Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9: Giá trị thời đại và sức sống trường tồn

Tới dự và chủ trì hội thảo có các đồng chí Ủy viên Bộ chính trị, Bí thư Trung ương Đảng: Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình. Các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng; Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài. Các đồng chí: Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam Phan Chí Hiếu; Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Đinh Thị Mai.

Dự hội thảo có các đồng chí đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, đại diện các ban, bộ, ngành trung ương cùng các chuyên gia, nhà khoa học.

Phát biểu khai mạc hội thảo, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa khẳng định: Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là mốc son chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc; là một trong những “chiến công hiển hách, thắng lợi có ý nghĩa lịch sử và thời đại của dân tộc Việt Nam” trong thế kỷ XX, “mở ra kỷ nguyên mới trong lịch sử phát triển của nước ta” - kỷ nguyên của nước Việt Nam độc lập, chủ quyền, như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời… nhân dân ta tự làm chủ vận mạng của mình. Tên tuổi của nước ta lại lừng lẫy khắp năm châu, bốn biển”.

Cách mạng Tháng Tám thành công với sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là thắng lợi của truyền thống anh dũng, bất khuất, lòng yêu nước nồng nàn của dân tộc Việt Nam qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước; là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam, khẳng định tinh thần đại đoàn kết, ý chí kiên cường và khả năng vượt qua mọi khó khăn, gian lao để đạt được mục tiêu cao cả là giành độc lập cho dân tộc. Có được thắng lợi to lớn đó là nhờ sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, kết quả của quá trình chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng mọi mặt, nhận diện rõ bối cảnh, dự báo đúng, nắm bắt thời cơ để lãnh đạo Tổng khởi nghĩa giành chính quyền.

Đến nay, 80 năm đã trôi qua, song tầm vóc, ý nghĩa và những bài học kinh nghiệm quý báu đúc rút từ Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9 vẫn vẹn nguyên giá trị, không chỉ là niềm tự hào của dân tộc ta mà còn là chỉ dẫn trí tuệ cho nhận thức và hành động của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc; là động lực để các thế hệ sau tiếp tục phát huy truyền thống của cha anh, vững bước đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển hùng cường, thịnh vượng của dân tộc Việt Nam.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa tin tưởng những ý kiến tâm huyết, kết quả nghiên cứu và luận cứ khoa học tại hội thảo sẽ góp phần làm rõ hơn giá trị lý luận, thực tiễn của Cách mạng Tháng Tám; khẳng định con đường cách mạng mà Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn; củng cố niềm tin, tạo sự thống nhất cao về ý chí và hành động để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, vững vàng bảo vệ Tổ quốc, đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, quan điểm sai trái, thù địch.

Phát biểu chào mừng tại hội thảo, Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài nhấn mạnh, Cách mạng Tháng Tám là sự kiện có tầm vóc thời đại, là thắng lợi của đường lối cách mạng đúng đắn, sự lãnh đạo sáng suốt, tầm nhìn chiến lược, sự nhạy bén tạo thời cơ và chớp thời cơ ngàn năm có một, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, mà Hà Nội vinh dự, tự hào là nơi khởi nguồn và tạo tiền đề thành công của cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trên phạm vi cả nước.

Hà Nội mãi mãi khắc ghi hình ảnh hàng chục vạn người dân tề tựu tại Quảng trường Ba Đình trong ngày 2-9-1945, cùng nhau cất lên lời thề thiêng liêng tại Lễ Tuyên ngôn độc lập “Toàn thể dân Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mệnh và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập ấy”; cùng đồng bào cả nước đổ biết bao công sức, trí tuệ, xương máu để giữ vững thành quả và thực hiện các mục tiêu cao cả của Cách mạng Tháng Tám: Độc lập cho Tổ quốc, tự do, hạnh phúc cho nhân dân.

Nhìn lại hành trình lịch sử cùng đất nước 80 năm qua với nhiều thành tựu đáng tự hào, Thủ đô Hà Nội đang đứng trước những thời cơ, vận hội mới để phát triển nhanh và bền vững hơn, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hà Nội quyết tâm xây dựng Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, xứng đáng là trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học và công nghệ và hội nhập quốc tế của cả nước.

Bí thư Thành ủy Hà Nội khẳng định, Hội thảo khoa học cấp quốc gia với chủ đề “Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9: Giá trị thời đại và sức sống trường tồn” hôm nay có ý nghĩa rất quan trọng cả về khoa học và giá trị thực tiễn. Hội thảo sẽ góp phần làm sáng tỏ hơn những giá trị của Cách mạng Tháng Tám, từ đó vận dụng sáng tạo vào công cuộc xây dựng, phát triển đất nước, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn mới. Đặc biệt, qua hội thảo, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hà Nội có thêm kinh nghiệm quý vận dụng vào thực tiễn xây dựng và phát triển Thủ đô.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước phát biểu tại hội thảo, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình khẳng định: Hội thảo là dịp để chúng ta cùng nhìn lại một chặng đường oanh liệt của lịch sử dân tộc, cùng tự hào về những thành tựu rực rỡ mà toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đã đạt được và cùng hướng về tương lai tươi sáng của đất nước.

