, quốc phòng của Đảng, Nhà nước, Quân đội nhân dân Việt Nam đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa./.

-----------------------------

(1) Lịch sử Bộ Tổng Tham mưu trong kháng chiến chống thực dân Pháp (1945 - 1954), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2015, tr. 10 - 11
(2), (3) Lịch sử Bộ Tổng Tham mưu trong kháng chiến chống thực dân Pháp (1945 - 1954), Sđd, tr. 11