Đồng chí Nguyễn Hòa Bình nhìn nhận, Cách mạng Tháng Tám đã cho thấy 6 bài học lịch sử to lớn: Thứ nhất, sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định mọi thắng lợi. Bài học đầu tiên và quan trọng nhất chính là vai trò lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là minh chứng hùng hồn cho sự lựa chọn đúng đắn của lịch sử. Không có Đảng Cộng sản thì không có nước Việt Nam hôm nay. Đây chính là chân lý được thực tiễn khẳng định hùng hồn và không thể bác bỏ. Thứ hai, chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là ánh sáng chỉ đường tương lai. Kiên trì và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng vững chắc cho mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Thứ ba, nhân dân là sức mạnh vô địch của cách mạng. Thứ tư, chủ nghĩa yêu nước là nguồn sức mạnh tinh thần bất diệt. Thứ năm, đại đoàn kết toàn dân tộc là nguyên nhân thành công của cách mạng Việt Nam. Thứ sáu, xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh là nền tảng cho sự phát triển của đất nước.

Từ thành công của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, khi Đảng chỉ có 5.000 đảng viên, nhưng với đường lối đúng đắn, tinh thần kiên trung và ý chí quật cường, Đảng đã lãnh đạo nhân dân giành thắng lợi vẻ vang, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Lịch sử chứng minh, Đảng càng vững mạnh, cách mạng càng thắng lợi, đất nước càng phát triển. Trong giai đoạn mới, việc không ngừng đổi mới, tự chỉnh đốn, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng là nhiệm vụ có ý nghĩa quyết định để Đảng trường tồn cùng dân tộc.

“Kể từ Cách mạng Tháng Tám 1945, lịch sử đang được viết tiếp rạng rỡ. Kỷ nguyên độc lập, tự do đã được tiếp nối bằng kỷ nguyên thống nhất đất nước, hòa bình, phát triển và sẽ được tiếp tục bằng kỷ nguyên vươn mình, thịnh vượng, giàu mạnh”, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh.

Phát biểu bế mạc hội thảo, GS, TS Nguyễn Xuân Thắng cho biết, với tinh thần làm việc nghiêm túc, khoa học và trách nhiệm cao, hội thảo đã nhận được 90 tham luận từ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các ban, bộ, ngành, địa phương, các nhà hoạt động thực tiễn và các nhà khoa học. Những công trình này kế thừa thành quả nghiên cứu trong và ngoài nước, tiếp cận tư liệu mới, nhận thức mới, phản ánh toàn diện và sâu sắc chặng đường cách mạng Việt Nam 80 năm qua. Các bài phát biểu chỉ đạo, khai mạc, chào mừng, cùng báo cáo đề dẫn, các tham luận tiêu biểu và tọa đàm bàn tròn đã mang lại những nội dung phong phú, chất lượng khoa học cao, có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc.

Thứ nhất, phân tích quá trình đấu tranh giành độc lập, làm rõ giá trị thời đại và sức sống trường tồn của Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9.

Các tham luận khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong hoạch định đường lối giải phóng dân tộc, đưa ra quyết sách đúng đắn, sáng tạo; nhạy bén tạo và chớp thời cơ “ngàn năm có một” để khởi nghĩa thắng lợi. Việc tổ chức Mặt trận Việt Minh, chuẩn bị đồng bộ lực lượng chính trị, vũ trang, căn cứ địa đã thể hiện tầm nhìn chiến lược và năng lực tổ chức kiệt xuất. Nhiều ý kiến cũng làm rõ sự chủ động, sáng tạo của các đảng bộ và ủy ban khởi nghĩa ở địa phương, góp phần tạo nên tầm vóc lịch sử và nét độc đáo của Cách mạng Tháng Tám.

Thứ hai, nêu bật thành tựu 80 năm bảo vệ độc lập, xây dựng và phát triển đất nước. Từ thắng lợi Cách mạng Tháng Tám, dân tộc ta bước vào kỷ nguyên độc lập, tự do, đi lên chủ nghĩa xã hội.

80 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân đã kiên cường chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, thống nhất non sông, từng bước xây dựng đất nước, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế, đạt những thành tựu to lớn về kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại; đặc biệt là kết quả 40 năm đổi mới. Những kết quả đó đã khẳng định sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng là nhân tố quyết định đối với mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

Thứ ba, đề xuất định hướng, giải pháp để phát triển nhanh và bền vững trong kỷ nguyên mới.

Nhiều ý kiến nhấn mạnh hoàn thiện mô hình phát triển và quản trị quốc gia; đồng bộ thể chế; lấy khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số làm động lực; phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; thúc đẩy kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn; xây dựng văn hóa, con người Việt Nam là nguồn lực nội sinh; phát huy đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ... Đặc biệt, việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy và mô hình chính quyền địa phương hai cấp được đánh giá là quyết định lịch sử, tạo bước đột phá cho phát triển.

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng khẳng định, giá trị lịch sử và bài học kinh nghiệm của Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9 vẫn vẹn nguyên, cần được vận dụng sáng tạo nhằm hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước hùng cường, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, sánh vai các cường quốc năm châu như mong ước của Chủ tịch Hồ Chí Minh./.